Ekonomideki gelişmeleri izleyebilmeniz için meslekten iktisatçı olmanıza gerek yok; ancak kullanılan bazı kavramları doğru bileceksiniz ki doğru analizler yapabilesiniz.

28 Mart 2017 tarihli Cumhuriyet Akademi’de “Yeni Ulusal Gelir Serileri Üzerine Gözlem ve Değerlendirmeler” başlıklı, altı imzalı bir makale yayımlandı.

2014 sonunda Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) “Küresel Ücret Raporu”nu açıklamıştı. Rapora göre son yıllarda gelişmekte olan ülkeler içinde, Rusya Federasyonu gibi bir kısmında emek gelirinin milli gelirdeki payı arttı, Türkiye, Çin ve Meksika gibi bir kısmında ise düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu 2006 yılından beri gelirin fonksiyonel dağılımını açıklamıyor. Yani milli gelirin ne kadarının emekliye, ne kadarının işçiye ve memura, ne kadarının rantiyeciye ve sermayedara verildiği bilgisi sizlerden saklandığı gibi bu tür gelir paylaşımını tartışmak yerine, etnik kökene göre demokrasiyi tartışmamızı istiyorlar. Bana göre şu anda emeğin ve emeklilerin payı yerlerde sürünürken, sermaye ve rantiyeciler bütçeyi ve milli geliri okkalı bir şekilde götürüyorlar.

Kişi başı milli geliri 2023 yılında, 25 bin dolara çıkaracaklarını söyleyen Başbakan Erdoğan´ın bu hedefinde kimi zengin edeceği 2013 milli gelir sonuçlarından belli. 2013 yılında kişi başı milli gelir 20 bin 72 lira olurken, bu gelirden asgari ücretli bir ailenin fertlerine 2 bin 199 TL düştü. Bu rakam, işçi emeklisi için 2 bin 767 lira, memur için 6 bin 123 lira ve memur emeklisi de 3 bin 225 lira olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2013’ün Ocak-Eylül milli gelir tahminlerini yayımlandı. Dokuz ayın özeti şudur: Yüzde 4’lük büyüme hızı iç talepten; öncelikle kamu harcamalarından kaynaklanmıştır. Ancak bu büyüme tahmini abartılıdır; büyük bir olasılıkla üç ay sonra aşağı çekilerek düzeltilecektir.

Çıkan sonuca göre hükümet, kendini büyük bonkörlük yapmış gibi gösteriyor. Bu yılkı uygulama da asgari ücret tespitindeki dengesizlikleri bir kez daha sergiledi. Asgari ücret tespitinde bir ailenin asgari yaşam koşulları için gerekli harcama ihtiyacı değil, enflasyon hesapları öne çıkıyor.

Ahır yapılan cami-tek vatan-tek bayrak-beyaz kefen popülizminin dalga dalga yayıldığı ülkenin en zengin 100 kişisi, 3 milyon 215 bin asgari ücretlinin 700 küsur TL´lik zenginliğinden ödediği Gelir Vergisi´nin üçte biri kadar vergi ödemiyordu. Ama sıra bir gün milli iradenin de şişen milli gelirden alacağı payı sormaya yani siyasetin kendisine sıra gelecekti.

Sn. Erdoğan “seçim beyannamesi”ni açıklarken dedi ki;
– 2002 yılında 230 milyar dolar olan milli gelir 2010 yılında 735 milyar dolara ulaşmıştır.

Bu hafta 2010’un son Ekonomi Politik yazısını kaleme alıyorum. Takvimlerin bu tür dönemeçlerinde bir soluklanmak ve geçmişe bir göz atıp, ileriki günlere dair çıkarsamalarda bulunmaya çalışmak insanın doğası gereği olsa gerek. “2010’da neler oldu? 2011’de bizleri neler bekliyor?” soruları insanın aklına neredeyse doğal bir refleks olarak takılıyor. Ben de 2010’un bu son yazısında Türkiye’nin milli gelirindeki değişmeleri bir kez daha irdelemeyi ve 2011’e ilişkin ipuçları elde etmeyi uygun gördüm.

Bakanlar Kurulu’nun 2011 programında, 2010 yılı için kişi başına gayrisafi milli hasıla (GSMH) tahmininin 2.354 USD (ABD Doları) arttırılarak 15.392 USD’ye yükseltilmesi, tartışmalara, “Bir gecede bir kalem darbesi, bir kalem oynatması ile zengin olduk” gibi yorum ve eleştirilere yol açtı.

İktidarın neoliberal politikaları gelir dağılımı adaletsizliğinde ülkeyi Avrupa’nın zirvesine taşıdı. En zengin %1’lik kesim ülkedeki servetin %40’ına sahip oldu. Halkın %71’inin 10 bin dolardan az serveti bulunuyor.