İşe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıkları, alacak ya da tazminat talepleri, kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, kötü niyet tazminatı gibi işçi-işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuğun dava şartı haline gelmesine yönelik İş Mahkemeleri Kanunu’ndaki düzenlemeler, 1 Ocak 2018’den itibaren yürürlüğe girdi.
İşe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıkları, alacak ya da tazminat talepleri, kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, kötü niyet tazminatı gibi işçi-işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuğun dava şartı haline gelmesine yönelik İş Mahkemeleri Kanunu’ndaki düzenlemeler, 1 Ocak 2018’den itibaren yürürlüğe girdi. Kanuna göre işçi ve işveren, dava açmadan önce arabulucuya başvuracak.
Bir hafta uzatılabilecek
Başvurular, 108 adliyede kurulan Arabuluculuk Bürolarına yapılacak. Arabuluculuk bürolarının bulunmadığı yerlerde ise başvuruları Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlükleri alacak. Müracaatlarda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içerisinde tamamlanacak. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek. Tarafların anlaşamaması durumunda ilk iki saatlik arabuluculuk ücreti Adalet Bakanlığı’nca karşılanacak. Anlaşma sağlanması halinde ise arabuluculuk hizmeti karşılığında anlaşılan miktarın yüzde 3’ü bir taraf, yüzde 3’ü de karşı tarafça ödenecek. Arabuluculuk görüşmeleri gizli yapılacak, işçi ve işverenin kendi aralarında yaptığı anlaşma gizli kalacak. Taraflar anlaştığında arabulucu bir anlaşma metni hazırlayacak, anlaşılan hususlarla ilgili bir daha dava açılamayacak. İşe iade davalarında iş akdi feshedildikten bir ay içerisinde arabuluculuğa müracaat edilebilecek. Bu konuda arabuluculuk görüşmeleri sonrasında anlaşma sağlanamadığında iki hafta içerisinde mahkemelere dava açılabilecek. Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması halinde, bölge adliye mahkemesi ivedilikle ve kesin olarak karar verecek. Taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilecek. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddi halinde ret kararı resen tebliğ edilecek.
İlk gün başvuru sayısı 588
Türkiye genelinde bulunan 7 bin 818 arabulucu görev yapmaktadır. Yılda 400 bin uyuşmazlığın mahkemelere gitmeden çözüme kavuşturulması planlanıyor. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Hakan Öztatar, ilk gün itibarıyla arabuluculuk bürolarına yapılan ve sisteme girilen başvuru sayısının 588 olduğunu açıkladı.
İlk oturuma katılma zorunlu
Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilicek. Uyuşmazlıklara ilişkin arabuluculuk görüşmelerinin ilk oturumuna katılmak zorunlu olacak. Geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulacak. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamamasında taraflar iş mahkemelerine dava açabilecek.