Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) geçen pazartesi günü düzenlediği Türkiye Ekonomi Şurası’nın basına kapalı yapılan bölümünde, bazı işverenlerin İşsizlik Fonu’nun kaldırılmasını, işsizlik maaşına son verilmesini istediği öne sürüldü. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre işverenler bu talebe gerekçe olarak da çalıştıracak eleman bulamamalarını gösterdi. Haberde, oda başkanlarının, "8-10 ay işsizlik maaşı alan işçi bir süre çalışıp yeniden işsizlik maaşına başvuruyor. Böyle olunca gençler iş beğenmiyor, çalışmak istemiyor. Çalıştıracak adam bulamıyoruz" dediği belirtildi.
İşverenlerin iddialarında haklı olup olmadıklarını anlamak için Türkiye İş Kurumu’nun herkese açık olan 16 yıllık verilerini ve bağımsız denetim raporlarını tarayan Kıvanç, fondan, ilk ödemenin yapıldığı Mart 2002 tarihinden bugüne kadar 6 milyon 659 bin 171 kişiye toplam 23 milyar 304 milyon lira işsizlik maaşı ödendiğini belirtti. Haberde şu bilgilere yer verildi: "Buna karşılık fondan 2008-2013 yılları arasında Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile Ekonomik Kalkınma ve Sosyal Gelişme Gideri için 11.5 milyar lira aktarıldı. Aktif işgücü programlarına 22.7 milyar lira, işbaşı eğitim programlarına 5.3 milyar, teşvik ve desteklere de 14.1 milyar lira harcandı. Fonun ilk kurulduğu yıllarda vergi muafiyeti uygulanıyordu. 2007 yılında mevzuatta yapılan değişiklikle fondan vergi alınmaya başlandı. Fonun faiz gelirlerinden, 2008 yılından 2018’in haziran ayına kadar alınan vergi tutarı 6.3 milyar liraya ulaştı."
100 TL KOYDU 135 TL ALDI
İşsizlerin meslek edinmelerine yönelik eğitim amacıyla kullanılan aktif işgücü programlarının son yıllarda işverenlerin de büyük pay aldığı hatırlatılan haberde, "2017 yılında 2.5 milyar lira olan ilave istihdam için sağlanan teşvik ve destekler, 2018 yılında 10.7 milyar liraya ulaştı. İşbaşı eğitim programı kapsamında geçen yıl 1.9 milyar lira harcandı. Aktif işgücü programı kapsamında ise 4.9 milyar lira harcama yapıldı. İşbaşı eğitim programı ile teşvik ve destekler kapsamında geçen yıl işverene aktarılan toplam kaynak 12 milyar 561 milyon liraya ulaştı" denildi.
İşverenin geçen yıl fona yatırdığı prime ilişkin de şunlar paylaşıldı: "2018’de fona işçi ve işveren primi olarak toplam 13.9 milyar lira yatırıldı. (Fona işçinin brüt ücreti üzerinden yüzde 2 işveren, yüzde 1 işçi primi kesiliyor). Geçen yıl yatırılan 13.9 milyar liralık primin 9 milyar 252 milyon lirası işverene, kalanı ise işçiye ait bulunuyor. Buna göre, işveren geçen yıl fona koyduğu her 100 liraya karşılık 135 lira aldı."
İŞSİZİN 1 LİRASINA KARŞILIK İŞVERENE 2.14 LİRA
Ekonomik durum nedeniyle geçen yıl işsizlik maaşı alanların sayısının arttığı hatırlatılan haberde, şunlar kaydedildi: "2017’nin aralık ayında 408 bin kişi olan işsizlik maaşı alanların sayısı 2018’in aynı ayında 588 bin kişiye tırmandı. Geçen yıl toplam işsizlik maaşı ödemesi 5.9 milyar lira oldu. İşverenin geçen yıl fondan 17.5 milyar lira aldığını göz önünde bulundurursak, İşsizlik Fonu’ndan 2018’de işçiye ödenen her 1 liraya karşılık işverenin 2.14 lira aldığı görülüyor."