Bölge ürünlerinin verimliliği ve çeşitliliğine katkı sunmak amacıyla faaliyet yürüten Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM) mühendisleri, yerli tohumların ıslahı ve geliştirilmesi için çalışmalar yürütüyor. Çalışmalar kapsamında yüksek ziraat mühendisi Ali İlkhan, yerli tohumları melezleyerek Güneydoğu’nun tüm zorlu iklim koşullarında en fazla verim sağlayan ekmeklik "Polathan" ve makarnalık "İlkhan" adı verilen buğday çeşitlerini geliştirdi. Her iki buğday çeşidi de üstün verim özelliği sayesinde Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil Sertifikasyon Müdürlüğü tarafından tescillendi. Yeni buğday çeşitlerinin un ve makarna sanayisine büyük katkı sunması bekleniyor.

 

 

GAPTAEM Müdürü İbrahim Halil Çetiner, bölge şartlarına uyumlu, üstün verimli yerli tohumlar üretebilmek için çalıştıklarını anlatarak, ıslah çalışmalarını çiftçi ve sanayicinin taleplerine göre yönlendirdiklerini belirtti. Çetiner şunları kaydetti:

 

“Islah çalışmaları uzun yıllar alan çalışmalar. Sonucunda da ıslah edilen çeşidin bir yönüyle bile olsa farklı olması gerekiyor. Birçok yönüyle farklı, verimi yüksek ve bölgemize uygun yeni iki buğday çeşidimiz tescil edildi. Verimi ve kalitesi yönünden ümitvar olduğumuz bu çeşitler, umuyoruz ki çiftçilerimiz tarafından ekilen, sanayicimiz tarafından tercih edilen yerli ve milli çeşitler arasında yer alacaktır. Bölgedeki yabancı menşeli tohumların yerini bundan sonra yerli ve milli tohumlar almış olacak."

 

 

Buğday çeşitlerini geliştiren Ali İlkhan da, 25 yıldan bu yana buğday ve arpa ıslah çalışmaları yürüttüğünü kaydetti. Güneydoğu’nun buğdayın ana vatanı olduğunu ifade eden İlkhan, geliştirdiği her iki tohum çeşidinin de bölgedeki diğer çeşitlere göre yüzde 30-40 oranında daha verimli olduğunu belirtti. İlkhan şöyle devam etti:

 

“Yerli tohum çeşitleriyle çiftçilere daha verimli tohumlar kazandırmayı amaçlıyoruz. İlkhan buğday çeşidimiz, yüksek sarı renge sahip olmasıyla bölgedeki en sarı renkli çeşidimiz olmuştur. Dolayısıyla bulgur ve makarna sanayisinde sarı renk istenen bir özelliktir. Benzer çeşitlere göre daha verimli, dekar başına 900 kilogram verime ulaşmaktadır."

 

İlkhan, Polathan çeşidinin bölgedeki yaygın hastalıklara karşı dayanıklı olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu: "Başta sarıpas hastalığı olmak üzere hastalıklara dayanıklı. Verim potansiyeli çok yüksek, dekar başına yaklaşık bir ton verim veren bir çeşidimizdir. Protein, gluten, enerji oranı bakımından da tatminkar seviyelerin çok üstünde özelliklere sahiptir. Ümit ediyoruz ki bu çeşidimiz de kısa süre içerisinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak kabul görecektir. İnşallah en kısa zamanda bu buğday çeşitlerimizin tanıtımını yaparak yaygınlaşmasını sağlayacağız."