Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
11 Haziran 2019
TL NEDEN BU KADAR OYNAK?

Dolar kurundaki aşırı oynaklık herkesi ilgilendiriyor.

TL NEDEN BU KADAR OYNAK?

Dolar kurundaki aşırı oynaklık  herkesi ilgilendiriyor.

Dövizi bir finansal yatırım aracı olarak kullananlar  için,  sermaye piyasasında olduğu gibi kur hareketlerini tahmin etmek önemlidir. Amaç dövize yatırım yapanların reel getirisini en yüksekte tutmaktır. Finans analizcileri bu işi yapıyor.
 
Kur hareketlerini kısa dönemde , dışarıda ve içerde siyasi sosyal ve ekonomik gelişmelere göre tahmin etmek, analiz etmek mümkün olabilir. Ancak , bu noktada iki yanlış var…
 
Bir… Dövizin bir finansal yatırım aracı olması , ekonomideki kırılganlığın bir sonucudur. Normalde işleyen bir piyasada  döviz bir  yatırım aracı değil, bir ödeme aracıdır.
 
İkincisi, döviz kurlarında değişme , bazılarını kar sağlayabilir ve fakat aynı zamanda spekülatif bir piyasa yaratıyor, birileri dövizden kazanıyor ve fakat ekonomide kırılganlığı artırdığı için ve spekülatif  piyasa yaratığı için toplum kaybediyor. Enflasyonun artmasına , dış borç riskinin yükselmesine neden oluyor.
 
Aşırı oynak kur’un getirdiği  olumsuz etkiyi ortadan kaldırmak veya  en aza indirmek siyasi iktidarların görevidir. Bu alanda çözüm ve öneri de iktisatçılara düşer.
 
Dalgalı kura karşı olmamla birlikte, Dalgalı kur politikası başıbozuk piyasa anlamına gelmez. Oyunu kuralına göre oynamak gerekir. Dalgalı kur politikasında aşırı kur hareketlerine, Merkez Bankaları müdahale eder. Bizim Merkez Bankası, siyasi kararları ön planda tuttuğu için 2007 ve 2008 yıllarında bu müdahaleyi yapmadı veya çok sınırlı yaptı.
 
2007 ve 2008 yıllarında reel faizler yüksek tutuldu. Spekülatif sermeye girişi kontrol edilmedi. Sıcak para girişi hızlandı. Döviz arzı arttı ve 2008 Ocak ayında, 2003 TÜFE bazlı reel kur endeksi 127.41 ye yükseldi.  Yani o tarihte  TL  döviz sepetine göre yüzde 27.41 oranında daha değerli idi. Merkez  Bankası kura müdahale etmedi. Bu kur seviyesi  ithalatı ucuzlattı.  Enflasyonu frenledi. Suni bolluk yarattı. Sonuçta dışa bağımlı bir üretim yapısı oluştu.
 
Üretim ve büyüme dövize bağımlı olunca , kur artışı kaçınılmaz oldu. MB TÜFE bazlı reel kur endeksine göre TL   Mayıs  2019 ayında  döviz sepetine göre  ortalama olarak yüzde 30  oranında daha düşük değerdedir. Ocak 2018 de döviz  sepetine göre  yüzde 27 daha değerli olan TL, 2019 nisanında tersine yüzde 30 daha düşük değerdedir. Bu şartlarda kur istikrarından bahsetmek mümkün değildir. 
 
Bu noktada parantez içinde söylemek gerekir ki TL kurunu  Dolar enflasyonu ile TL enflasyon farkını alarak TL kuru hesaplamak doğru sonucu vermez. Çünkü reel kur için doların diğer paralar karşısındaki değer değişmelerini de hesaplara katmak zorundayız. Merkez Bankası bu hesabı işi olduğu için doğal olarak iyi yapıyor.
 
Merkez Bankası önce, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk Lirası’nın ağırlıklı ortalama değeri olan nominal  efektif döviz kuru (NEK)’nu hesap ediyor.  Sonra nispi fiyat etkilerini arındırarak ”Reel efektif döviz kuru (REK)”nu elde ediyor.
 
TÜFE Reel kur endeksine göre  Mayıs ayında ortalama dolar kuru 6 lira dolayındadır ve gerçekte 4.20 lira dolayında olması gerekirdi. Bunun üstünde kur artışı istikrarsızlığın göstergesidir. 6 liranın altında veya üstünde olması değişmez. Altına  inerse ”kur düştü ” diyemeyiz. Düşmesi için 4.20’nin altına inmesi gerekir.
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.