07 Ağustos 2019
ÇİFTÇİYİ ELEKTRİK ÇARPTI
Aşırı yağışlarla sular altında kalan ve aylarca tarım yapılamayan Amik Ovası’nda, şimdi de üreticiyi elektrik kesintisi mağdur etti.
Amik Ovası’nda tarım yapan 55-60 bin çiftçiden yaklaşık 7 bininin, toplamda 80 milyon TL’yi aşan borçları nedeniyle elektrikleri kesildi. Bölgedeki dağıtımdan sorumlu Enerjisa ve Toroslar Elektrik Dağıtım’ın Hatay’ın çeşitli köylerinin elektriğini kesmesi, üretimi olumsuz etkiledi. Araya milletvekillerinin girmesiyle üreticinin gecikme faizlerine af geldi, ana paranın yüzde 50’si 10 gün içinde, geri kalan yüzde 50’si de 5 taksitle ödenecek. Ancak çiftçiler belirsizliğin sürdüğünü kaydetti.
Ödeyen de etkilendi
Enerji Bakanlığı’nın 2018 verilerine göre, Türkiye’de 66 bin 978 çiftçinin faizli borcu bulunurken, 2 bin 666 çiftçi ise sulamada kullanılan elektrik borcundan dolayı icralık olmuştu.
Üreticinin biriken borcunun yeni olmadığını, yıllardır borç içinde üretim yapıldığı halde ilk defa bu kadar sert bir uygulamayla karşılaştıklarını anlatan Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Okay, “Köylerin elektriğini kesip, kabloları bile söküp götürdüler. Enerjiye en çok ihtiyaç duyulan dönemde yaşatılan elektrik kesintileri mağdur etti” dedi.
Okay, şöyle devam etti: “Çiftçilerin üretim sezonu bitince şirkete dilekçe verip, sulamada kullandıkları enerjinin kesilmesini talep etmeleri gerek. Bunu yaptığı halde hattındaki enerjinin kesilmediği çiftçilerimiz var. Bu yüzden de kaçak kullanıcı durumuna düştüler ve borç iki katına çıktı. Gecikme affının gelmesiyle toplam borç 80-84 milyon TL’den 30-35 milyon TL’ye indi. Ancak hem aynı hattı kullanan iki farklı çiftçiden borcunu ödeyen de elektriksiz kaldı hem de köylünün elektrikli ev aletleri dahi olumsuz etkilendi.”
ÜRETİCİ DE ALACAKLI
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Hatay Şube Başkanı Ahmet Sever, “Şirketler her ay elektrik borcunun düzenli ödenmesini isteniyor. Biz de çiftçinin devletten alacağının zamanında ödenmesini istiyoruz. Geçen yılın pamuk desteğinin yüzde 30’u hâlâ ödenmedi” dedi.
Amik Ovası’nda yaklaşık 1.5 milyon dönüm sulanabilir alan olduğuna, bir sezonda 4-5 defa su verildiğine dikkat çeken Sever, “Ağırlıklı olarak pamuk, mısır ve buğday ekiliyor ve bu ürünlerin su ihtiyacı fazla. Artan maliyetlerden dolayı üretim için gerekli temel girdileri bile karşılayamıyoruz. Borç ödemekten kaçtığımız yok, hasat zamanı gelsin, gelir elde edilsin zaten borçlar ödenir” diye konuştu.
Amik Ovası her kış dönemi su taşkınları ile karşı karşıya kalıyor. Bu yılki taşkınlar nedeniyle 17 bin dekar tarım arazisi sular altında kalmış, aylarca tarım yapılamamıştı. Üreticiler, bu taşkınları önleyecek Reyhanlı Barajı’nın bir an önce bitirilmesini talep ediyor.
Öte yandan, yağlı tohumlu bitkiler fark ödemelerinin kalan yüzde 30’luk kısmıyla hububat, baklagil ve dane mısır desteği olarak toplam 227 bin çiftçiye 1 milyar 200 milyon lira ödeme dün yapıldı.
PAMUĞA VERİLEN PRİM ARTIRILMALI
Her ürün deseninde olduğu gibi pamuk üretimindeki sorunlar da katlanarak büyüyor.
Pamuk üretim alanlarının daralıp üreticisinin de azalmasına rağmen bu üründeki ithalatın arttığına dikkat çeken CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Pamuk üreticisine verilen prim desteğinin artırılması, pamuğun gümrük birliğinde tarım ürünleri kapsamına alınması ve gümrük vergilerinin tekrar konulması gerekiyor” dedi.
Bu konuda yaşanan sorunların tüm yönleriyle araştırılması amacıyla TBMM Başkanlığı’na Meclis araştırması açılmasına ilişkin önerge sunan Gürer, şöyle devam etti: “Pamuk ithalatı 2000’de 566 bin ton iken 2017’de 914 bin tona çıktı. Bu ithalatın yüzde 43.22’si ABD’den yapılıyor. Oysa yurtiçinde pamuk üreticisinin yüksek maliyet ve aldığı prim miktarının geç açıklanmasına değin birçok sorunu çözüm bekliyor. Tüm bu sorunlar kapsamlı bir araştırma ile ele alınmalı.”
