Sizce süpermarketlerin sadece bir tanesi, kaç esnafın işini elinden almaktadır? Bunu bilmek zordur, katılıyorum. Gelin, hesaplaması daha kolay bir soruyla başlayalım o halde.
Her biri bir esnaf için ekmek kapısı olan, "reyon" dedikleri kaç alan vardır bir markette?
Bu gözle de bakmadınız değil mi? Ben de bakmamıştım. Geçtiğimiz günlerde, üşenmedim baktım. Gelin bir de beraber dolaşalım. Büyük bir market, kaç esnafın işini elinden alıyor, görelim.
-Gıda reyonu
-Et ve tavuk reyonu
-Balık reyonu
-Manav reyonu
-Pastane ve tatlı reyonu
-Börekçi
-Ekmekçi
-Hazır yemek reyonu
-Turşucu
-Temizlik ürünleri reyonu
-Gözlük reyonu
-Saatçi
-Deri ve çanta reyonu
-Ayakkabı reyonu
-Kadın ve erkek giyim reyonları
-Çocuk giyim reyonu
-Oyuncak reyonu
-Elektronik ve beyaz eşya reyonu
-Züccaciye ve mutfak ürünleri reyonu
-Küçük ev aletleri reyonu
-Çiçekçi
-Halıcı
-Spor malzemeleri reyonu
-Mobilya reyonu
-Kırtasiye ve okul malzemeleri reyonu
-Bisiklet reyonu
-Bahçe ürünleri reyonu
-Kitapevi
Bu bölümlerin her biri, esnaf için birer iş kapısıdır, ayrı bir dükkan konusudur.
O halde neyi görmüş olduk? Büyük marketlerin sadece biri, en az 28 esnafın işini elinden almakta, 28 esnafın dükkânını kapatmasına yol açmaktadır.
Orta büyüklükteki bir market ise, en az 10 esnafın ekmeğine sebep oluyor.
Ama gözleri doymuyor. Neredeyse her caddeye, hatta ara sokaklara dahi mağaza açıyorlar. Ahmet Bakkal dükkanını kapatmak zorunda kalıyor, holdinglere ait bu marketlerin dükkanının yerine açtığı "bakkalım"da işçilik yapıyor. Gelin bu esnaf kıyımının hangi boyutlarda olduğuna biraz daha yakından bakalım. Büyük, orta ve küçük marketleri yuvarlayalım, her marketin ortalama beş esnafın işini elinden aldığını varsayalım. Ve süpermarket zincirlerinin sadece en bilinen ilk sekizine bakalım.
-BİM: 7.225 mağaza/En az 36.125 esnaf.
-A101: 8.200 market / En az 41 bin esnaf.
-ŞOK: 6.642 mağaza / En az 33.210 esnaf.
-MİGROS: 4.246 mağaza / En az 21.230 esnaf.
-CARREFOURSA Express: 596 mağaza / En az 2.980 esnaf.
-HAKMAR EKSPRES: 563 şube / En az 2.815 esnaf.
-BİZİM: 175 mağaza / En az 875 esnaf.
-KİPA Express: 180 mağaza / En az 900 esnaf demek
Bilin bakalım sadece bu sekiz market kaç esnafın işini elinden almış?
En az 139.135 esnaf yok olmuş bunlar yüzünden. Oysa süpermarketlerin ve market zincirlerinin sayısı şimdi yüzü geçti. Varın siz hesaplayın gerisini.
Devam edeceğiz bu konuya.