Devlet bütçesine nerden bakarsanız bakın delik deşik. 2019 yılında AKP’nin hazırladığı bütçe de yine hedef tutmadı, açık 2018’e göre yüzde 70 artışla 124 milyar liraya tırmandı. Bütçedeki faiz dışı fazla da yeniden açık verdi. Faiz giderleri geçen yıl 2018’e göre yüzde 35,1 artarak 99,9 milyar liraya çıktı. Faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 18,9’luk artışla 899,6 milyar lira oldu. 

 

AKP iktidarı hazırladığı 2019 bütçesinde yine hedef tutturamadı, ulufe dağıtır gibi yapılan hibe destekler bütçeyi delik deşik etti. Bütçe 2018’e göre yüzde 70 artışla 124 milyar liralık dev açık verdi. Enflasyonun en önemli nedeni olan bu 124 milyarlık dev bütçe açığı, her ne kadar enflasyon yıl sonunda yüzde 11’nin altında kaldı gibi gözükse de, 2020 enflasyonu konusunda alarm verdi. Bu yüksek enflasyon çarşı-pazarda, sebze-meyve fiyatlarını tırmandırınca, mutfaktaki ateşin harlanması, vatandaşın bütçesindeki deliği de büyüttü. 

 

Merkezi yönetim bütçesi gelirleri geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 15,5 artarak 875,8 milyar lira olurken, giderleri de yüzde 20,3 yükselerek 999,5 milyar liraya çıktı. Bütçe açığı geçen yıl 2018’e kıyasla yüzde 69,9 artışla 123,7 milyar lira oldu. Hazine ve MALİye Bakanlığı, 2019 yılının aralık ve ocak-aralık dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, aralıkta bütçe gelirleri, Aralık 2018’e göre yüzde 9,1 artarak 73,3 milyar liraya yükseldi. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 21,8 artışla 104,1 milyar liraya çıktı. Aralıkta bütçe açığı 30,8 milyar lira oldu. Bütçe gelirleri 2019’da bir önceki yıla kıyasla yüzde 15,5 artarak 875,8 milyar lira, bütçe giderleri de yüzde 20,3 yükselerek 999,5 milyar lira oldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi açığı, geçen yıl yüzde 69,9 artarak 123,7 milyar liraya çıktı. 

 

Merkezi yönetim bütçesinde 2019’da vergi gelirleri bir önceki yıla kıyasla yüzde 8,3 artarak 673 milyar 315 milyon liraya yükseldi. 2019 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 999 milyar 489 milyon lira ödeneğin, aralıkta 104 milyar 72 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 899 milyar 550 milyon lira ödeneğin de 99 milyar 907 milyon lirası harcandı. Personel giderleri 2018’in aynı ayına göre yüzde 18,3 artarak 17 milyar 34 milyon lira oldu. 

 

Böylece aralıkta personel giderleri için bütçede öngörülen 249 milyar 877 milyon lira ödeneğin yüzde 6,8’i kullanıldı. Geçen yıl aralıkta sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,5 artışla 3 milyar 635 milyon lira olarak gerçekleşti. Bütçede öngörülen 43 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4’ü söz konusu ayda harcandı. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için aralıkta 13 milyar 883 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 2 milyar 12 milyon lira oldu. Geçen ay cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 438 milyon lira, mahalli idare paylan ise 8 milyar 625 milyon lira olarak gerçekleşti. 

 

TÜİK’in açıkladığı yüzde 11.84’lük enflasyona göre, memur ve emekli maaşlarına yapılan zam yüzde 5-6.5 arasında kalınca, halkın çarşı pazarda yaşadığı hayat pahalılığı nedeni ile iki yakası bir araya gelmiyor. Kış sebze meyvelerinde dahi kilogram fiyatlar 5 liranın altına inmiyor. Hiçbirinin yanına yaklaşılmıyor. Asgari ücretliye yapılan yüzde 15 zamla yani 2 bin 325 lira maaşla 10 milyon kişinin ayakta kalmaya çalıştığı düşünüldüğünde vatandaş açık veren bütçesini bankadan çektiği borçla kapatmaya çalışıyor. Bankalar Birliği’nin son açıkladığı rakamlara göre vatandaşın kredi kartı ve kredi borçlarının tümü 2019 sonu itibariyle 580 milyar lirayı aştı.