15 Mart 2020
EKONOMİ DİKEN ÜSTÜNDE
Türkiye, koronavirüsün yarattığı kriz sürecine artan borçlar ve azalan ticaretle giriyor. Doların yükselişi, 434 milyar dolarlık dış borç stoku nedeniyle endişe kaynağı.
Dünyaya yayılan koronavirüsün bu şekilde devam etmesi durumunda önümüzdeki dönemde ekonomi üzerinde bir dizi olumsuz etkisi olacak:
– Yeni Ekonomi Programı’na göre, bu yıl sonu için dolar kuru beklentisi 6 lira. Ancak dün 6.32 liraya kadar çıktı. Bu artış, dolarla borcu olan şirketleri zorlayacak. Çünkü Türkiye’nin kamu ve özel kesim brüt dış borç stoku 434 milyar dolara ulaştı.
– Türkiye’nin önemli döviz gelirlerinden birisi turizm. Geçen yıl 34.5 milyar dolar gelir elde edildi. Ancak bu yıl yaz aylarına kadar koronavirüse çözüm bulunamaması durumunda insanların seyahat etmeleri zorlaşacağı için Türkiye’nin turizm geliri düşecek. Bu da cari açığı olumsuz etkileyecek. Ayrıca turizmdeki olası bir gerileme, turizm tesislerinde çalışan binlerce işçi için de işsizlik anlamına geliyor.
İŞSİZLİK ARTACAK
– Hükümet, bu yıl için yüzde 5 büyüme öngörüyordu. Ancak virüs etkisi ile ithalattaki azalma ve üretimdeki düşüşle birlikte büyümenin de aşağıya ineceği belirtiliyor.
– Bu yıl için beklenen işsizlik oranı yüzde 11.8. Ancak bu hedefin tutması çok zor. Son olarak 2019 işsizlik oranı 13.7 olarak açıklandı.
– Bütçenin de olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Bütçenin bu yıl 138.9 milyar lira açık vermesi öngörülüyordu. Ocakta bütçe 21.5 milyar lira fazla verdi. Ancak bunda Merkez Bankası’ndan aktarılan 35.2 milyar lira kâr payı avans tutarı ile 5.3 milyar lira ihtiyat akçesi etkili oldu.
ASGARİ ÜCRET HIZLA ERİYOR
Döviz ve enflasyondaki yükseliş ücretleri eritecek. Dolar 1 Ocak’ta 5.94 liraydı. 2 bin 325 lira olan yeni asgari ücretin karşılığı o dönemde 391 dolardı. Bugün 369 dolara kadar düştü.
Memur ve memur emeklileri enflasyondaki artışın maaş zamlarını aşması halinde aradaki farkı alabiliyor. Burada enflasyondaki 6 aylık artışın maaş zammını aşıp aşmadığına bakılıyor. Memur ve memur emeklisine bu yılın ilk 6 ayı için yüzde 4 zam verildi. Ancak aradaki aylarda oluşan kayıp ise telafi edilemeyecek.
