Yeni Koronavirüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi önceki gün Meclis’e sunuldu. Geçen hafta gündeme gelen taslakta bazı düzenlemeler yapılarak Meclis’e sunulan teklifte, ücretsiz izin ve işten çıkarma yasağına ilişkin ekler yapıldığı görüldü. Buna göre ücretsiz izne gönderilen çalışanların genel sağlık sigortası İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanarak devam edecek. Yasağa rağmen işten çıkarma yapan işverenlere çıkardığı her işçi için brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecek. Öte yandan kanun teklifiyle üyelik işlemleri hariç tüm sendikal faaliyetler 3 aylığına askıya alınacak, bu sürenin sonunda cumhurbaşkanı 3 ay daha uzatma yapabilecek. Bunun yasaya eklenmesiyle toplusözleşme sürecinde olunan bugünlerde bu durumun yaratacağı sonuçlar ise bir soru işareti…
Vatan Partisi İşçi-Sendika Bürosu Başkanı Yıldırım Koç, teklifteki çalışma hayatına ilişkin maddeleri değerlendirdi:
* Teklifle, 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen bir hükümle Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamındaki işçiler de dahil edilerek her türlü iş veya hizmet sözleşmesi bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle işçinin sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına ilişkin sebepler hariç, feshedilemeyecek.
* Yeni koronavirüs sebebiyle kısa çalışma ödeneği başvurusunda uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin işverenlerin beyanları doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir, denmiş. Bu olumlu bir adım. Çünkü kanunda 60 günlük bir süre öngörülüyordu. Bu süre içinde bu işlemler tamamlanacaktı. Bu da işyerlerinde ciddi sorunlara yol açmıştı. Eğer işveren hatalı bilgi vermişse buna da yaptırım söz konusu.
* ‘İşsizlik Sigortasından yararlanma konusunda ücretsiz izne ayrılan veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15 Mart 2020’den sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ücretsiz izinde bulundukları ve işsizlik süreleri kadar para ödenir…’ Buradan sadece işten çıkarılanlar değil kendi isteğiyle ayrılanlara da ödeme yapılacağı anlaşılıyor.
* Ücretsiz izne çıkarılanların SGK primleri yatmıyor normalde, bu teklifte ona açıklık getirilmiş; ‘genel sağlık sigortalı sayılırlar ve buna ilişkin primleri fondan karşılanır’.
* İşten çıkarma yasağını delen işverene çıkardığı her işçi için brüt asgari ücret düzeyinde idari para cezası öngörülüyor. İdari para cezaları yasada hep düşüktür. 4857 sayılı İş Kanunun diğer hükümlerinde de idari para cezaları düşük ve asgari ücrete endekslenmiştir.
* Teklifin bütününde iş güvencesi eksik de olsa korunuyor, işçilere ödenecek 1177 lira artırılmalı. Bu teklifte dikkat çeken toplu iş sözleşmelerine ilişkin ek… Sendikaların toplusözleşme ve grev hakkı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı genelgesiyle askıya alınmıştı, bu teklifle onu yasa haline getirmişler. Üyelik dışındaki tüm sendikal faaliyetlerin durdurulmasına yönelik çok ciddi bir müdahale.
ATALAY: CEZA CAYDIRICI DEĞİL
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Meclis’e sunulan yeni paketteki işten çıkarma ile ilgili olarak öngörülen cezaların caydırıcı olmadığını, caydırıcı olması gerektiğini bildirdi. Ergün Atalay, Meclis’e sunulan yeni yasal düzenleme ile ilgili olarak Aydınlık’a yaptığı açıklamada, yeni düzenlemede olumlu adımların olduğunu, ancak düzeltilmesi gereken konular da bulunduğunu belirtti. Atalay, “Ücretsiz izin mutlaka kısa çalışma ödeneği ile bağlantılı ele alınmalı. Yeni düzenlemenin 8. maddesinde yer alan ve işten çıkarma ile ilgili ceza da caydırıcı değil. Ceza caydırıcı olmalı. Bu nedenle bu madde yeniden ele alınmalı” dedi. Atalay ayrıca, bin 177 liralık kısa çalışma ödeneğinin de çok düşük olduğunu, bu miktarın günün koşulları da dikkate alınarak mutlaka yükseltilmeli gerektiğini söyledi.
