05 Haziran 2020
İŞ VE GELİR KAYBI BATIĞI ARTIRACAK
Salgında artan işsizlik, batık kredi riskini büyütüyor. Vatandaşın elindekiyle zaruri ihtiyacını karşıladığına işaret eden Merkez Bankası tahsili gecikmiş alacakların artacağı uyarısı yaptı.
Bankacılık sistemindeki 150.6 milyar liraya ulaşan batık kredi riskine yönelik kaygılar giderek artarken, Merkez Bankası (MB) yayınladığı bir çalışma ile bu endişeyi perçinledi. MB’ye göre corona virüsü salgınıyla birlikte işsizlikte yaşanan artış gelirlerde azalmaya dolayısıyla kredilerin geri ödemelerinde aksamalara neden olacak.
MB, ilerleyen dönemde bireysel kredilerde tahsili gecikmiş alacakların (TGA) artacağına işaret etti. MB’nin ‘İşsizlik ve Kredi Gelişmelerinin Aktif Kalitesine Etkileri’ konulu çalışmasında, “Son dönemde corona virüsü salgınının istihdam piyasasını olumsuz etkilemesiyle işsizlikteki yaşanacak artışın takip eden dönemde TGA’ya yansımalarının olması beklenmektedir” denildi.
KREDİYE PARA KALMIYOR
Yılın ilk Finansal İstikrar Raporu’nu geçtiğimiz günlerde açıklayan MB, ‘özel konu’ başlığı altında işsizlik ve kredi büyümesinin TGA’yı nasıl etkilediğini analiz etti. Gelir veya iş kaybı yaşanması durumunda, hane halkı için mevcut tasarruflar ile zaruri ihtiyaçların karşılanmasının öncelikli olduğu belirtilen analizde, finansman giderlerinin ikinci planda kaldığına dikkat çekildi.
Ayrıca, kredi büyümesinin olağan trendin üzerinde gerçekleşmesinin kredi kullandırılan müşteri profilinde değişikliğe neden olmuş olabileceğinin veya aynı profildeki kişilerin borçluluk oranının arttığının belirtildiği çalışmada bu durumun takipteki kredi büyümesine neden olacağı ifade edildi.
İŞSİZLİK ETKİLER
Analizde, düzenli gelir sahibi olmanın, bireylerin kredi borçlarını zamanında ödemesinde önemli bir unsur olduğundan işsiz sayısındaki artışın donuk alacakların yıllık büyümesinde artışa yol açmasının beklendiği dile getirildi. Çalışmada “Yapılan analizler de bu yargıları destekler niteliktedir” ifadelerine yer verildi.
Borç öteleme yavaşlatıyor
2016’da 57.8 milyar lira olan takipteki alacakların artış hızı 2017’de yüzde 10 iken, 2018’de yüzde 44’e, 2019 yılında ise yüzde 59’a çıktı.
Böylece bankacılık sektörü 150.6 milyar liralık batık kredi riski ile karşı karşıya kaldı. Corona virüsü salgınıyla beraber bu oranın daha fazla artmasını önlemek için bir takım adımlar atıldı. Bankaların donuk alacaklarına ilişkin 90 gün olan asgari gecikme süresi 31 Aralık’a kadar 180 güne çıkarıldı.
Merkez Bankası, bu dönemde bankaların borç ötelemeleri ve kısa çalışma ödeneğinin de devreye girmesiyle, tahsili gecikmiş alacaklardaki artışın daha yavaş olabileceğine işaret etti.
