Son 18 yılda uygulanan yanlış tarım politikası girdi maliyetlerindeki artış ve satış fiyatının maliyetlerin altında kalmasıyla, çiftçinin giderek borç sarmalına girmesi üretim yapamaz hale getirince, zirai üründe dışa bağımlı durumda kalan Türkiye, dünyada en çok buğday ithal eden ülke konumuna düşürüldü.

Salgın nedeniyle tarım ürünü ihracatçısı Rusya gibi ülkelerin de gıda güvenliğini sağlamak için ihracatı zorlaştırması, Türkiye’yi giderek daha pahalı ithalat yapmak zorunda bıraktı. Son zam haberi yine Türkiye’nin buğday ithalatında ilk sırada yer alan Rusya’dan geldi. Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov, halihazırda ton başına 25 Euro düzeyindeki buğdayda ihracat vergisini, 1 Mart itibarıyla 50 Euro’ya yükseltebileceklerini açıkladı. Mart ayından itibaren, Rusya’dan yüzde yüz zamlı buğday ithal edecek Türkiye’de, içer de ekmek satış fiyatına da zammın sinyalini verdi.

Reşetnikov, başkent Moskova’da bakanlık yetkilileriyle gerçekleştirdiği toplantıda, ülkede artan gıda fiyatlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Fiyatların kontrolü için Rusya’nın bazı temel ürünlerde ihracat vergisini artıracağım belirten Reşetnikov, “Yetkililerin önerilerini destekliyoruz. Buğday ihracat vergisini 1 Mart’tan itibaren 30 Haziran’a kadar ton başına 50 Euro’ya, mısır ihracat vergisini ton başına 25 Euro’ya, arpa ihracat vergisini ton başına 10 Euro’ya yükseltebiliriz” dedi. Kararın iç pazar çıkarlarının korunmasına yönelik olduğunu vurgulayan Reşetnikov, “Önceliğimiz Rusya’daki ihtiyaçların sağlanması ve yeni fiyat artış risklerinin önlenmesidir” dedi. İhracat vergilerinin artırılmasına yönelik kararın yürürlüğe girmesi için Rusya Başbakanı Mihail Mişustin tarafından onaylanması gerekiyor. Dünyanın en büyük buğday üreticisi Rusya’nın buğday ihracatı geçen yıl 2019’a göre yüzde 29 artarak 10 milyar dolara yükselmişti. Rusya’nın ana buğday ihracat pazarları arasında Türkiye, Mısır ve Bangladeş bulunuyor. Türkiye, Rusya’nın tarım ürünleri ihracatında en büyük 2. pazarı. Rusya Tarım Bakanlığı’na bağlı “Agroeksport” merkezinden yapılan açıklamada, ülkenin buğday ihracatının geçen yıl 2019’a göre yüzde 29 artarak 10 milyar dolara yükseldiği belirtildi. Rusya’nın tüm tarım ürünleri ihracatının 2020’de bir önceki yıla kıyasla yüzde 20 artarak 29,4 milyar dolara çıktığı bilgisine yer verilen açıklamada, Çin’in yüzde 13,7 payla Rusya’nın tarım ürünleri ihracatında ana müşterisi olduğu, Türkiye’nin payının ise yüzde 10,7 olduğu bildirildi. Ülkenin ihracatında Avrupa Birliği’nin yüzde 11,3 paya sahip olduğu kaydedildi. Açıklamada, Türkiye’ye yönelik tarım ürünleri ihracatının bir önceki yıla kıyasla yüzde 26 artarak 3,1 milyar dolara yükseldiği bilgisine de yer verildi.

Çiftçiyi yıldırma politikası izleniyor.

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “Buğdayda maliyet fiyatın üstünde” derken, Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş da “Kucak dolusu dövizi yabancı üreticilere veriyoruz ama kendi üreticimize vermiyoruz” dedi. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Mayıs ayında çiftçiye makarnalık buğdayın tonu için 1850 TL fiyat verdi. Piyasa 2000 TL’ye yükselince makarna üreticileri ithalat yapılmasını istedi. TMO da fiyat artışlarını ve stokçuluğu önleme gerekçesiyle 15 Ağustos’ta 500 bin ton buğday ve 60 bin ton arpa ithal etmek için ihale açtı. TMO’nun ihalesine en düşük teklif olarak 330 dolar seviyesinde geldi. İhaleye göre yurt dışından getirilen buğday için TMO ton başına 2 bin 400 TL seviyesinde bir ödeme yaptı. Yani ithal edilen fiyat çiftçiye verilen fiyattan ortalama 550 TL fazla oldu. Türkiye’nin buğday üretiminin yıllık 20 milyon ton civarında olduğunu söyleyen Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş ve Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, yaşananların çiftçiyi yıldırma politikası olduğunu söyledi. Türkiye’nin 2019’da 9 milyon ton buğday ithal ettiğini söyleyen Demirtaş, “Neredeyse ürettiğimizin yarısı kadar buğdayı ithal ettik. Un ve makarna sanayinde kalite olarak ilk sıralardayız ama ithalat yaparak çiftçimizi mağdur ediyoruz” dedi. 2019’da 9.8 milyon ton buğday ithalatı yapan Türkiye buğday almak için 2.3 milyar dolar ödeyerek dünya buğday ithalatında birinci sırada yer aldı. ABD Tarım Bakanlığı’nın “Dünya Tarımsal Üretimi” Nisan 2020 raporundaki verilere göre, Türkiye’de buğday ekilen alanın 2020’de 7.8 milyon hektardan 7.2 milyon hektara düşeceği öngörülmüştü.