Uygulamayla şimdi işsizliğe mahkûm edilen insanların ileride de açlığa mahkûm edileceği ileri sürüldü

Uygulamayla şimdi işsizliğe mahkûm edilen insanların ileride de açlığa mahkûm edileceği ileri sürüldü

* Çalışma Bakanı Çelik’in gündeme getirdiği erken emeklilik, 40 yaşında emeklilik anlamına geldiği için AKP’nin sosyal güvenlik politikalarının iflası olarak değerlendirildi. Projeyle insanların, ileride de emekli aylıklarının ipotek altına alınacağı ileri sürülürken üç ay önce “Yaş bekleyenlerle ilgili yeni bir kademelendirme yaparsak torunların ahını alırız” diyen bakanın niçin fikir değiştirdiği de kafaları karıştırdı.

OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in kısa bir süre önce üzerinde çalışılmak üzere talimat verdiği erken emeklilik projesinin gerçekleşmesi mümkün görünmezken AKP’nin sosyal politikalarının da iflası anlamına geleceği belirtildi. Zira söz konusu projeyle, başta çalışanlar olmak üzere kamuda ciddi tepkiye neden olan ancak “prim gelirlerini artırmak amacıyla zorunlu olduğu” savunusuyla uygulamaya konan emeklilik düzenlemelerine ilişkin tüm teoriler çökmüş olacak.
Konuya ilişkin bilgi veren Türk İş Sosyal Güvenlik Uzmanı Celal Tozan, 1999 yılında yapılan düzenleme ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlenirken o dönemde sistemde kayıtlı olarak çalışanların emekliliklerinin de kademeli olarak belirlendiğini hatırlattı. Çelik’in üzerinde çalışılmasını istediği projeye göre, prim günlerini doldurup da yaşı bekleyenler, maaşlarında yıllık yüzde 10’luk bir kesintiyle emekli olabilecek. Ancak bu durum konunun uzmanlarına göre pek de mümkün görünmüyor. 
En önemli nedenlerden birini kaynak oluşturuyor. Yaklaşık 5 milyon kişiyi ilgilendiren düzenleme ile en az yıllık 60 milyar civarında bir kaynak gerekiyor. Ancak Tozan, konunun asıl olarak kaynak olmadığını dile getirerek “Eğer devlet sosyal ise kaynak da bulur. Fakat bu düzenleme sağlıklı prim geliri elde etmek, sistemi düzenlemek için yapılmıştı. Siz sistemde 35-40 yıl çalışacak birini 40 yaşında emekli ederseniz, daha 20 yıl çalışacak birini çalışma yaşamının dışına itmiş olursunuz” dedi.

Çelik değişiklik yok demişti

Çalışma Bakanı Çelik, geçen yılın son aylarında yaptığı açıklamada özetle ve ısrarla şöyle demişti:
Emeklilik yaşı dünyada 60-65 iken, Türkiye’de 44-49 yaşta emekli olursanız, daha erken emekli olma talebi birey olarak haklı bulunabilir. Ama ülke sorumluluğunu taşıyorsanız sosyal güvenlik alanında popülist bir politika izlememeniz gerekiyor. Biz yaş bekleyenlerle ilgili düzenleme yaparsak torunların bu konuda ‘ah’ edeceğine inanıyoruz.

Üç türlü emeklilik yaşı var

Mevcut sistemde, 8 Eylül 1999’dan önce, 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında ve 30 Nisan 2008’den sonra hizmeti olanlar olmak üzere üç farklı emeklilik yaşı saptaması bulunuyor. 2000 yılından önce sigortalı olanlar 44- 49 yaşında, sonra sigortalı olanlardan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli oluyor. 2008’den sonra sigortalı olanlarda emeklilik yaşı 2035’ten sonra prim gün sayısını dolduracakları tarihe göre kademeli olarak artıyor ve 2048’den itibaren 65 yaşta eşitleniyor.

İstihdam yaratılmalı

“İş bulamadığın adamı emekli etmekle bugün işsizliğe mahkûm ettiğin birini, yarın da açlığa mahkûm etmiş olursunuz” diyen Tozan, zaten düşük olan emekli aylıkları üzerinde kesinti yapılarak bağlanacak aylıkların gelecekte insanların gereksinimlerini karşılamaktan çok uzak kalacağına dikkat çekti.
Kamuda ‘mezarda emeklilik’ olarak tepki çeken düzenlemeyi yapan bir hükümetin, şimdi kademeli yaşı bile az bulmasının manidar olduğunu belirten uzmanlara göre “AKP, önce sağlıkta ısrarla ve kırıp dökerek getirdiği Tam gün’de geri dönmek için nasıl kıvranıyorsa şimdi de sosyal güvenlikte aynı karın ağrısı içinde…”
Tozan, şu anda iş bulamadığın adamı emekliye ayırmanın acizlik olduğunu anlattı.