Soma´daki maden katliam sonrasında madencilerin çalışma koşullarını iyileştirmeyi gündemine alan hükümet, bu konuda hazırladığı torba yasa tasarısını Meclis´e sundu.

Soma’daki maden katliam sonrasında madencilerin çalışma koşullarını iyileştirmeyi gündemine alan hükümet, bu konuda hazırladığı torba yasa tasarısını Meclis’e sundu. Ancak bu torba, Soma işçisinin ağzına bir parmak bal çalarken, 14 milyon işçiye de yeni bir taşeron tuzağı kuruyor. "İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Yasa Tasarısı"nda ilk bakışta, Soma ve yeraltı maden işçiliğine ilişkin getirilen özel hükümler göze çarpıyor.
Düzenleme, Soma’da yaşamını yitiren 301 maden işçisine sivil şehitlik haklarından yararlanma olanağı tanırken, hayatta kalan işçilere de, ocağa çalışma faaliyet izni verileceği güne kadar fondan çift maaş ödenmesini sağlıyor.
Tasarı, yer altı çalışanları için günde 6, hafta da ise 36 saat çalıştırma şartını getiriyor. Düzenleme, normal çalışma saatinin dışında ücretlerin yüzde elli fazla ödenmesini de öngörüyor. Aslında bu hüküm, İş Kanunu’nda zaten mevcut. Düzenlemeyle, maden işçilerinin ücretli yıllık izin süreleri de uzatılıyor. Bu kurallara uymayan işverene de idari para cezası ödeme yaptırımı uygulanacak.

Müfettiş yoluyla tespit kalkıyor
Düzenlemenin, aslında ‘Soma süsü verilmiş bomba’ olduğu, paketin 10’uncu maddesinde ortaya çıkıyor. Bu maddeyle, İş Kanunu’nun 3. maddesinin 2,3 ve 4’üncü fıkraları yürürlükten kaldırılıyor. Yürürlükten kaldırılan bu fıkralar, taşeron işçi çalıştırılmasını önlemeye yönelik olarak yürütülen hukuki mücadelede en fazla destek alman hükümlerdi. Zira bu hükümler, taşeronluğun tespiti sürecinde müfettiş faktörünü ön plana çıkartarak, kesinleşmesi uzun yıllar alan ve maliyeti olan mahkeme sürecini ikinci planda tutuyordu. Müfettiş eliyle kanun dışı uygulama tespitine ilişkin hükümler kanundan çıkartılınca, yargı süreci tek araç haline getirilmiş oldu. İş Kanunu’nun 2. maddesinin 8. fıkrasını değiştirerek, 9 ve 10. maddelerini yürürlükten kaldıran hükümle beraber, yine aynı kanunun 3. maddesinin 2,3 ve 4’üncü fıkralarını yürürlükten kaldıran hüküm, taşeron işçilerinin geriye dönük alacak taleplerini de yok ediyor. Yürürlükten kaldırılan bu hükümler, kanundışı taşeron çalıştırılmasının tespiti durumunda işçi asıl işverenin işçisi haline gelmesini sağlıyor ve işçilere geçmişe dönük 5 yıllık alacak hakkı sunuyordu. Tasarı bu haliyle yasalaşırsa, bu hak da yok edilmiş olacak.

Soma bahanesiyle bürokrasiye kadro kıyağı
61 maddelik tasarıda, Soma ve maden işçilerinin çalışma koşullarına yönelik düzenlemeler arasına, farklı konularda hazırlanmış hükümler de serpiştirilmiş. Tasarının 44’üncü maddesi, tüp bebek denemesinin ve doğum borçlanması hakkının ikiden üçe çıkarılmasını öngörülürken; bazı kamu kurumlarına da yeni kadrolar açılması dikkatlerden kaçmadı. 56’nci maddeyle, açılım çalışmalarının sekreteryası gibi çalışan Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı’na, 5 müsteşar yardımcılığı kadrosu verilirken, SGK’daki iş ve meslek danışmanlarının maaşları iyileştiren hüküm de tasarıda yer aldı.