İşçilerin iş güvencesi açısından yürürlükteki İş Kanununun hükümleri dışında, işyeri yönetmelikleri ve toplu iş sözleşmelerinin eki niteliğindeki disiplin hükümleri veya yönetmelikleri önemlidir.

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ

İşverenin işyerinde tek taraflı olarak yayınladığı ve işçiler tarafından tek tek imzalanarak işçinin dosyasına konmamış olan iç yönetmeliklerin bağlayıcılığı yoktur. Ancak, işyerinde bağıtlanan bir toplu iş sözleşmesinin eki niteliğindeki disiplin yönetmelikleri işçileri bağlar. Bu disiplin yönetmeliklerinde işçinin işten çıkarılmasına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler bulunmaktadır. Bazı hükümler işverenin işçiyi işten çıkarmasını zorlaştırırken, bazı hükümler, işçinin bazı hataları tekrarlaması durumunda, işverene işçiyi işten çıkarma yetkisi tanımaktadır.

Tekgıda-İş Sendika Akademisi’nin bu raporunda, 1963 yılında 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun kabul edilmesi sonrasında 1970’lerin sonlarında bazı sendikalar tarafından bağıtlanan toplu iş sözleşmelerinde yer alan disiplin düzenlemeleri içinde işten çıkarma konusundaki hükümler sunulmaktadır. İşverenin işçiyi işten çıkarmasını zorlaştıran düzenlemeler içeren metinlerin önemli bir örneği, DİSK Sosyal-İş Sendikası’nın TÜBİTAK işyerinde bağıtladığı toplu iş sözleşmesidir. DİSK Yeraltı Maden-İş Sendikası’nın Kayseri’deki Tomarza Tok Madencilik işyerinde bağıtladığı toplu iş sözleşmesinin işçilerin işten çıkarılmasına ilişkin hükümleri arasında da ilginç düzenlemeler bulunmaktadır.

Tarım-İş – Devlet üretme Çiftlikleri Gn.Md. 1.11.1977 – 31.10.1979

Disiplin suç ve cezaları

Meşru bir mazereti olmaksızın üst üste 4 gün veya değişik zamanlarda 5 gün işe gelmemek: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

İşyerine sarhoş gelmek veya işyerinde içki içmek: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

İşyerinde kumar oynamak veya oynatmak: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

İşyeri disiplinini, çalışma huzuru ve ahengi bozacak şekilde hal ve hareketlerde bulunduğu tesbit edilerek kendisine ihtar edildiği halde bu hareketlerine devam etmek: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

Temizliğe, sağlığa ve iş emniyeti kaidelerine bilerek kasten aykırı hareket etmek: İhraç

İşçinin gerek yatakhanede, gerek lojmanda olsun yaşayışının işyeri adabına ve usullerine uygun veya genel ahlak kuralları bakımından düzgün olmaması: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

İşyerinde taşınması, bulundurulması ve kullanılması yasak olan silah getirmek: İhraç

Hırsızlık etmek, hırsızlığa yardım etmek veya yataklık etmek: İhraç

İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamak suretiyle işi aksatması ve verilen emirlere riayet etmemesi: İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

İşçinin işi ve işyeri düzenini, ahengini ve işyeri otoritesini bozucu hareketlerde bulunması ve diğer işçileri bu hususta teşvik ve tahrik etmesi: İhraç

İşçinin kasten, ihmal ve tedbirsizliği yüzünden işin ve işyerinin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işverenin malı olan veya malı olmayıpta eli altında bulunan ve işçinin bakmakla yükümlü bulunduğu araç, gereç, makine ve tesisatı, canlı demirbaş, v.s. iyi korumayarak zarara ve ziyana uğratmak veya bozulmasına sebebiyet vererek iki aylık ücreti tutarıyla ödeyebilecek şekilde kayba uğratması (Zararı ödemeyi kabul ettiği takdirde): İlk defa 3 yevmiye kesimi, tekrarında ihraç

Kabul etmediği takdirde, hasar, ziyan ve bozulma v.s.’nin iki aylık ücret tutarının üzerinde olması halinde (Trafik suçları hariç): İhraç

İşçinin işyerinde, işveren veya vekiline yahut amirlerine veya aile efradına şeref ve haysiyet kırıcı sözlerle hakarette bulunmak, veya şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunmak, fiilen tehdit ve tecavüzde bulunmak, (tehdit ve tecavüz etrafın müdahalesi yüzünden teşebbüs halinde kalmış olsa dahi ceza değişmez): İhraç

Sözleşmenin yürürlüğü süresi içerisinde yukarda yazılı değişik veya aynı suçtan dolayı 4 defa Disiplin Kurulu Kararı ile ihtar cezası almak (Dört ihtardan birisi, varsa res’en verilmiş ihtardır): İhraç

Tekges-İş – TEK 1.11.1977 – 31.10.1979

Madde 118 – İşten Çıkarma Cezasını Gerektiren Eylemler

Sözleşmenin 104. Maddesi 4, 5, 8 fıkraları ile 114. Maddesinin 22, 23, 24, 25, 28 ve 29 fıkralarına aykırı hareket etmek, ihbarsız işe son verme cezasını gerektirir.

İşyeri ve Merkez Disiplin Kurulu; işe son verme cezasını fiilin mahiyetine ve suçlunun durumuna nazaran çok ağır bulursa, suçlunun yazılı rızasını alarak yevmiye kesimi cezası ile birlikte işverenin başka bir işyerine naklini karar verebilir.

Şu kadarki; işçinin nakle rıza göstermemesi halinde iş akdi ihbarsız ve tazminatsız feshedilir.

Madde 104 – İşçilerin İş Güvenliği Bakımından Uyacakları Başlıca Hususlar:

4. Her ne suretle olursa olsun, iş yerinde yangına sebebiyet verecek hareketlerde bulunmamak, yangın vukuunda keyfiyeti itfaiyeye ve ilgililere haber vermekle beraber bu konuda hususi tamim ve emirlerde belirtilen şekilde hareket etmek,
5. İşyerinde arkadaşlarının kazaya uğraması, yaralanması veya bayılması halinde, keyfiyeti ilgili kısım nezaretçisine bildirmek, ecza dolabından yararlanmak suretiyle halin icabına göre ilk yardımları yapmak,
6. İş güvenliğinin tesisi münhasıran kendisine verilmiş ise, ilgili olmayanların buralara girmesine müsaade etmemek, ilgililer girerken can ve mal emniyeti bakımından onları ikaz ile emniyet tedbirlerini aldırmak,

Madde 114 – İşçiler İçin Suç Sayılan Hususlar

22. Harp, ihtilal, isyan gibi olağanüstü hallerde, zaruret olmaksızın veya emir almaksızın iş başından ayrılmak yahut vazifesini yapmamak,
23. İşverenin mallarını veya vazifesi icabı kendisine veya murakabesine mevdu nakit, eşya, malzeme vesaireyi çalmak, satmak, şahsi menfaati için kiraya vermek, verdirmek, özel işlerde kullanmak veya kullandırmak,
24. Resmi evrak ile kayıtlar ve dosyaları kasıtla yok etmek veya şahsi menfaat kasdı ile amirlerinin müsaade ve malumatı olmaksızın kopya etmek yahut ettirmek veya yetkili olmayan kimselere vermek, herhangi bir şekilde sahtekârlıkta bulunmak, (sabit olması halinde),
25. Rüşvet almak, kendisine mevdu alet, edevat veya demirbaşı zimmetine geçirmek, koruma malzemesi ile iş güvenliği malzemesini başkalarına satmak veya vermek,
26. İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına üç gün veya bir ay içinde üç defa herhangi bir tatil gününden sonraki işgünü yahut bir ayda dört işgünü işine devam etmemesi,
27. 1475 sayılı İş Kanununun 17. maddesinin (f) fıkrası hariç olmak üzere 11. bendde yazılı hallere uyan davranışlarda bulunmak.

Yol-İş – Karayolları Genel Müdürlüğü 1978-1980

Ceza Cetveli

1. Mazeretsiz 1 saate kadar işe geç gelmek: Beşinci tekrarda ihraç
2. Mazeretsiz 1 iş gününe kadar işe gelmemek: Beşinci tekrarda ihraç
3. Mazeretsiz herhangi bir tatil gününü takip eden iş günü veya ardı ardına 2 iş günü işe gelmemek: Dördüncü tekrarda ihraç
4. Mazeretsiz herhangi bir tatil gününü takibeden iki iş günü veya ardı ardına 3 iş günü işe gelmemek: Üçüncü tekrarda ihraç,
5. Mazeretsiz herhangi bir tatil gününü takip eden 3 iş günü veya ardı ardına 4 iş günü işe gelmemek: İkinci tekrarda ihraç,
6. Mazeretsiz herhangi bir tatil gününü takip eden 4 iş günü veya ardı ardına 5 iş günü işe gelmemek: İhraç,
7. İş saati bitmeden izinsiz olarak gitmek: Beşinci tekrarda ihraç,
8. Hasta olmadığı halde kendini hasta göstermek (temarüz etmek): Beşinci tekrarda ihraç,
9. Görevine sarhoş gelmek: İkinci tekrarda ihraç,
10. İş esnasında alkollü içki veya iş esnasında veya işyerinde uyuşturucu madde kullanmak: İhraç,
11. İş saatinde yapması gereken işi yapmıyarak özel işlerle meşgul olmak: Beşinci tekrarda ihraç,
12. İş saatinde işyerine ait alet ve malzeme ile özel işler yapmak, işyerine ait malzeme, vasıta, alet veya şahısları zati işlerinde kullanmak: Beşinci tekrarda ihraç,
13. İş saatinde özel ziyaretlerde bulunmaz veya ziyaretçi kabul etmek: Beşinci tekrarda ihraç,
14. İş saatinde arkadaşlarını lüzumsuz meşgul etmek: Beşinci tekrarda ihraç,
15. İş saatinde etrafını rahatsız edecek şekilde bağırarak konuşmak veya şarkı söylemek: Beşinci tekrarda ihraç,
16. İş saatinde uyumak: Beşinci tekrarda ihraç,
17. İşyerinde veya iş esnasında amirlerine hürmetsizlik etmek: Beşinci tekrarda ihraç,
18. İşyerinde veya iş esnasında amirlerine hakaret etmek veya amerlerini tehdit etmek: İkinci tekrarda ihraç,
19. İşyerinde veya iş esnasında amirlerine tecavüz etmek: İhraç,
20. İşyerinde veya iş esnasında işyeri mensuplarına, iş arkadaşlarına, maiyetine veya iş sahiplerine hakaret, tehdit veya tecavüzde bulunmak: Üçüncü tekrarda ihraç,
21. İşyerinde veya iş esnasında işyeri mensuplarına, iş arkadaşlarına, maiyetine veya iş sahiplerine kaba muamelede bulunmak: Beşinci tekrarda ihraç,
22. Amirleri, işyeri mensupları, iş arkadaşlarına veya maiyeti hakkında yalan veya yanlış şayialar çıkarmak, asılsız ihbar ve şikâyetlerde bulunmak: İkinci tekrarda ihraç,
23. Amirleri tarafından işçi sağlığını ve iş emniyetini ihlal etmemek kaydiyle verilen görevle ilgili emir ve işleri yapmamağa arkadaşlarını kışkırtmak veya yaptırmamak: Dördüncü tekrarda ihraç,
24. Amirleri tarafından pozisyonu ile ilgili olarak verilen emir ve işleri yapmamak: Üçüncü tekrarda ihraç,
25. Yapması lüzumu kendisine bildirilen işi yapmadığı halde yapmış gibi göstermek: Dördüncü tekrarda ihraç,
26. Rüşvet almak, rüşvet vermek veya bunlara teşebbüs etmek: Dördüncü tekrarda ihraç,
27. Resmen münasebette bulunduğu şahıs veya müesseselerden yardım veya ödünç istemek: İkinci tekrarda ihraç,
28. Gizli tutulması gereken göreve müteallik sırları menfaat karşılığında ifşa etmek: İhraç,
29. Yapılan imtihan ve denemelerde başkasından yardım istemek veya kopya yapmak: Üçüncü tekrarda ihraç,
30. İmtihan kâğıtlarında tahrifat yapmak, kâğıtları değiştirmek veya soruları çalmak: Üçüncü tekrarda ihraç,
31. İşyerinde kavga çıkarmak veya kavga çıkmasına sebebiyet vermek: Beşinci tekrarda ihraç,
32. İş esnasında siyasi propaganda yapmak: Üçüncü tekrarda ihraç,
33. Hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs etmek: İhraç
34. İşyerine ait âlet, malzeme veya vasıtaların bakım ve temizliğini ihmal etmek, malzemeyi, kırtasiyeyi fuzuli sarf etmek ve bunları hor kullanmak: Beşinci tekrarda ihraç,
35. Kendisine teslim edilen âlet, malzeme veya vasıtayı iyi korumayarak kaybına, bozulmasına veya hasarına sebebiyet vermek, (10 gündelik tutarını aşmamak kaydı ile)

İŞÇİNİN

1. a) İhmali halinde: Beşinci tekrarda ihraç
2. b) Ağır ihmali halinde: Dördüncü tekrarda ihraç
3. c) Kastı halinde: İkinci tekrarda ihraç
4. Kendisine teslim edilen âlet, malzeme veya vasıtayı iyi korumayarak kaybına, bozulmasına veya hasarına sebebiyet vermek, (10 gündelik tutarı aşan hallerde)

İŞÇİNİN

1. a) İhmali halinde: Üçüncü tekrarda ihraç
2. b) Ağır ihmali halinde: İkinci tekrarda ihraç
3. c) Kastı halinde: İhraç
4. İşyerinde mevcut âlet, malzeme veya şahısların maruz kaldıkları tehlike anında gereken yardımı yapmamak: Beşinci tekrarda ihraç,
5. İşyerinde dikkatsizliği ve tedbirsizliği yüzünden bir yangın başlangıcına sebebiyet vermek: Üçüncü tekrarda ihraç,
6. İşyerinin kısmen veya tamamen faaliyetini durdurmak amacı ile sabotaja teşebbüs etmek veya teşvik etmek veya sabotaj yapmak: İhraç,
7. Görevinde ihmal ve lâkaydi göstermek: Beşinci tekrarda ihraç,
8. Kendisine verilen yetki dışında iş yapmak: Beşinci tekrarda ihraç,
9. Vasıta kullananlar için trafik kurallarına riayetsizlik: Beşinci tekrarda ihraç,
10. işyerinde, iş saatinde kumar oynamak veya oynatmak: İhraç,
11. İşyerinde, iş saati dışında kumar oynamak veya oynatmak: Dördüncü tekrarda ihraç,
12. İşin yapılmasında âmirlerine veya kendisi ile birlikte çalışanlara zorluk göstermek: Beşinci tekrarda ihraç,
13. Zaruret olmadıkça iş münasebetlerinde ve şahsi işlerde merci tecavüzünde bulunmak: Beşinci tekrarda ihraç,
14. İşçinin; yapmakla mükellef bulunduğu ödevleri işin ifası sırasında âmiri tarafından yapması lüzumu ikaz ve ihtar edilmesine rağmen direnmesi: İkinci tekrarda ihraç,
15. Resmi belgeler üzerinde tahrifat yapmak, sahte belge düzenlemek: Beşinci tekrarda ihraç,
16. İşe gelmeyen işçinin yerine imza atmak, kartını bastırmak veya işçiyi işe gelmiş gibi göstermek: Beşinci tekrarda ihraç,
17. İşçinin, yukarıda sayılan maddeler dışında kalan fiili ile ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket etmesi, işçveren veya işveren vekilinin emniyetini suistimal etmesi, işvereni veya işveren vekilini yanıltması, yalan beyanda bulunması, talimat ve genelgelere aykırı hareket etmesi, iş arkadaşlarının, işyeri mensuplarının, işverenin veya işveren vekilinin veya bunların aileleri efradından birinin şeref veya namusuna halel getirecek veya ahlâkını ifsad edecek sözler sarf etmesi veya hareketlerde bulunması, edep veya ahlâka mugayir hareketlerde bulunması, İş Kanununun 17. maddesinin € bendinde belirtildiği üzere hüküm giymesi: ihraç.
18. İşyerinin emniyeti ile görevlendirilen işçinin görevi başında uyuması, görevini terketmesi gibi davranışları ile işyerinin güvenliğini tehlikeye sokması: İhraç.

Petrol-İş – Petrol Ofisi Gn.Md. adına Türkiye Petrol İşverenleri Sendikası, 1.4.1976 – 31.3.1978

Disiplin Cezaları Cetveli

İşçilerin Riayetle Mükellef Olduğu Hususlar ve Aksine Hareket Edecek İşçilere Verilecek Disiplin Cezaları

1. İstihsal, imalat ve teknik emniyet malzemesini, teçhizatını ve makinaları, standart, tamim, yazılı talimat, örf ve adet ve cari usullere uygun olarak kullanmak: Beşinci hatada işten çıkarma,
2. İş esnasında gerek kendileri ve gerekse arkadaşları için tehlike yapabilecek her türlü ihmal ve dikkatsizliklerden sakınmak, iş emniyeti ve işçi sağlığının korunması bakımından mer’i mevzuat ile, bu konuda alınmış ve alınacak bilumum karar, standart, tamim ve talimatlara harfiyen riayet etmek: Beşinci hatada işten çıkarma,
3. Yapmakta oldukları iş ile ilgili olmak şartıyla gördükleri herhangi bir halden ve alet veya makinalardaki noksan veya arızalardan hemen en yakın amiri veya ilgilileri haberdar etmek: Altıncı hatada işten çıkarma,
4. İşyerinde kasten yangına sebebiyet verecek hareket veya bu fiile teşebbüsün sabit olması: İşten çıkarma,
5. İşyerinde dikkatsizlik ve ihmalden dolayı yangına sebebiyet vermek: İkinci hatada işten çıkarma,
6. Yangın başlangıcı veya yangın vukuunda gerekli ihtarı yapmakla beraber, bu konudaki tamim ve talimatlarda belirtilen şekilde hareket eylememek: Dördüncü hatada işten çıkarma,
7. İşyerinde veya iş esnasında amirlere karşı, disiplin ve ahengini bozacak şekilde tavır ve hitapta bulunmamak, iş arkadaşları ile işyerinin disiplin ve ahengini bozacak şekilde geçimsizlik yapmamak: Altıncı hatada işten çıkarma,
8. Vazifesini ifada kayıtsızlık ve intizamsızlık göstermek: Altıncı hatada işten çıkarma,
9. Kendilerine verilen işi sebepsiz yere geciktirmek, verilen işten başka işlerle meşgul olmak: Beşinci hatada işten çıkarma,
10. Vazifesinin ifası sırasında amirlerle veya kendisiyle beraber çalışanlara zorluk göstermemek: Altıncı hatada işten çıkarma,
11. Mahiyetindeki işçi ve çıkarları zati hizmetlerde kullanmamak: Üçüncü hatada işten çıkarma,
12. Kasten asılsız hastalık ihbar ve iddiasında bulunmak veya hastalığı sabit olmadığı zaman hastalığını bahane ederek işini yapmaktan kaçınmak: Altıncı hatada işten çıkarma,
13. Meşru mazeret dışında işe muntazam devam etmemek: Altıncı hatada işten çıkarma,
14. İşbu Toplu İş Sözleşmesinin fazla mesailerle ilgili hükümlerine göre işveren tarafından tesbit ve tayin edilen fazla mesai zamanında yapmamak: Dördüncü hatada işten çıkarma,
15. İş saati bitmeden izinsiz olarak işi terk etmek: Altıncı hatada işten çıkarma,
16. Vazifeye sarhoş gelmek, işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak veya işyerinde bulundurma: İşten çıkarma,
17. İşverenin alat ve malzemesi ile hususi işler yapmak: Beşinci hatada işten çıkarma,
18. İş saatinde hususi işler yapmak: Altıncı hatada işten çıkarma,
19. İş saatinde uyumak: Altıncı hatada işten çıkarma,
20. İşyerinde veya iş esnasında iş sahipleri veya müşterilere karşı hakaret, tehdit ve tecavüzde bulunmak: Dördüncü hatada işten çıkarma,
21. Amirleri, arkadaşları veya maiyeti hakkında bunların şeref ve namusuna halel getirecek veya ahlakını efsat edecek veya işyerindeki çalışma düzenini ihlal edecek yalan veya yanlış şayialar çıkarmak, kasta müstenit ve mesnetsiz ihbar ve şikayetlerde bulunma: Dördüncü hatada işten çıkarma,
22. Gizli tutulması icab eden vazifeye müteallik sırları ifşa etmek: İşten çıkarma,
23. Kendilerine verilen yetki dışında iş yapmak: Altıncı hatada işten çıkarma,
24. İşverene ait malzeme ve makinayı yazılı müsaade olmadan dışarı çıkartmamak: Altıncı hatada işten çıkarma,
25. İş emniyeti ve işçi sağlığının korunması bakımından mer’i mevzuat ile bu konuda alınmış veya alınacak yazılı bütün karar, standart, tamim, tedbir ve emirlere harfiyen riayet etmek: Altıncı hatada işten çıkarma,
26. Başkalarının saat kartını basmak ve kart üzerinde tahribat yapmak: Beşinci hatada işten çıkarma,
27. Yukarıdaki fıkralarda tadat edilmemiş olup, İş Kanununun 17. Maddesinin 2. Bendinde mündemiç sair fiilleri yapmak: İşten çıkarma.
28. Ofise ait evrakı, kayıt ve dosyaları kasden ziyaa uğratmak: İkinci hatada işten çıkarma.

EGO Belediye-İş Sendikası – EGO 1.11.1975 – 28.2.1978

Ceza Cetveli

Cezayı Gerektiren Durumlar ve Verilecek Cezalar

3. İş arkadaşlarına ve işverene kırıcı veya saygısız davranışlarda bulunmak: Dördüncü tekrarda ihraç
4. Kuruluş çalışanlarının emeğini ve işyerine ait malzeme, vasıta ve aletleri kullanmak ya da kuruluşa ait alet ve malzeme ile özel işler yapmak: Dördüncü tekrarda ihraç
5. Görevi başında uyumak: Dördüncü tekrarda ihraç
6. Belirli bir sürede bitirilmek üzere verilen görevleri nedensiz yere tamamlamamak ya da amirince yapılan uyarmaya rağmen yapmamakta direnmek: Dördüncü tekrarda ihraç
7. İşyerinde kavga çıkarmak veya çıkmasına sebebiyet vermek: Dördüncü tekrarda ihraç
8. Görevinde ihmal ve lâkaydı göstermek, eksik, usulsüz veya yetki dışında iş yapmak: Dördüncü tekrarda ihraç
9. Çalışma saatleri dışında kazanç maksadıyla başka bir işte çalışmak: Dördüncü tekrarda ihraç
10. Başkasının dolap, elbise ve takımlarını karıştırmak: Dördüncü tekrarda ihraç
11. İşçinin işyerinden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki gün veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, ya da bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi: Dördüncü tekrarda ihraç
12. Görevi ve sanatı ile ilgili işi geçerli bir nedene dayandırmaksızın kabul etmiyerek yapmamak ya da amirlerince verilen emir ve yönergelerin gereklerini yerine getirmemek: Dördüncü tekrarda ihraç
13. Doğrudan doğruya ve aracı eliyle hediye istemek veya çıkar sağlamak amacıyla hediye kabul etmek: Dördüncü tekrarda ihraç
14. Amirleri, iş mensupları, iş arkadaşları hakkında yalan veya yanlış söylentiler çıkarmak, asılsız ihbar ve şikayetlerde bulunmak: Dördüncü tekrarda ihraç
15. Yapması için kendisine verilen işi yapmadığı halde yapmış gibi göstermek: Döndüncü tekrarda ihraç
16. Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, din, mezhep farkı gözetmek ve siyasi görüşüne göre iş yapmak: Dördüncü tekrarda ihraç
17. Başkasının kartına kasten basmayı alışkanlık haline getirmek: Dördüncü tekrarda ihraç
18. Kasıt ve ağır ihmal yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmek ve işverenin malı olan veya emaneti altında bulunan makinaları hasara uğratmak: Üçüncü tekrarda ihraç
19. İşyerinde dikkatsizliği nedeniyle yangına sebep olmak: Dördüncü tekrarda ihraç
20. Görevin yerine getirilmesinde keyfi olarak veya kin dolayısıyla kişilerin gereksiz şekilde yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak: Dördüncü tekrarda ihraç
21. Görev durumundan yararlanmak yoluyla yürürlükteki hükümlere göre kaçakçılık sayılan eylemlerde bulunmak: Dördüncü tekrarda ihraç
22. Kuruluşun mal varlığına kasten zarar vermek: İhraç
23. Görevine özürsüz geç gelmeyi alışkanlık haline getirmek ve bir ayda 4 defa işe gelmemek: İhraç
24. İşvereni gerek işe alındığı sırada gerek işine devam ederken aldatmak ya da işverenin güvenini kötüye kullanmak: İhraç
25. İş saatleri içinde izinsiz olarak işyerini terketmeyi alışkanlık haline getirmek ve bir ayda 4 defa tekrarlamak: İhraç
26. Görevine sargoş gelmek veya görev sırasında içki içmek: İkinci tekrarda ihraç
27. İş esnasında veya işyerinde uyuşturucu madde kullanmak veya bulundurmak: İhraç
28. İşyeri güvenliği ile görevli olanların iş saatinde uyuması: İkinci tekrarda ihraç
29. İşverene, vekiline ya da amirlerine hakaret etmek, eylemli saldırıda bulunmak ya da silahla tehdit etmek: ihraç
30. Rüşvet almak, rüşvet vermek ya da bunlara teşebbüs etmek: İhraç
31. İşverene ya da üçüncü şahıslara ait olup kendilerine teslim edilen veya iş gereği kullanmak ve korumak zorunda oldukları eşya, araç, gereç vs.yi çalmak ya da satmak: İhraç
32. İşçinin kendi kastı veya ağır bir ihmali yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işverenin malı olan veya malı olmayıp, emaneti altında bulunan makinaları, araç ve gereçleri ödenmeyecek derecede hasara uğratmak: ihraç
33. Kasten yangına sebebiyet vermek: İhraç
34. İşyerinin kısmen veya tamamen faaliyetini durdurmak amacıyla sabotaj teşebbüs veya sabotajı teşvik etmek: İhraç
35. işyerinde kumar oynamak veya oynatmak: İhraç
36. Resmi belgeler üzerinde tahrifat yapmak, sahte belge düzenlemek: İhraç
37. Yüz kızartıcı suçlardan biri ile hüküm giymek: İhraç
38. İşyeri içinde ve dışında işlenen bir suçtan dolayı en az üç ay hüküm giymek veya bir suçtan dolayı en az aynı süre ile tutuklanmak: İhraç
39. işyerinde yanıcı, patlayıcı, delici maddeleri ve benzeri zararlı ve tehlikeli şeyleri, her türlü kesici ve patlayıcı silahları getirmek ya da taşımak: İhraç
40. işyerinde siyasi propaganda yapmak: Üçüncü tekrarda ihraç
41. İşverence girilmesi yasaklanan işyerlerine izinsiz olarak girmek: Üçüncü tekrarda ihraç
42. işyerinde izinsiz toplantı ve gösteriler yapmak: İkinci tekrarda ihraç
43. Ehliyetsiz araç kullanarak hasara sebebiyet vermek: İhraç
44. Görevi başında eylemli sarkıntılık yapmak ya da yüz kızartıcı suç işlemek: İhraç
45. Görevi başında veya görevden dolayı herhangi bir yerde üstünü veya astını ya da iş arkadaşını dövmek veya yaralamak: İkinci tekrarda ihraç
46. Yalan beyanda bulunarak, işyeri veya işveren için bir zarar meydana getirmek: İhraç
47. İşveren, vekili veya iş arkadaşlarının kendileri veya aile fertlerinin şeref ve namusuna halel getirecek beyan ve hareketlerde bulunmak: İhraç
48. işyerinde mevcut veya sendikanın nezaret hakkı olan kooperatif, sandık, tabildot işletmesi gibi işlerde vazifeli olanların güvenini kötüye kullanması: Üçüncü tekrarda ihraç
49. Amirleri tarafından işçi sağlığını ve iş emniyetini veya sözleşmeyi ihlal etmemek kaydıyla verilen işleri yapmamağa arkadaşlarını kışkırtmak veya yaptırmamak: Üçüncü tekrarda ihraç
50. Gizli tutulması gereken işe yönelik sırları menfaat karşılığında açıklamak: İhraç
51. İmtihan kağıtlarında tahrifat yapmak, kağıtları değiştirmek veya soruları çalmak: Üçüncü tekrarda ihraç
52. İşin yapılmasında amirlerine veya kendisiyle birlikte çalışanlara zorluk göstermek: Dördüncü tekrarda ihraç
53. İş günü bittikten sonra izinsiz işyerine girmek ve işyerinde kalmak: Dördüncü tekrarda ihraç

Yeraltı Maden-İş – Tomarza Tok Madencilik 1.12.1976 – 1.1.1978

Cezayı Gerektiren Eylemler

1. İşe içkili gelmek veya işyerinde işçi, uyuşturucu madde içmek: Üçüncü hatada işten çıkarma.
2. İş saatlerinde uyumak: Üçüncü hatada işten çıkarma.
3. İş saati bitmeden izinsiz veya özürsüz olarak iş yerini terk etmek: Dördüncü hatada işten çıkarma.
4. İşyerine ait malzemeyi habersiz işyerinden çıkarmak: İkinci hatada işten çıkarma.
5. İşverene veya arkadaşlarına ait bir mali çalmak: İşten çıkarma
6. İşyerinde veya iş esnasında, işçi arkadaşlarına hakaret, tehdit veya tecavüzde bulunmak: Üçüncü hatada işten çıkarma.
7. İşyerinde yalan, iftira gibi hareketlerle işçilerin birliğini ve beraberliğini bozmak: Üçüncü hatada işten çıkarma.
8. işçiler arasında mezhepçilik, bölgecilik yaparak birlik ve beraberliği bozmak: Üçüncü hatada işten çıkarma.
9. Sendikanın izni olmaksızın işyerinde toplantı yapmak, bildiri gazete dağıtmak: İkinci hatada işten çıkarma.
10. İş emniyeti ve işçi sağlığının korunması bakımından yasa, tüzük, yönetmelik, talimatname hükümlerine aykırı davranışta bulunmak: Dördüncü hatada işten çıkarma.
11. Maden Emniyeti Nizamnamesinin ve ona bağlı olarak hazırlanan işyeri talimatnamesine aykırı davranışlarda bulunmak: İkinci hatada işten çıkarma.
12. Kendisine verilen işi sebepsiz olarak geciktirmek, verilen işten başka işlerle meşgul olmak: İkinci hatada işten çıkarma.
13. işçi sınıfı ve tüm emekçi halkın en büyük düşmanlığı suçunu, faşistliği işlemek ve faşizmin propagandasını yapmak: İşten çıkarma

DİSK Sosyal-İş – TÜBİTAK (1.3.1980-28.2.1982)

DİSK Sosyal-İş ile TÜBİTAK arasında anlaşma tutanağı 11 Eylül 1980 günü imzalanan ve TÜBİAT Genel Sekreteri Refet Erim’in dürüst tavrı sayesinde 12 Eylül 1980 darbesi sonrasındaki uygulamalardan kurtarılmış olan toplu iş sözleşmesinde işe son verilmesine ilişkin düzenlemeler aşağıda sunulmaktadır (Ek2/e):

İşe son verilmesi, işçinin artık göreve devam ve çalışma imkanının kalmaması nedeni ile işten çıkartılmalıdır.

İşe son verilmesini gerektiren haller aşağıda sıralanmıştır:

• İşyerinde mesai sırasında sarhoşluğu ve kumar oynatmayı veya oynamayı adet haline getirmek,
• İşyerinde çalışanlara karşı tecavüz ve tehditte bulunmak,
• Hırsızlık yapmak,
• Görevini kötüye kullanmak, bu yoldan çıkar sağlamak, işyerini kasten zarara sokmak,
• Görevin yerine getirilmesinde keyfi veya kasıtlı olarak kişilerin gereksiz şekilde yarar ve zararlarını hedef tutan davranışlarda bulunmak veya armağan kabul etmek, ne suretle olursa olsun kişisel çıkar sağlamak,
• Resmi evrakı tahrif veya yok etmek,
• Yetkili olmadığı halde görevi dolayısıyla edindiği gizli bilgileri açıklamak,
• İsteyerek veya ihmalle iş güvenliğini tehlikeye düşürmek,
• Hizmet akdi yapıldığı sırada, bu akdin esaslı noktalarından biri için gerekli olan diploma ve sertifikaları haiz olmadığı halde, bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek işvereni yanıltmış olmak.