1990-1992 YILLARINDA BAĞITLANAN TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE KIDEM TAZMİNATI VE İHBAR SÜRELERİ
1990-1992 yıllarında bağıtlanan toplu iş sözleşmelerinde kıdem tazminatı ve ihbar süreleri.
TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ
1990-1992 yıllarında bağıtlanan bazı toplu iş sözleşmelerinde kıdem tazminatı ve ihbar sürelerine ilişkin hükümler aşağıda sunulmaktadır:
TÜMTİS – NAK-İŞ Toplu İş Sözleşmesi (1.5.1991-28.2.1993)
Madde 20 – Kıdem Tazminatı
a) Taraf Sendika üyesi işçilerin hizmet akitlerinin feshi halinde, çalıştığı her yıl için, sözleşmenin birinci ve ikinci yılında 40 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Altı ayı geçen kıdem tam yıl olarak kabul edilir. İş kazası nedeniyle ödenecek kıdem tazminatı 60 gün üzerinden ödenir.
b) İş akdi işveren tarafından disiplin kurulu kararıyla İş Yasasının 13. maddesine göre feshedilecek işçilerin yasal ihbar önellerine bulundukları kıdem kademelerine göre birer hafta ilave edilmiştir.
c) Ticaret Şirketlerinde çalışan işçilerin kıdem ve ihbar tazminatlarından, ticaret şirketlerinin yanında şirket ortakları da şahsen ve müteselsilen sorumludurlar.
Türkiye Deri-İş – Türkiye Deri Sanayii İşverenleri Sendikası Toplu İş Sözleşmesi (1.3.1991-28.2.1993)
Madde 47 – İhbar Tazminatı
İhbar Tazminatları, yasa hükümlerine göre ödenir. Ancak yasal sürelere 6 gün ilave edilerek ve işveren tarafından dilenirse, peşin olarak ödenir.
Madde 48 – Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı hususunda, yasa hükümleri uygulanır. Her hizmet yılı 35 günlük ücret tutarı üzerinden kıdem tazminatı ödenir.
Teksif – Gaziantep Pamuklu Grup Toplu İş Sözleşmesi (1.6.1990-31.5.1992)
Madde 28 – Bildirim Önelleri
a) İş Kanunu’nun 13’üncü maddesi uygulanır.
b) işçi ihbar süresi içinde çalıştığı takdirde herhangi bir şekilde mevcut çalışmalarına bu sürenin eklenmesiyle bir hak kazanabiliyorsa, bu haktan yararlandırılacaktır.
Madde 29 – Kıdem Tazminatı
a) Üyenin askerlik, kadın işçilerin evlenmesi, üyenin ölümü, Sosyal Sigortalar Kurumu mevzuatına uygun olarak İhtiyarlık, Maluliyet, Emeklilik, iş kazası veya meslek hastalığı, yaş haddi, iş göremezlik, 25 yıllık sigortalılık süresi ve benzeri sebeplerle işinden ayrılan Teksif Sendikası üyelerine her yıl için 40 günlük ücretleri tutarında kıdem tazminatı (1 Nisan 1950’den sonraki hizmetleri de dahil) ödenir.
b) Kıdem tazminatı hesabında işbu toplu iş sözleşmesi hükümleri nazarı dikkate alınır.
c) Üyelerin hizmet akitlerinin İş Kanunu’nun 13’üncü maddesine göre feshedilme hallerinde kıdem tazminatları, İş Kanunu’nun 14’üncü maddesini tadil eden 2869 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenir.
d) Üyelerin kıdemlerinin hesabında, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın işyerindeki ve işveren şirketteki işyerinde çalıştığı süreler nazarı itibare alınır.
e) Kıdem ve ihbar tazminatına esas teşkil eden kazanç:
1- Kıdem ve ihbar tazminatına esas teşkil eden günlük kazanç zaman esasına göre çalışanlar için saat ücretleri üzerinden hesap edilir.
Akord esası uygulanan işyerlerinden, akort çalışanların bu kazanca, bu toplu iş sözleşmelerinin ilgili maddelerinde tarif edilen ortalama günlük kazancı üzerinden hesap edilir. Teşvikli ücret sistemi uygulanan işyerinde teşvikli ücret esasına göre çalışanların bu kazançları ise, garanti ücretleri üzerinden son üç aylık vasati teşvik ücretleri ilave edilerek bulunacak miktar üzerinden hesap edilir.
2- Kıdem tazminatına esas olan unsurlar: Üyelere ödenecek kıdem tazminatının hesabında ücrete ilave olarak para ile ölçülmesi mümkün bu sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler göz önünde bulundurulur.
f) Üyenin ölümü halinde, kıdem tazminatı üyenin Kanuni varislerine ödenir.
g) Kıdem tazminatının hesaplanmasında, her halükarda hizmet süresi bir yılı doldurması esas alınarak 1/12 hesabıyla hesap edilir.
h) Sosyal Sigortalar Kurumu mevzuatına uygun olarak ihtiyarlık, iş kazası, meslek hastalığı, yaş haddi, iş göremezlik ve 25 yıllık sigortalılık süresi ve benzeri sebeplerle işinden ayrılan üyeye bu toplu iş sözleşmesi esasları dahilinde kıdem tazminatı ödenir.
I) işyerinde çalışan ve bu sözleşmenin aktinden sonra evlenen kadın üyeler evlenme tarihinden itibaren bir yıl içinde evlenme nedeni ile işten ayrılırlarsa bu madde gereğince kıdem tazminatı kendilerine ödenir.
i) İhbar ve kıdem tazminatı ile ilgili alacaklar hizmet akdinin sona ermesiyle birlikte bir hafta içinde peşin olarak ödenir. Bir hafta içinde ödenmemesi halinde her ay için % 5 faiz yürütülür.
j) İşbu Toplu İş Sözleşmesinin kapsadığı işyerlerinin devri ve intikali yahut bir suretle işverenden başka bir işverene geçmesi halinde üyenin hizmet aktinin fasılalarla devam etmiş olup olmamasına bakılmaksızın kıdemi işyerindeki hizmet toplamı üzerinden hesaplanır ve kıdem tazminatı yeni işverene ait olur.
k) 1475 sayılı kanunun kabulü ile kanun kapsamına giren hizmetlerin kıdemleri (12.8.1967) tarihinden önceki işe giriş tarihleri esas alınır.
Petrol-İş – Petkim Toplu İş Sözleşmesi (1.9.1990-31.8.1992)
Madde 27 – Ölüm ve Maluliyet Halinde Kıdem Tazminatı
İş kazası ve meslek hastalığı ile bunların dışında bir nedenle işçilerin maluliyeti halinde SSK Sağlık Kurullarınca çalışamaz raporu verildiğinde kendisine, ölümü halinde kanuni varislerine kıdem tazminatı ödenir.
İşbu tazminat, veraset ilamı veya maluliyet raporunun ibrazını takiben 3 işgünü içinde tediye edilir.
Madde 28 – Kıdem ve Hesaplanması
Bu konuda mevzuat hükümleri uygulanır.
Madde 29 – İhbar Önelleri
1) Suçsuz çıkarmalarda:
a- 6 aydan az kıdemi olanlara 4 hafta,
b- 6 aydan 18 aya kadar kıdemi olanlara 6 hafta,
c- 18 aydan 3 yıla kadar kıdemi olanlara 12 hafta,
d- 3 yıldan 5 yıla kadar kıdemi olanlara 16 hafta,
e- 5 yıldan 10 yıla kadar kıdemi olanlara 18 hafta,
f- 10 yıldan yukarı kıdemi olanlara 19 hafta,
önceden ihbarda bulunmak şarttır. İhbar süreleri içinde işçiye her gün 4’er saat iş arama izni verilmesi mecburidir. İşçinin talebi halinde işbu arama izinleri toplu olarak verilir.
2) Önemli bir zorunluluk olmadıkça işçinin ihbar önellerine ait ücretleri peşin ödenmek suretiyle önelin başlangıç tarihinde işten çıkartma işlemi yapılır.
İhbar süresinin başlangıcında ihbar ücreti peşin ödenmek suretiyle iş akdi feshedilen işçi ihbar süresine tesadüf eden herhangi bir hak ve menfaatten yararlandırılmaz. İhbar süresinin başlangıç tarihi itibariyle bütün hak ve menfaatleri sona erer.
Madde 30 – Kıdem Tazminatı
İş Kanunu’nda belirtilen hallerde ve belirtilen esaslarda ödenecek Kıdem Tazminatı gün sayısı:
1 yıldan 5 yıla kadar kıdemi olanlara 40,
5 yıldan 10 yıla kadar kıdemi olanlara 60,
10 yıldan fazla kıdemi olanlara 72 gündür.
Bu toplu iş sözleşmesinin imzalanmasından sonra işe girenlere yasal süre uygulanır.
Demiryol-İş – TCDD ve bağlı ortaklıkları Tülomsaş, Tüvasaş, Tüdemsaş Toplu İş Sözleşmesi (1.6.1991 -28.2.1993)
Akdin Feshi
Madde 92 – I- Süresi belirli olmayan hizmet akidleri ile çalışan daimi işçilerin hizmet akidlerinin işveren tarafından İş Kanunu’nun 17. maddesinde yazılı haller dışında feshedilmesi halinde:
a) İşi 6 aydan az sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 2. hafta sonunda,
b) İşi 6 aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 4. hafta sonunda,
c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 8. hafta sonunda,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 10. hafta sonunda,
Feshi muteber olur.
Belirli süreli hizmet akdi ile çalışan işçilerin hizmet akitleri, sürenin bitiminden önce feshedildiği takdirde ihbar önellerine riayet olunur.
II- İş Kanunu’nun 16. maddesi hükümleri saklı kalmak üzere işyerlerinden ayrılmak isteyen işçiler, bu isteklerini 15 gün önce yazı ile bildirmek zorundadırlar. Yazılı müracaatlarından itibaren 15 gün geçmeden işyerinden ayrılamaz. Bu fıkra hükmünü yerine getirmeyen işçilerden süresi belirli olmayan hizmet akdi ile çalışan daimi işçiler I. bentte yazılı ihbar sürelerine riayet etmek veya bu süreler miktarınca ihbar tazminatı ödemek mecburiyetindedirler.
III- İtiraz:
a) İş Kanunu’nun 17. maddesinin II. bendinde yazılı sebeplerle hizmet akitleri feshedilen işçiler hizmet akitlerinin feshinin kendilerine tebliği tarihinden itibaren 6 işgünü içinde itiraz ettikleri takdirde durumları Bölge Komitesinde görüşülür ve itiraz tarihinden itibaren 6 işgünü içinde karara bağlanır. Şu kadar ki, 41. maddenin 6. bendinde sayılı suçlar nedeniyle hizmet akitlerinin feshine itiraz edilemez.
b) İş hacminin azalması, işyerinin kapanması sebebiyle toplu işçi çıkarmalarla, toplu iş sözleşmesinin 94. maddesine göre işten çıkarmalar dışında İş Kanunu’nun 13. maddesine göre münferit olarak işten çıkarılmak üzere kendilerine fesih ihbarında (bildiriminde) bulunulan işçiler, ihbarın tebliğinden itibaren 6 işgünü içinde itiraz ettikleri takdirde durumları Merkez Komitesinde görüşülür. İtiraz dilekçesinin bir nüshası işyerine bir nüshası da Sendikanın ilgili Şubesine verilir. Ve itiraz Genel Müdürlüğe intikal tarihinden itibaren 6 işgünü içinde karara bağlanır. Merkez Komitesi yapılacak fesih işleminin haksız olup olmadığını inceleyerek karara bağlar. İtiraz süresi dolmadan itiraz etmişse itiraz karara bağlanmadan işçiye ihbar ve kıdem tazminatı ödenmez ve iş arama izni kullandırılamaz. İhbar, kıdem ve iş arama izin ücreti peşin verilmek suretiyle hizmet akdi feshedilmek istenen işçinin itiraz süresi geçmeden veya itiraz etmişse karara bağlanmadan işi ile ilişkisi kesilmez.
Madde 93 – Hizmet akdinin iş Kanunu hükümlerine göre kıdem tazminatı vermeyi gerektirecek şekilde işveren veya işçi tarafından feshi halinde işçiye, ölenlerin kanuni varislerine, bahsi geçen kanun hükümlerine göre beher hizmet yılı için 40 günlük ücreti tutarında, 4.9.1985 tarihinden sonra ilk defa işverene ait işyerlerine girecek işçilere ise yasal hükme uygun tazminat nakten veya çekle ödenir. Ancak bu ödeme işverene ait işyerlerindeki hizmeti;
7 yıl ve daha fazla olup 11 yıldan az olanlara beher hizmet yılı için 42 günlük,
11 yıl ve daha fazla olup 21 yıldan az olanlara beher hizmet yılı için 43 günlük,
21 yıl ve daha fazla olup 25 yıldan az olanlara beher hizmet yılı için 44 günlük,
25 yıl ve daha fazla olup 28 yıldan az olanlara beher hizmet yılı için 47 günlük,
28 yıl ve daha fazla olanlara beher hizmet yılı için 48 günlük ücret üzerinden yapılır.
Bu madde uyarınca verilecek kıdem tazminatının hizmet ilişkisinin kesildiği ilk 30 gün içinde hak sahiplerine ödenmesi esastır.
Madde 94. (I) Yaş haddini doldurmuş ve sigortalılık süresi itibariyle Sosyal Sigortalar Kurumunca yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olan işçilerin hizmet akitleri feshedilebilir. Ancak, yaş haddi ve hizmet durumu itibariyle yaşlılık aylığına hak kazananlardan; (a) Hizmetinden memnun kalınmak, (b) Sağlık durumu itibariyle çalışmaya elverişli olmak (TCDD Sağlık Kurulu Raporu ile), (c) İşyerince ihtiyaç duyulup teklif yapılmak, (d) İşçinin çalışma arzusu bulunmak kaydıyla, Genel Müdürlüğünün onayı alınarak, en çok 60 yaşını dolduracağı tarihe kadar istihdamlarına devam olunur. (II) Yaş haddini doldurmamış olmakla beraber en az 25 yıldan beri sigortalı bulunan ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olan işçilerden; hizmetinden memnun kalınmayan işçilerin, hizmet akidleri feshedilir. (III) Yaş haddini doldurmuş olmakla beraber, Sosyal Sigortalar Kurumunca emekli veya ihtiyarlık aylığı bağlanamayacak olanlar; (a) Hizmetinden memnun kalınmak, (b) TCDD Sağlık Kurulu raporu ile sağlık durumunun çalışmaya elverişli bulunduğu tesbit edilmek, (c) Genel Müdürlüğün onayı alınmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanabilecek tarihe kadar istihdam edilir. (IV) Kendilerine, yukarıdaki II. bend gereğince hizmet akdinin feshi için tebligat yapılmış bulunan işçiler, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, haklarında yapılmak istenmiş iş akdinin feshi işlemine yazılı olarak itiraz edebilirler.
Yol-İş – Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toplu İş Sözleşmesi (1.3.1991-28.2.1993)
Madde 55 – Bildirimli Fesih ve İhbar Önelleri
1475 sayılı İş Kanunu’nun 13’üncü maddesi uyarınca verilen İhbar Önelleri aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.
a) İşi bir yıla kadar sürmüş olan işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden başlayarak 4 hafta sonra,
b) İşi bir yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden başlayarak 6 hafta sonra,
c) İşi üç yıldan beş yıla kadar sürmüş olan işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden başlayarak 8 hafta sonra,
d) İşi beş yıldan on yıla kadar sürmüş olan işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden başlayarak 10 hafta sonra,
e) İşi on yıldan fazla sürmüş olan işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden başlayarak 12 hafta sonra,
İşçinin hizmet akdi feshedilmiş olur.
1475 sayılı iş Kanununun 19 uncu maddesine göre verilecek yeni iş arama izni günde (4) saattir.
1475 sayılı İş Kanunu’nun 13’üncü maddesi ve diğer ilgili Kanun hükümleri geçerledir.
f) 15.5.1987 tarihinden sonra Köy Hizmetlerinde ilk defa işe girecek işçilere yasada belirtilen süreler uygulanır.
Madde 58 – Kıdem Tazminatı
Kıdem Tazminatı uygulamasında;
a) Sosyal Sigortalar Kurumuna göre yaşlılık veya malullük aylığı almak amacıyla hizmet aktini fesheden işçilerle, ölüm nedeniyle iş akti sona eren işçilerin kanuni mirasçılarına her tam yıl karşılığı 40 günlük ücret tutarında, (süresi belirli hizmet akti ile çalıştırılan işçilerden iş kazası nedeniyle ölenlere de bu fıkra hükmü uygulanır.)
b) Kanunda öngörülen nedenlerle Kıdem Tazminatı almaya hak kazanan işçilere, her tam yıl karşılığı 36 günlük ücret tutarında,
Kıdem Tazminatı konusunda kanun hükümlerinde belirtilen esaslara göre ödeme ve uygulama yapmak şartıyla, Kıdem Tazminatı ödenir.
c) 15.5.1987 tarihinden sonra Köy Hizmetlerinde ilk defa işe girecek işçilere yasada belirtilen süreler uygulanır.
Türk Metal – MESS Grup Toplu iş Sözleşmesi 1990-1992
Kıdem Tazminatı
Madde 52 – Kıdem tazminatı konusunda kanun hükümleri uygulanır. Sona eren toplu iş sözleşmesinde kanuni süreden daha fazla gün sayısı tespit edilmiş ise taraf sendikaya üye işçiler için bu uygulamaya devam olunur.
İhbar Müddeti ve Tazminatı
Madde 53 – Hizmet akdinin işveren tarafından İş Kanunu’nun 13 ncü maddesine göre feshedilmesi sözkonusu olduğunda, işveren, üyeyi ihbar süresince çalıştırmadan ihbar tazminatını defaten ödeyerek hizmet akdine son verebilir. Sona eren toplu iş sözleşmesinde kanuni süreden fazla süre tespit edilmiş ise taraf sendika üyesi işçiler için bu uygulamaya devam olunur.
Belediye-İş – Ankara Büyük Şehir Belediye Başkanlığı Toplu İş Sözleşmesi
19. Hizmet akitleri bu sözleşme hükümlerine uygun olarak Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına Disiplin Kurulunca ve işçi tarafından önceden karşı tarafa yazılı bildirimde bulunmak koşulu ile; (A) İşi 6 aydan az sürmüş işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 3 hafta sonra; (B) İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 5 hafta sonra; (C) İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 7 hafta sonra; (D) İşi 3 yıldan fazla sürmüş işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 10 hafta sonra fesh edilir. Bildirim koşuluna uymayan taraf yukarıda yazılı önellere ilişkin ücreti tutarında tazminat ödemek zorundadır. (E) Sözleşmenin imza tarihinden sonra işe ilk defa girecek işçiler için Kanun hükümleri uygulanır.
Madde 21. Kıdem tazminatı konusunda kanun hükümlerindeki esaslar uygulanır. Bu çerçevede her kıdem yılı için kıdem tazminatı gün sayısı 50 gündür… İş kazası nedeni ile ölen veya çalışamaz durumda sakatlanan işçinin kıdem tazminatı 70 gündür.
Çimse-İş – Çitosan Toplu İş Sözleşmesi
26. Hizmet akdinin işçi veya işveren tarafından İş Kanunu’nun 13. maddesine göre feshedilmesi halinde aşağıdaki ihbar önelleri uygulanır: (a) Çalışma süresi 1 aydan 6 aya kadar olanlar için 25 gün, (b) Çalışma süresi 6 aydan 18 aya kadar olanlar için 40 gün, (c) Çalışma süresi 18 aydan 36 aya kadar olanlar için 50 gün, (d) Çalışma süresi 36 aydan 10 yıla kadar olanlar için 75 gün, (e) Çalışma süresi 10 yıldan fazla olanlar için 90 gün. 24.03.1986 tarihinden sonra işe girenlere 1475 sayılı İş Kanunundaki ihbar önelleri uygulanır.
Madde 25. Kıdem tazminatları yasada belirtilen hal ve esaslara göre ödenir. Ancak; (a) İş akdi işveren tarafından İş Yasasının ilgili hükümlerine göre feshedilen işçilere (disiplin kurulları kararıyla feshi hariç) her kıdem yılı için 45 günlük; (b) Muvazzaf askerlik görevini yerine getirmek amacıyla silah altına alınan işçilere her kıdem yılı için 35 günlük; (c) Hastalık, maluliyet ve ölüm halinde her kıdem yılı için 60 günlük; (d) İşyerinde çalışırken iş kazası ile ölen işçilerin kanuni varislerine işçinin her kıdem yılı için 70 günlük; (e) Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum ve sandıktan yaşlılık aylığı, emeklilik veya toptan ödeme almak hakkını kazananlara her kıdem yılı için 50 günlük kıdem tazminatı ödenir.
TGS – Cumhuriyet Gazetesi Toplu İş Sözleşmesi
Madde 35. Teknolojiden etkilenen servislerde çalışan TGS üyesinin işine son verildiğinde, işveren, bu toplu iş sözleşmesinin 14. maddesine göre ödenmesi gereken ihbar tazminatının iki katı bir tazminatı ayrıca öder.
Madde 13. İşyerinde en az bir yıl çalışmış TGS üyesi, kıdem tazminatına hak kazanır. TGS üyesinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi halinde veya TGS üyesi tarafından muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, sağlık nedenleri ile, bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum ya da sandıklardan yaşlılık, emeklilik ya da malullük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla veya kadın işçilerin evlenmeleri nedeniyle feshi halinde ya da TGS üyesinin ölümü nedeni ile iş sözleşmesinin sona ermesi halinde TGS üyesinin her hizmet yılı için 50 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. 212 sayılı Yasa ile değişik 5953 sayılı Yasaya tabi TGS üyesi istifa etmesi halinde de kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak bu durumda kıdem tazminatı, her hizmet yılı için 40 günlük ücreti üzerinden ödenir.
Deri-İş – Sümerbank Toplu İş Sözleşmesi
Madde 87. Kıdem tazminatı konusunda yasa hükümleri uygulanır. İşyerine 26.2.1985 tarihinden önce girmiş olan işçilerin kıdem tazminatı, her tam yıl için 37 günlük ücret üzerinden 26.2.1985 tarihinden sonra giren işçilerin kıdem tazminatı her tam yıl için 30 günlük ücret üzerinden ödenir.
Tez-Koop-İş – Trakyabirlik Toplu İş Sözleşmesi
Madde 57. İşçilere ödenecek kıdem tazminatı beher takvim yılı için 75 günlük ücreti tutarında (tavanı yasaların öngördüğü haddi aşmamak kaydıyla) hesaplanarak ödenir. Ancak, toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden sonra işe yeni alınan sendika üyesi personel için bu süre 30 gün olarak tespit edilmiştir. Hizmet akdinin en az 1 yıl devamından sonra hak kazanılan kıdemin hesabında 6 aydan fazla süreler yıla tamamlanır.
TÜMTİS – NAK-İŞ Toplu İş Sözleşmesi
Madde 20. Taraf sendika üyesi işçilerin hizmet akitlerinin feshi halinde, çalıştığı her yıl için, sözleşmenin birinci ve ikinci yılında 40 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Altı ayı geçen kıdem tam yıl olarak kabul edilir. İş kazası nedeniyle ödenecek kıdem tazminatı 60 gün üzerinden ödenir.
BASİSEN – Yapı ve Kredi Bankası Toplu İş Sözleşmesi
Madde 15. Kıdem hesabında askerlikte geçen süre dikkate alınır.
Madde 67. Kıdem tazminatı hakkında yasa hükümleri uygulanır. Ancak, yalnız ölüm hallerinde ve emeklilikte her hizmet yılı için 45 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Petrol-İş – Mobil Toplu İş Sözleşmesi
Madde 13. İşçilerden erkeklerin 55 ve kadınların 50 yaşını doldurmaları halinde işbu sözleşme hükümlerine göre ihbar önellerine uymak şartıyla taraflardan herhangi birisi hizmet akdini tek taraflı olarak feshedebilir. Ancak hizmet akdinin işveren tarafından tek taraflı olarak feshedilmesi halinde hizmet akdi feshedilmek istenen işçi fesih tarihi itibariyle emekliliğe hak kazanmadığına dair yazılı bir belge getirirse bu fesih işlemi işçinin emekliliğe hak kazanacağı tarihe kadar ertelenir… Yukarıdaki fıkralarda belirtilen fesih hallerinde işçilere bu toplu iş sözleşmesinin 12/C maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı ödenir.
Madde 15. İşten ayrılmalarda, ilgili işçilerin her türlü haklarının ödenmesi (A) bendinde hükümlenen ödeme süresini aşarsa, işçiye gecikilen her bir gün için çalıştığı kabul edilerek ve çalışmaksızın bir normal gündelik ödenir.
Petrol-İş – TÜPRAŞ Toplu İş Sözleşmesi
Madde 12. Sosyal Sigortalar Kurumundan emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanan 55 yaşını yılın ilk 6 ayında dolduran işçilerin iş akitleri aynı yılın Temmuz ayında, 55 yaşını yılın 2. altı ayında dolduran işçilerin iş akitleri ise müteakip yılın Ocak ayında işverence kıdem ve ihbar tazminatları peşin ve nakdi ödenmek kaydıyla feshedilebilir.
Laspetkim-İş – Türk Pirelli Toplu İş Sözleşmesi
Madde 14. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle işçinin çalışamaz durumdaki maluliyeti halinde kendisine, ölümü halinde kanuni varislerine işbu sözleşmenin suçsuz çıkarmalarla ilgili kıdem tazminatı bir misli fazlası ile ödenir. 1475 sayılı Yasanın 14. maddesi hükümleri mahfuz olup, yasal kıdem tazminatı, işbu tazminatın kapsamı içindedir.
Öz İplik-İş – T.Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası Toplu İş Sözleşmesi
Madde 19. Yukarıdaki ‘a’ ve ‘b’ fıkralarında sayılan hallerde üyeye uygun bir iş verilmemesi ya da üyelerin çalışmayı kabul etmemeleri halinde, toplu sözleşmede öngörülen kıdem tazminatına (hizmet süresine bakılmaksızın) ilaveten her yıl için 15 günlük ücretleri tutarında maluliyet yardımı ödenir.