Enflasyonda Hedef: 1 Gerçekleşme: 2…

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, yılın ikinci enflasyon raporunu Ankara’da açıklarken, bekleneceği gibi, “ayranım ekşi” demedi. 2011’de yüzde 5.5 hedeflerken yüzde 10.5 gibi bir katı enflasyon gerçeğini pek hatırlamak istemiyor, 2012’nin enflasyonu için yüzde 6.5 olacak diyor ve ekliyordu; “Temel enflasyon göstergeleri düşüş eğilimi sergiliyor. İktisadi faaliyette 2. çeyrekten itibaren ılımlı bir toparlanma eğilimi başlayacak. Enflasyon tahminlerimizde önemli bir değişiklik yapmadık. Cari işlemler dengesinde kayda değer bir iyileşme gözleniyor. Petrol fiyatlarında yukarı güncelleme yaptık. Petrol fiyatları varsayımını 2012 için 120, 2013 için 115 dolara çıkardık”. Başçı, 2012 enflasyonu için yüzde 6.5 taahhüdünde bulunurken 2013 için de yüzde 5.2’lik bir enflasyon öngörüyor, tahminleri revize etmiyordu.

Türkiye 2006’dan bu yana “enflasyon hedeflemesi” serüvenini yaşıyor. Hedef koyuyor, ortaya çıkan sonuçla yüzleşiyor sonra yine hedef koyuyor ve hedefe odaklanıyor. Peki sonuç? 2006-2011 döneminin karnesi pek yüz ağartıcı değil. Hedeflenenin çok ötesinde bir gerçekleşme var. Sapma öyle böyle değil, tam fiyasko!…

Hedeflemeye başlanan 2006’da yüzde 5 hedefe karşılık neredeyse yüzde 10 enflasyon yaşandı. 2008’de durum değişmedi yüzde 4 hedefin yüzde 100’ünün üstünde bir enflasyon yaşadı Türkiye. Kriz yılı 2009’da ve 2010’da başarı var gibi ilk görünüşte. Ama aldanmayın. 2009 ve 2010’un ilk hedefleri yüzde 4 idi. Baktılar ki olmayacak, 2009’da yılın ortasında yüzde 7.5’e çıkardılar hedefi, 2010’da da yüzde 6.5’e. Yani sonuçta başarılı gibi görünen bu iki yıl da aslında başarısız. 2011’de ise yine yüzde 100’e yakın bir sapmayla karavana yaşandı enflasyon hedefinde.

Merkez’in sözüne güvenip hedefe göre iş yapanlar bu dönemde yandı. Özellikle hedef enflasyona göre maaşı düzenlenen memurlar, emekliler gerçek enflasyondan ütüldüler. Hedef enflasyona göre kim ne anlaşma yapmışsa zarara uğradı. 2006-2011 döneminin toplam sapması ne kadardı? Öyle böyle değil, bilanço yüz kızartıcı: Hedef 1, ama gerçekleşme 1.7, neredeyse 2 olarak gerçekleşti.

Son 6 yılın enflasyon hedefi tutturulsaydı, birikimli enflasyon yüzde 37’de kalacaktı. Ama evdeki hesap çarşıya uymayıp gerçekleşme, hedefi sollayınca gerçekleşen enflasyon 6 yılda yüzde 64’ü buldu. Bu da 1 hedefleyip 1.7 fiyat artışı gerçeği ile karşılaşmak demek.

Performans böyle olunca, Başçı’nın önümüzdeki iki yıla dair yüzde 6.5 ve yüzde 5 tahminlerine güvenir misiniz? Neye dayanarak? Geride kalan 6 yılın tamamında ilk hedeflerle yüzde 100 farklı bir bilanço ortada duruyorken…

CUMHURİYET –  MUSTAFA SÖNMEZ