PATRONLARIN TÜM TALEPLERİ BU PAKETTE
Sonbaharda gündeme gelmesi planlanan emeğe saldırı paketinin ayrıntıları belli oluyor. Esnekleştirme uygulamaları ve kıdem tazminatının tasfiyesini öngören paket önümüzdeki aylarda pek çok tartışmaya konu olacak.
Esneklik ve kıdem tazminatının tasfiyesi, paketin ana unsurunu oluşturuyor. Kölelik düzenlemeleri dayatılacak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in geçtiğimiz gün verdiği "müjde"yle birlikte, taşeronluktan, kıdem tazminatına pek çok düzenlemeyi içeren bir paketin, Ekim ayında Meclis gündemine geleceğini öğrendik. Çok sayıda tartışmalı başlıkta emeğe saldırı anlamına gelen düzenlemeleri içeren paket, ülkenin yeniden hareketlenmesinin beklendiği sonbahar günlerinin sıcak gündemlerinden biri olacak gibi görünüyor.
Düzenlemelerin bazı ayrıntılarına ulaşan Dünya gazetesinden Mehmet Kaya’nın haberine göre, paketin ana unsurunu "iş piyasasının esnekleştirilmesi" oluşturuyor. Patronların belirli süreli hizmet akdiyle işçi çalıştırmasının önündeki en büyük engelin paketle kaldırılması hedefleniyor. Mevcut durumda, iki kere üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi yapılması durumunda, bu zincirleme sözleşme kabul edilerek, belirsiz süreli sözleşme gibi işlem görüyordu.
AKP’nin çalışma yaşamına ilişkin programını oluşturan Ulusal İstihdam Stratejisi’nde ise hükümet, üç kereye kadar üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi ya pılabilmesi düzenlemesini haya’ ta geçirmek istiyordu. Ekim ayında Meclis’e gelmesi planlanan paket, çalışma yaşamının esnekleştirilmesinin başat unsurlarından biri olan belirli süreli hizmet sözleşmesini yaygınlaştırmayı ve bu yolla işçilerin başta kıdem tazminatı olmak üzere pek çok hakkını elinden almayı planlıyor.
ADLI ADINCA KIDEM TAZMİNATININ TASFİYESİ
Çalışma yaşamının en tartışmalı başlığı olan ve tasfiyesi halinde sendikaların "genel grev" kararının hâlâ geçerli olduğu kıdem tazminatına ilişkin ise Çelik, "esnek bir sisteme geçileceğini" açıklamıştı. Buna göre isteyenlerin geçeceği yeni sistemde, kıdem tazminatı yerine "zorunlu ikinci sütun emeklilik" fon sistemi oluşturulacak. Patronlar, bu fona prim yatıracak ve işçi belirli bir süre sonunda bu fondan para çekme hakkına sahip olacak. "Şimdilik" isteyenlerin geçeceğini söyledikleri sistem, kıdem tazminatının tasfiyesi anlamına geliyor.
‘ATİPİK’ OLAN TİPİK’ HALE GELECEK
Esnekliğe ilişkin düzenlemelerin arasında, kısa süreli çalışma modellerinin genişletilmesi ve ürün teslimi karşılığında çalışma gibi modellerin yasaya eklenmesi de yer alıyor. Geçici süreli çalışmanın ve atipik çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılmasının ana unsur olduğu pakette, çalışma saatlerinde aşırılığın önlenmesi için "önlem" alınmış. Buna göre, Bakanlık, çalışma saatlerinin denetimi konusunda, şikayet olmadan da denetim yapabilecek, ancak mevcut denkleştirme sürelerinde değişiklik yapılmayacak.
Taşeronluğa ilişkin çok tartışılan düzenlemelerde ise nihai karar, ücret ve sosyal güvenlik-vergi primleri dışında asıl işverenin herhangi bir sorumluluk taşımayacağı yönünde oldu. Bir bölümü emeğe saldırının ajandasını oluşturan Ulusal istihdam Stratejisi’nde de yer alan bu düzenlemeler, sermayenin AKP iktidarından yıllardır talep ettiği değişiklerden oluşuyor.
Bakan Çelik, Pazartesi günü yaptığı ve paketin Eylül ayında hazırlanarak, Ekim ayında Meclis’e getirileceğini duyurduğu konuşmasında, "Bu paket, çalışma hayatındaki tüm engelleri ortadan kaldıran düzenlemeleri içerecek" ifadelerini kullanmıştı. Patronlar açısından tüm engelleri kaldırması planlanan ve işçiler açısından "çalışma yaşamında kölelik koşullarının yerleştirilmesi" anlamına gelen paket, sonbaharda çok tartışılacak.