Diyetisyenlerin ve beslenme uzmanlarının sağlıklı beslenmeye ilişkin haberlerine sıkça rastlıyoruz. Çeşitli listeler yurttaşlara sunulurken bunun öneminin altı çiziliyor. Peki bunun ekonomik olarak uygulanabilirliği söz konusu mu? Beslenme uzmanlarının sağlıklı beslenme uyarılarını dikkate alarak hazırladığımız listede, 4 kişilik bir ailenin aylık yeme-içme masrafı yaklaşık 1400 TL ediyor. Türk-İş’in 4 kişilik bir aile için açıkladığı açlık sınırı ücreti ise 1608 TL. Asgari ücretle geçinen yurttaşların ‘sağlıklı beslenmeleri’ için hiçbir masraflarının olmaması gerekiyor.
Beslenme uzmanları ve diyetisyenlerin ‘sağlıklı’ ve ‘yeterli’ beslenebilmek için önerdiği besin miktarlarından yola çıkarak 4 kişilik bir ailenin aylık yeme-içme listesini oluşturduk. Asgari ücretin 1.603.12 TL olduğu Türkiye’de, listedeki malzemeleri alabilmek için gerekli olan yaklaşık tutar ise 1400 TL. Asgari ücretle geçinen bir ailenin ise beslenmeye bu tutarı ödedikten sonra kiraya, faturalara, çocuklarının eğitim masraflarına sadece 203 TL kalıyor. Özetlemek gerekirse sağlıklı beslenmek isteyen bir ailenin temel ihtiyaçlarını gözden çıkarması gerekiyor.
Bir ailenin 4 kişiden oluştuğunu ve asgari ücretle geçindiğini varsayarak hazırladığımız aylık beslenme listesini neredeyse hiçbir ‘lüks’ harcamaya yer vermeden hazırladık.
İşte 4 kişilik bir ailenin aylık yeme-içme tablosu ve ücretleri:
Kahvaltı
Kahvaltı öğününü, ailenin her ferdinin günde 1 yumurta, l’er domates ve salatalık, yaklaşık 10’ar zeytin ve yaklaşık 100 gr peynir yediğini, birkaç bardak çay içtiğini ve 4 kişinin toplam 1 ekmek tükettiğini varsayarak hazırladık. Fiyatlar ise birkaç market ve pazarı karşılaştırarak belirlediğimiz ortalama fiyatlar. 4 kişilik bir ailenin bir ay boyunca her sabah böyle bir kahvaltı yaptığını düşünürsek, harcamaları gereken tutar yaklaşık 295 TL.
Kahvaltıya harcanacak ayda 295 TL’nin dağılımı ise şu şekilde:
» (Günde 1 adetten) 120 yumurta =60 TL
» (Haftada 2 kg’den) 8 kg salatalık=40 TL
» (Haftada 2 kg’den) 8 kg domates=50 TL
» (Haftada 1 kalıptan) 4 kalıp beyaz peynir=40 TL
» 2 kg zeytin=40 TL
» 1 paket çay=20 TL
» (Günde 1 adetten) 30 ekmek=45 TL
Ara öğün
Uzmanlar, yemek aralarında yenen kuruyemişin, faydalı yağlar açısından zengin olduğunu ve çocukların beyin gelişiminde ne kadar etkili olduğunu her fırsatta dile getiriyor. Biz, sadece cevizi ele aldık ve 4 kişilik bir ailenin aylık ara öğün masrafının 120 TL olduğunu belirledik.
» (Günde 50 gr’den) 6 kg ceviz=120TL
Öğle yemeği
Öğle yemeğini ise yine beslenme uzmanlarının belirlediği kriterlere göre; karbonhidrat, protein ve yağ dağılımını göz önünde bulundurarak hazırladık. Ailedeki her bireyin belli miktarda makarna/pilav/bulgur, et/tavuk ve salata yediğini varsayarak hazırladığımız tabloya göre kişilik bir ailenin aylık öğle yemeği masrafı ise yaklaşık 445 TL.
Öğle yemeğine harcanacak ayda 445 TL’nin dağılımı ise şu şekilde:
» (Günde 1 paketten) 30 paket makarna/pilav bulgur=70 TL
» (Günde 80 gr’den) 9,5 kg kıyma=360 TL
» Salata malzemeleri = 15 TL
Akşam yemeği
Akşam yemeğinde ise yine besin değerleri dengesini göz önünde bulundurarak bir düzenleme yaptık. Ailenin her akşam yemeğinde çorba içtiğini, sebze ve salata yediğini, haftada bir ise tavuk veya balık yediğini düşünerek hazırladığımız tablonun masrafı ise yaklaşık 550 TL.
Akşam yemeğine harcanacak ayda 550 TL’nin dağılımı ise şu şekilde:
» (Günde 1 adetten) 30 paket çorba = 60 TL
» (Günde 1 kg’den ve kg’nin ortalama 6 TL olduğunu varsayarak) 30 kg sebze = 180 TL
» Salata malzemeleri = 15 TL
» (Günde 1 adetten) 30 ekmek =45 TL
» (Ayda 2 adetten) Sıvı yağ=40 TL
» (Haftada 1 kez ve 1 kg’den) 4 kg hamsi = 80 TL
» (Haftada 1 kez ve 1 kg’den) 4 kg tavuk bonfile=90 TL
» (Haftada 1 adetten) 4 damacana su=40 TL