yıllık 270 saatlik fazla mesainin ücrete dahil olduğu durumlarda her yıl işçiden fazla mesai onayının alınması zorunludur. aksi halde işçi tüm yaptığı fazla mesai ücretlerini hak eder. / işyerine giriş-çıkış kayıtları sunulmuş ise bu kayıtlara göre hesaplama yapılmalıdır.

 DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, müvekkilinin 01.09.2007 tarihinden itibaren belirsiz hizmet akdiyle davalı şirkete ait işyerinde çalışmaya başladığını, haklı ve geçerli bir neden olmadan 16.06.2010 tarihinde iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini ileri sürerek, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili, taraflar arasında imzalanmış olan 12.09.2007 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesinin 5/1 maddesi gereği çalışma koşullarının ve ücretinin belirlendiğini, sözleşme hükmü gereğince davacının müvekkili şirketten ayrıca fazla mesai, hafta tatili, resmi tatil ve dini bayram ücreti talep etmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Kararı taraflar temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-Davacı işçinin fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.

Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.

İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.

Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda taktiri indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır (Yargıtay 9.HD. 11.2.2010 gün 2008/17722 E, 2010/3192 K; Yargıtay, 9.HD. 18.7.2008 gün 2007/25857 E, 2008/20636 K.). Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline ve işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma miktarına göre taktir edilmelidir. Hakkın özünü ortadan kaldıracak oranda bir indirime gidilmemelidir.

Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tanık beyanları ve işyerine giriş çıkış kayıtları doğrultusunda ortalama olarak davacının haftada 4 saat fazla çalışma yaptığı belirtilerek hesaplamaya gidilmiştir.

Dosyaya davacının işyerine giriş ve çıkış saatlerini gösteren kayıtlar sunulmuştur. Her iki taraf da anılan kayıtlara dayanmaktadır.

Fazla çalışma ücreti hesabında işyerine giriş ve çıkış kayıtları dikkate alınmaksızın, ortalama çalışma saatlerinden söz edilerek takdiri delil niteliğindeki tanık beyanlarıyla sonuca gidilmesi hatalıdır.

İşyerine giriş ve çıkışları gösteren kayıtlara göre hesaplama yapılmalı ve tam olarak günlük çalışma saatleri belirlenerek fazla çalışma ücret alacağı hüküm altına alınmalıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ki hesaplamada salt işyeri giriş çıkış kayıtlarının esas alındığı hallerde takdiri indirime gidilemez.

3-Diğer yandan, Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre fazla çalışmaların aylık ücret içinde ödendiğinin öngörülmesi ve buna uygun ödeme yapılması halinde, yıllık 270saatlik fazla çalışma süresinin ispatlanan fazla çalışmalardan indirilmesi gerekir.

Dosya içerisinde mevcut taraflar arasında düzenlenen 12.09.2007 tarihli iş sözleşmesinin ücrete dair 5. maddesinde; fazla mesai ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde hüküm bulunmaktadır. Buna karşın dosyada, 4857 sayılı yasanın 41/7. maddesi ve Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 9. maddesi uyarınca fazla çalışma yaptırmak için işveren tarafından her yılbaşında işçiden alınmış bir yazılı onay bulunmamaktadır. Bu durumda, 12.09.2007-12.09.2008 tarihleri arasındaki çalışma dönemine mahsus olarak yıllık 270saatlik/aylık 22,5 saatlik sürenin hesaplanan fazla mesai süresinden düşülmesi gerekirken, eksik inceleme ile davacının yılda 270 saatlik fazla çalışmasının dışlanmaması hatalıdır.

4-Kabule göre de, tanık anlatımları doğrultusunda belirlenen fazla çalışma ücreti alacağından hakkın özünü etkileyecek şekilde % 50 oranında fazla takdiri indirim yapılması isabetsizdir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 31.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.