CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, çalışma hayatının en mağdur kesimlerinden biri olan kayıtdışı çalışanlara dikkat çekti. Koronavirüsün iş ve çalışma hayatında yarattığı tüm olumsuzluklardan en çok etkilenen kesimlerden birinin de güvencesiz, kayıtdışı çalışanlar olduğunu belirten Ünal Demirtaş, şunları kaydetti:

 

"Kayıtdışı çalışma nedeniyle zaten mağdur olan milyonlarca işçi var. İnsanlık dışı koşullarda, hiçbir güvenceleri olmadan, günde 12-13 saat çalışmak zorunda kalan kayıtdışı çalışan vatandaşlarımız şu anda hiçbir koruma mekanizması içinde değil. Koronavirüs nedeniyle şimdi çifte mağduriyet yaşıyorlar.

 

İlk gözden çıkarılan ve maalesef herhangi bir sosyal ya da hukuksal korumaya sahip olmayan kayıtdışı çalışan sayısı ülkemizde 5 milyonu buluyor. Güvencesiz bir şekilde çalışmak zorunda kalan kayıtdışı çalışanlar koronavirüs sürecinin en mağdur kesimleri arasında. Şimdi milyonlarca işsiz vatandaşımızın sosyal devletin desteğine ihtiyacı var."

Koronavirüsün çalışma yaşamına etkileri ile ilgili olarak bir meclis araştırma komisyonu kurulmasını isteyen CHP’li Demirtaş önergesinde özetle şunları ifade etti:

 

"Salgının görüldüğü diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de koronavirüs nedeniyle, hayatın her alanını etkileyecek olumsuz sonuçlar birer birer ortaya çıkmaya başlamıştır. Koronavirüsün ülkemiz ekonomisi ve çalışanlar üzerindeki yıkıcı etkisi çok daha büyük boyutlara ulaşmıştır. Maalesef ağır ekonomik tablonun en büyük faturasını da işsizler, kayıtdışı çalışanlar, günlük gelirleriyle geçinenler, asgari ücretliler, emekliler ve küçük esnaflar yani toplumun yoksul ve dar gelirli kesimleri ödemektedir.

 

"Koronavirüsün çalışma hayatı ile ilgili olarak olumsuz etki yaratacağı iki temel alan bulunmaktadır. Bunlardan ilki iş arayanlardır. TÜİK tarafından 10 Nisan 2020 tarihinde açıklanan İşgücü İstatistiklerine göre; Ocak 2020 dönemi işsizlik oranı yüzde 13.8, işsiz sayısı ise 4 milyon 362’dir.

 

Geniş tanımlı işsizlik oranı ise Ocak 2020 itibarıyla yüzde 23.1, işsiz sayısı ise 7 milyon 960 bin olarak hesaplanmaktadır. Koronavirüsün yarattığı büyük ekonomik tahribatın olumsuz sonuçları henüz TÜİK istatistiklerine yansımadı. Ancak, koronavirüs etkilerini tüm dünyada göstermeye başladıktan sonra ‘Küresel ekonomik görünüm’ raporunu açıklayan IMF, 2020 yılı için Türkiye’ de yüzde 5 küçülme ve yüzde 17.2 işsizlik oranı olacağını öngördüğünü açıkladı.

 

"Koronavirüs salgını başladıktan sonra ülkemizdeki bugün itibarıyla 6 milyonun üzerinde çalışan işsiz kaldı. Berber, kuaför ve güzellik salonunda istihdam edilirken, salgın nedeniyle çalışamayan kişi sayısı 504 bin kişi iken alışveriş merkezlerinde istihdam edilen ve şu an çalışamayan kişi sayısı 500 bin kişidir. Kahvehanelerde işletmeci ve garson olarak istihdam edilirken, koronavirüs nedeniyle çalışmayan kişi sayısı 259 bin kişi olmuştur. Salgında eğitime ara verilen okullar, üniversiteler ve yurtların kantinlerinde çalışan kişi sayısı yaklaşık 150 bin kişi olurken, okul servis araçlarındaki şoför ve görevlilerin sayısı ise yaklaşık 360 bin kişi olarak tahmin edilmektedir. Faaliyetleri sınırlandırılan ya da kapatılan lokanta, restoran ve kafelerde çalışan kişi sayısı 1 milyon 900 bin kişi iken ticaretin azalması nedeniyle işsiz kalan motorlu kurye sayısı 500 bin kişidir. Gündelik olarak ev hizmetlerinde bakıcı ya da temizlikçi olarak çalışan sayısı 1 milyonu bulurken, sokaklarda çeşitli gıda ve ürünleri satarken işsiz kalan sokak satıcısı sayısı da 1 milyon kişidir. Üstelik bu sayıya mevsimlik işçiler, kayıtdışı çalışanlar dahil değildir. Tüm bunlar da değerlendirildiğinde işsizliğin çok yakın bir gelecekte korkutucu boyutlara ulaşacağını öngörmek zor değildir.

 

 

"Koronavirüsü sonrası ortaya çıkan çalışma hayatındaki bu dramatik tabloya rağmen, (her ne kadar iktidar tarafından mağduriyetleri gidermek için kısmi bazı olumlu adımlar atılmış olsa da), tüm çalışanlar ile tüm yoksul ve dar gelirli kesimlerini kapsayacak ve yaşanan mağduriyetleri büyük oranda giderecek yeterli tedbirler henüz alınmış değildir.

 

"Oysa yapılması gereken, İşsizlik Sigorta Fonu’ndaki 131 milyar 972 milyon 739 bin liranın işçiyi koruyacak, istihdamı artıracak şekilde kullanılmasını sağlamaktır. Böyle olağanüstü bir dönemde; en az asgari ücret düzeyine yükseltilecek kısa çalışma ödeneğinden herkesin yararlanmasını sağlayacak koşulları yaratmak, işçilerin mağduriyetini gidereceği gibi çalışma barışını da koruyacak önemli bir adım olacaktır.

 

 

"İşsizliğin toplum üzerinde yarattığı ve yaratacağı sosyoekonomik etkilerin ortadan kaldırılması için kısa ve uzun vadede yapılacaklar belirlenmelidir. İstihdamın korunması ve artırılması için yapılacakların tespit edilerek, bu konuda nakdi yardım, teşvik, tedbir gibi önlemlerin kayıtlı veya kayıtdışı tüm çalışanları kapsayacak ve ekonomik mağduriyetleri de büyük oranda giderecek şekilde yasal düzenlemelerin meclis tarafından araştırılması gerekmektedir."