Merkez Bankası’nın faizi 4 ayda %8,5’tan %30’a çıkarması, borçlanarak geçimini sürdüren vatandaşları kredi kartına el süremeyecek hâle getirdi. Kredi kartlarında yıllık faiz %60’ı aştı.

500 BAZ PUAN ARTIŞ

MERKEZ Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) faiz kararını açıkladı. Banka faizi 500 baz puan artışla yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltti. Karar öncesinde 26,98 TL seviyesinde olan dolar kuru, karar sonrasında 27,11’e yükseldi. Karar öncesi artıda olan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, karar sonrasında dalgalandı.

DÜNYA İKİNCİSİYİZ

Yıllardır “Faiz sebep enflasyon sonuçtur” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlerin ardından kurduğu yeni hükümet döneminde politika faizi 4’üncü kez artırılmış oldu. Böylece Türkiye, dünyada Merkez Bankası faizinin en yüksek olduğu ülkeler arasında yüzde 118 faiz uygulayan Arjantin’in ardından ikinci oldu.

TÜKETİCİYE FAİZ YÜZDE 77

Kredi kartından nakit çekimde faiz aylıkta yüzde 3,57’den yüzde 4,02’ye, yıllıkta yüzde 60,47’ye yükseldi. Ticari kredi faizlerinde de üst limit yüzde 69,3’e çıktı. İhracat ve yatırım kredilerde yıllık yüzde 53,9’a artırılırken, 70 bin TL üzeri ihtiyaç kredilerinde de faiz üst sınırı yüzde 62,5’ten yüzde 77’ye fırladı.

Merkez Bankası üst üste dördüncü kez faiz artırdı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faizi 25’ten yüzde 30’a yükseltti. 500 baz puanlık artış karan sonrasında kredi kartı, KMH ve ticari kredi faiz tavanları da arttı. Referans faiz oranı aylıkta yüzde 2,71’e yükselirken kredi kartı gecikme faizi de aylıkta yüzde 3,76’ya yükseldi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası geçen piyasa beklentilerini aşan faiz artırımının ardından bu kez tahminlere paralel bir faiz artışı yaptı. Hafize Gaye Erkan başkanlığında toplanan TCMB Para Politikası Kurulu bir haftalık repo faizini 500 baz puanlık artışla yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltti. Son artışla TCMB yeni yönetiminde 4. faiz artışına imza attı.

Merkez Bankası haziran ayında yaptığı toplantıda 27 ay sonra ilk kez faiz arttırmıştı. TCMB Başkanı Erkan başkanlığındaki ilk PPK toplantısında politika faizi 650 baz puanlık artışla yüzde 8,5’tan yüzde 15’e yükseltilmişti. Merkez Bankası, temmuz ayında da 250 baz puanlık artışla politika faizini yüzde 17,5’e yükseltmişti. Ağustos ayındaki 750 baz puanlık artırım kararıyla Merkez Bankası, üst üste üçüncü kez faiz arttırmış oldu. Merkez Bankası bundan önceki en yüksek politika faizi artışını Mayıs 2018’de 850 baz puanla yapmıştı. Son kararla birlikte seçimden sonra gelen yeni yönetimle birlikte sonraki faiz artışı 2150 baz puanı (yüzde 21,5) buldu.

Enflasyon temmuz ve ağustosta öngörülenin üzerinde gerçekleştiğini bildiren PPK, yurt içi talepteki güçlü seyir ve hizmet fiyatlarındaki katılık devam ederken, petrol fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinde süregelen bozulmanın enflasyonda ilave yukarı yönlü baskı oluşturduğuna dikkat çekti.

TCMB’nin karar metninde dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar verildiği vurgulandı. Enflasyonun Temmuz ve Ağustos aylarında öngörülenin üzerinde gerçekleştiğini vurgulayan TCMB yurt içi talepteki güçlü seyir ve hizmet fiyatlarındaki katılık devam ederken, petrol fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinde süregelen bozulmanın enflasyonda ilave yukarı yönlü baskı oluşturduğunu belirtti. TCMB bu unsurların enflasyonun yıl sonunda Enflasyon Raporundaki (Rapor) tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret ettiğini vurguladı. Son raporda tahmin aralığının üst sınırı yüzde 62 olmuştu.

Son dönemde etkili olan ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile vergi düzenlemelerinin enflasyona önemli ölçüde yansıdığını ifade eden TCMB aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüşün başlayacağının değerlendirildiğim ifade etti. TCMB karar metninde parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonu 2024 yılında Rapordaki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlı olduğunu vurguladı.

TCMB’nin karar metninde TL varlıklara yönelik ilginin de altı çizildi. Metinde, doğrudan yabancı yatırımlar, dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış, turizm gelirlerinin carı işlemler hesabına desteği ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artmaya başlamasının fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacağı ifade edildi. TCMB karar metninde politika faizinin, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleneceğini belirtirken enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırmanın gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceği söylendi.

TCMB karar metninde ihtiyati tedbir çerçevesinin sadeleşmesine yönelik mesajlara yine yer verdi.

Metinde TCMB’nin mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirdiği ve sadeleşme sürecinin etki analizleri dikkate alınarak kademeli olarak devam edeceği belirtildi. Bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemelerin parasal aktarım mekanizmasını güçlendirdiğini söyleyen TCMB faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini de vurguladı.

“TCMB 2024 yıl sonu enflasyon tahminine uzak”

Merkez Bankası’nın aldığı karara ilişkin ekonomistler sosyal medyadan değerlendirmelerde bulundu.

Uğur Gürses, “Rahvan para politikası…’Enflasyon önden koşsun, ben yetişirim’ diyen merkez bankası… TL’yi başkaları mı cazip kılacak? Aralık sonuna kadar kendi tahmini % 14 ilave artış (yıllık % 41) faizini ise % 30’a çekebiliyor” derken Emre Alkin ise, “Beklediğimiz gibi… Şimdi sıra bankalarda” diye yazdı. Piyasanın beklentilerine paralel bir artış olduğuna işaret eden Ekonomist Atilla Yeşilada ise “İnanmamıştım, yanılmışım” yorumunda bulundu. Özgür Demirtaş da yaptığı açıklamada “Merkez Bankasını kararından ötürü tebrik ederim. Bu kararların devamını dilerim. Ayrıca ilk dakikalarda Dövize sert müdahale yapmadıkları için de tebrik ederim… Daha çok yolumuz var” yorumunda bulundu. Hakan Kara, Merkez’in kararını doğru bulurken, “TCMB’den net bir iletişimle, doğru yönde atılmış bir adım. Emeği geçenleri tebrik ediyorum” ifadelerini kullandı.

Fatih Özatay ise, Merkezin kararının 2024 yıl sonu enflasyon tahminiyle ters düştüğünü söyleyerek, “TCMB faizi yüzde 30’a yükseltti. 2024 sonu enflasyon tahminine uygun faiz düzeyinin oldukça uzağında bu düzey. Kademeli faiz artırımı ile önemli bir risk almış oluyor. Sonuç: Önümüzdeki maçlara bakacağız…” dedi. Mustafa Sönmez de karara ilişkin yorumunu yaparken, “Önden yüklemeli 10 puan artışa belli ki izin çıkmadı, ne işe yarayacağı belirsiz 5 puanda kaldılar” dedi.

DAR GELİRLİNİN BORÇLA YAŞAMA YOLU KAPANDI

MERKEZ Bankası’nın 500 baz puanlık rekor faiz artışıyla politika faizini yüzde 30’a yükseltmesi sonrasında kredi kartı ve ticari kredi faizlerinde de üst limitler arttı. Kredi kartlarında yıllık faiz yüzde 60’i aştı borçlanarak geçimini sürdüren vatandaşları kredi kartına el süremeyecek hale getirdi. Referans faiz oranı aylıkta yüzde 2,71 ‘e yükselirken kredi kartı gecikme faizi de aylıkta yüzde 3,76’ya yükseldi. Nakit çekimde de faiz aylıkta yüzde 3,57’den yüzde 4,02’ye yükseldi. Ticari kredi faizlerinde de üst limit, 1 8’lik kat sayıya göre yüzde 56,3’ten yüzde 69,3’e yükseldi. İhracat ve yatırım kredileri için de sınır yıllık oran olarak yüzde 43,8’den yüzde 53,9’a yükseldi. 70 bin TL üzeri ihtiyaç kredilerinde de faiz üst sınırı yüzde 62,5’ten yüzde 77’ye fırladı. Faiz artırımı öncesi yüzde 43 seviyelerinde olan en yüksek mevduat hesabı faiz oranlarının yüzde 45’i geçmesi ve yüzde 50’ye kadar gelmesi bekleniyor Merkez Bankası’nın faiz kararı 1 Ekim’den itibaren oranlara yansıyacak.