Türkiye’de işveren sendikalarının yanı sıra çok sayıda işveren derneği ve vakfı bulunmaktadır. Bunların TÜSİAD, MÜSİAD, TUSKON gibi bazıları kamuoyu tarafından bilinmekle birlikte, diğer işveren dernekleri ve vakıfları da son derece önemlidir.

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ

İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü kaynaklarına göre Türkiye’deki işveren derneklerinin illere göre dağılımı aşağıdaki çizelgede sunulmaktadır:

Türkiye’de İllere Göre İşveren Dernekler

 

İL	SAYI	İL	SAYI	İL	SAYI
Adana	35	Adıyaman	8	Afyonkarahisar	11
Ağrı	4	Aksaray	6	Amasya	4
Ankara	234	Antalya	72	Ardahan	–
Artvin	5	Aydın	13	Balıkesir	18
Bartın	5	Batman	6	Bayburt	1
Bilecik	4	Bingöl	2	Bitlis	4
Bolu	6	Burdur	5	Bursa	113
Çanakkale	15	Çankırı	7	Çorum	8
Denizli	15	Diyarbakır	28	Düzce	7
Edirne	7	Elazığ	7	Erzincan	2
Erzurum	9	Eskişehir	11	Gaziantep	24
Giresun	10	Gümüşhane	4	Hakkari	2
Hatay	16	Iğdır	4	Isparta	9
İstanbul	573	İzmir	126	Kahramanmaraş	11
Karabük	7	Karaman	2	Kars	1
Kastamonu	7	Kayseri	21	Kırıkkale	3
Kırklareli	5	Kırşehir	4	Kilis	4
Kocaeli	62	Konya	41	Kütahya	6
Malatya	20	Manisa	10	Mardin	22
Mersin	38	Muğla	21	Muş	3
Nevşehir	6	Niğde	4	Ordu	10
Osmaniye	9	Rize	6	Sakarya	26
Samsun	28	Siirt	3	Sinop	6
Sivas	12	Şanlıurfa	15	Şırnak	5
Tekirdağ	26	Tokat	6	Trabzon	19
Tunceli	1	Uşak	5	Van	19
Yalova	9	Yozgat	3	Zonguldak	10

 

 

Günümüzdeki işveren derneklerinin gerçek sayısı, belirtilen bu sayıların da üstündedir. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü kaynaklarında “Özel Sektör Çalışanları” başlığı altında yer alan derneklerin bir bölümü de işveren örgütlenmeleridir. Örneğin, Ankara’daki Anadolu Turizm ve Yolcu Taşımacıları Derneği ve Ankara Siteler Mobilya Üreticileri Derneği, bu başlık altında sınıflandırılmıştır.

İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, örneğin, Van’daki işveren örgütlerinin isimleri aşağıda sunulmaktadır:

Anadolu Aslanları İş adamları Derneği Van Şubesi

Anadolu Esnaf Sanayici ve İş Adamları Derneği Van Şubesi

Asrın İş adamları Derneği Van Şubesi

Çaldıran Genç İş adamları Derneği

Doğu Anadolu Genç İş adamları Dernekleri Federasyonu

Doğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu

Dünya Genç İş İnsanları Derneği Van Şubesi

Erciş Genç İş adamları Derneği

Hak Sanayici ve İş adamları Derneği Van Şubesi

İslam Ekonomisi Ticareti İş birliği ve Araştırmaları Derneği

Müstakil Sanayici ve İş adamları Derneği Van Şubesi

Van Dinamik Sanayici ve İş İnsanları Derneği

Van Girişimci Genç İş adamları Derneği

Van Girişimci İş İnsanları Derneği

Van İş Adamları Derneği Van Şubesi

Van Organize Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği

Van Sanayici ve İş Kadınları Derneği

Van Sanayicileri ve İş adamları Derneği

Van Ticaret ve Sanayi İş Adamları Derneği

Türkiye’de işverenlerin sektör derneklerinin oluşturduğu federasyonların en önemlisi Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’dur (TGDF)

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF), 1999 yılında oluşturulan “Gıda Dernekleri Platformu” temelinde gelişti ve gıda işkolunda faaliyet gösteren işverenlerin üye olduğu 10 dernek tarafından 31 Aralık 2003 tarihinde kuruldu.

TGDF üyesi dernekler, ülkemizde gıda ve içecek sektörlerinde büyük bir ağırlığa sahip şirketleri bir araya getirmektedir.

Federasyon’a üye dernekler aşağıda verilmektedir:

ABÜDER – Aromatik Bitkiler ve Baharat Üreticileri Derneği

ALKİDER – Alkollü İçki Üreticileri ve İthalatçıları Derneği

ASÜD – Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği

BAL-DER -Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam Platformu Derneği

BESD-BİR – Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği

BİTKİDEN – Bitki Bazlı Gıdalar Derneği

BMÜD – Bira ve Malt Üreticileri Derneği

BYSD – Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği

ETBİR – Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği

ETÜDER – Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği

GIDABİL – Gıda Bileşenleri ve Geliştiricileri Sanayicileri Derneği

GİSDER – Geleneksel Alkollü İçki Üreticileri Derneği

MASUDER – Türkiye Maden Suyu Üreticileri Derneği

MEDER – Meşrubatçılar Derneği

MEYED – Meyve Suyu Endüstrisi Derneği

NİSAD – Nişasta Sanayicileri Derneği

ORGÜDER – Organik Ürün Üreticileri ve Sanayicileri Derneği

PAKDER – Tarım Ürünleri, Hububat, Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği

PDD – Pirinç Değirmencileri Derneği

SALKONDER – Salça, Dondurulmuş ve Konserve Gıda Sanayicileri Derneği

SETBİR – Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği

SİRKEDER – Sirke Üreticileri Derneği

SUDER – Ambalajlı Su Üreticileri Derneği

SUTHER – Susam, Helva ve Reçel İmalatçıları Derneği

ŞARAPDER – Şarap Üreticileri Derneği

ŞEMAD – Şekerli Mamul Sanayicileri Derneği

TMSD – Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği

TÜGİDER – Tüm Gıda Dış Ticaret Derneği

YÜSAD – Yumurta Üreticileri, Ürünleri ve Sanayicileri Derneği

Federasyon’un amacı, tüzüğünde aşağıdaki şekilde belirtilmiştir:

“Madde 3- Türkiye’de hammaddesi tarıma dayalı (Bitkisel ve Hayvansal) ve işlenmiş tarım ürünlerinde faaliyet göstermek, ortak ilke ve hedefleri benimsemek, sektörel kuruluşların ulusal, ekonomik politikalarının oluşturulmasına katkıda bulunmak, Sektördeki kuruluşların uluslararası kurum ve kuruluşlarla entegrasyonunu sağlama yönünde projeler geliştirmek, sorunları ve çözüm önerilerini kamuoyu ile yetkili kurum ve kuruluşlara duyurmak, günümüz gıda üretim teknikleri gereği üyeleri toplam kalite ve kodeks kurallarına uyumu benimsemiş, tüm yasal gereklilikleri yerine getirmiş, tüketici sağlığını ön plânda tutan, haksız rekabete yol açmayacak, çalışma şartlarını ve sektörel oto kontrolü benimseyen çalışmalar yapmaktır.

“Federasyon’un oluşturulmasındaki temel amaç, bir çatı altında bir araya gelen derneklerin tanım ve ilkeler çerçevesinde birlikteliğini ve gıda ürünlerimizin küresel rekabete, norm ve standartlara uygun bir şekilde üretilmesini, iç piyasada satılmasını, ihraç ve ithal edilmesini sağlamak, halkın beslenme sorununu sağlıklı, bilinçli ve en ekonomik bir çözüme kavuşturmaya yönelik çalışmalarda bulunmaktır.

“Federasyon işbu madde 3’te sayılan amaçları gerçekleştirmek için çatısı altındaki derneklerin ve/veya bu dernek üyelerinin menfaatlerini ihlal eden her türlü yasa, yönetmelik, tebliğ, ve bunlarla sınırlı olmamak üzere her türlü idari düzenleme ve İdari işleme karşı Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve Bölge ve İlk Derece İdare Mahkemeleri dahil ve bunlarla sınırlı olmamak üzere, her türlü adli ve idari yargı mercii nezdinde, çatısı altındaki derneklerin ve/veya bu dernek üyelerini temsilen ve onların haklarını korumayı teminen gerekli her türlü yasal başvuru ve şikayetleri yapabilir, davaları açabilir, gerektiğinde bu davalardan feragat veya sulh olabilir, gerek görmesi halinde çatısı altındaki derneklerin veya dernek üyelerinin açtığı her türlü davaya müdahil, katılan sıfatıyla katılabilir.”

Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) üyelerinden biri Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği’dir.

Bahçıvan, Danone, Dimes, Eker, Ekici, Eti, Meysüt, Meysu, Tahsildaroğlu ve Yörsan gibi ünlü markaları üreten şirketlerin üye olduğu bu derneğin amacı, dernek tüzüğünde şu şekilde belirtilmektedir:

“Madde 3- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Kanunları çerçevesinde ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak; Süt ve Süt Ürünleri sektörünün temsilcileri olan sanayicileri ve ham madde üreticilerini bir çatı altında toplayarak, aralarındaki mesleki dayanışma, yardımlaşma ve iş birliğini geliştirmek, bilgi alışverişinde bulunmak; Süt ve Süt Ürünleri sanayicilerinin son tüketiciler ile iletişim içinde bulunmak suretiyle bilgi edinmelerine, ürünleri tanıma ve kullanmalarında üretici ve tüketici bilinçlendirilmesinde yardımcı olmak; sanayi, ticari ve sosyo–ekonomik ilerlemeye yönelik bilgi, teknoloji ve sermaye koordinasyonunu sağlamak ve öncelikli olarak ancak sınırlı olmamak kaydı ile Süt ve Süt Ürünleri sektörünün daha ileri bir düzeye ulaşmasına yardımcı olmaktır.”

Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR)

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) üyelerinden Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçılar Birliği Derneği, 7 Ocak 1993 tarihinde “Damızlık Tavukçuluk Derneği” olarak kuruldu. 1994 yılında üye tabanı genişletilerek “Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) adını aldı. 2006 yılında yumurta yönlü damızlıkçılar dernekten ayrıldı.

Derneğin üyeleri arasında Ak Piliç, Alp Hindi, Aspiliç, Banvit, Beypiliç, Bolca Hindi, Keskinoğlu, Pınar ve Şenpiliç de bulunmaktadır.

Derneğin çalışma alanları ise şöyle özetlenmektedir:

“Üyeler ve kamu kuruluşları arasında iletişim ve koordinasyonu sağlamak,

“Piliç eti ve hindicilik sektörünün gelişmesini, kanatlı eti üretim politikasının ülke yararına oluşturulmasını sağlayacak faaliyet ve girişimlerde bulunmak,

“Sektörle ilgili bilgileri toplayarak istatistiki değerleri oluşturmak ve ilgililere duyurmak,

“Kaliteli ürün üretimini teşvik etmek, üretim ve tüketimi artırıcı çalışmalar yapmak,

“Piliç ve hindi eti ürünlerine olan talebin artırılmasına ve ihracat imkânlarının geliştirilmesine katkıda bulunmak

“Kanatlı eti ile ilgili konularda ulusal ve uluslararası konferans, seminer ve sempozyumlar düzenlemek,

“Sektör sorunlarına çözümler bulmak üzere ilgili kuruluşlarla iş birliği sağlamak,

“Kanatlı etinin besleyici değerinin topluma anlatılması yönünde basın ve sosyal medya aracılığı ile tanıtım faaliyetleri yürütmek,

“Üyelerin teknik, teknolojik ve işletme problemlerine çözüm getirecek tedbir ve çarelerin tespit ve tayinine katkıda bulunmak, danışmanlık hizmeti vermek,

“Yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen toplantı ve fuarlarda, özel ve tüzel kişiler nezdinde sektörü temsil etmek, gerekli iletişimi sağlamak.”

Meyve Suyu Endüstrisi Derneği

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) üyelerinden biri de MEYED’dir (Meyve Suyu Endüstrisi Derneği).

1993 yılında kurulan örgütün bünyesinde, aralarında Ersu, Aroma, Cargill, Cappy, İçim, Dimes, Pepsico, Meysu, Pınar, Tamek ve Uludağ markalarının bulunduğu 48 şirket bulunmaktadır.

Dernek tüzüğünde örgütün amacı şu şekilde belirtilmiştir:

“Madde 3. MEYED’in başlıca amaçları;

(1) Meyve üretiminin, meyve suyu üretimini, tüketimini ve ihracatını artırmasına katkıda bulunmak,

(2) Meyve suyu (meyve suyu, meyve nektarı, meyveli içecek, vb.) kavramını tanıtmak ve kalitesini korumak,

(3) Üyeleri arasında iletişimin ve ilişkilerin gelişmesini kolaylaştırmak,

(4) Üyeleri arasında meyve suyu bileşimi, teknolojisi, analiz yöntemleri, kodeksi ve standartları ile kalitenin geliştirilmesi konularında bilgi değişimini sağlamak.

(5) Meyve suyu konusunda araştırmaları özendirmek ve desteklemek,

(6) Kamuoyunu, ilgili kuruluşları ve tüketicileri meyve suyu konusunda bilgilendirmektir.”

SETBİR, Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) üyelerinden Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) 1976 yılında kuruldu.

Derneğin 40 üyesi arasında Atatürk Orman Çiftliği, Cargill, Dimes, Eker Süt, Kazova Vasfi Diren Tarım İşletmesi, Migros, Pınar Et, Pınar Süt bulunmaktadır.

Derneğin tüzüğünde örgütün amacı ve çalışma konuları aşağıdaki şekilde belirtilmektedir:

“Madde 2. Derneğin Amacı

“Amaç:

“Türkiye’de süt, et ve gıda sanayiinin gelişmesine katkıda bulunmak.

“Çalışma Konuları:

“Türkiye içerisinde faaliyet gösteren Türk ve yabancı süt ve süt mamulleri, et ve et mamulleri, kanatlı, balık ve gıda maddeleri üreticilerine ve sanayicilerine mesleki, sosyal, teknik ve ekonomik yönlerden rehberlik etmek, ülke hayvancılığının gelişmesine, halk sağlığına uygun ve dünya pazarlarında kalite, standart ve maliyet yönünden rekabet gücü üstün mamul üretimi hedefinin gerçekleştirilmesine, ülke içinde artan üretime yeterli talep yaratılmasına ve dış pazarlarda ihracat imkanları oluşturulmasına katkıda bulunmak, iç piyasada ve Türkiye’nin katılmış olduğu ortak pazarlardan veya dışından gerek üyeleri arasında gerekse üyelerine karşı yapılan ve yapılabilecek olan haksız rekabeti önlemek ve genel olarak üyelerinin ortak yararlarını korumak amacıyla hukuki takip dahil her türlü başvurularda bulunmak ve üyeleri arasında dayanışmayı sağlamaktır.”

Otomotiv Sanayii Derneği

Sektör dernekleri arasında önemli bir yeri olan örgüt, Otomotiv Sanayii Derneği’dir.

Otomotiv Sanayii Derneği, 14 Haziran 1974 tarihinde 11 şirket tarafından “Motorlu Kara Nakil Vasıtaları Kamyon, Kamyonet, Traktör, Otobüs ve Otomobil İmalatçıları Sanayii Derneği” adıyla kuruldu. Örgütün adı, 7 Kasım 1979 tarihindeki tüzük değişikliğiyle Otomotiv Sanayii Derneği oldu.

Otomotiv Sanayii Derneği’nin günümüzdeki üyeleri şu şirketlerdir: Anadolu Isuzu, Ford Otosan, Hattat, Hyundai, Karsan, MAN, Mercedes, Otokar, Oyak-Renault, Temsa, Tofaş, Toyota, Türk Traktör

Dernek tüzüğünde örgütün amacı aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir:

“Madde 2. Derneğin Amacı

“Dernek, Ülkemizde kamyon, kamyonet, treyler çekicisi, traktör, otobüs, midibüs, minibüs ve otomobil gibi çeşitli motorlu kara taşıtları üretimi yapan, Dernek Kanunu’nda belirtilen üye olabilme şartlarını taşıyan fiil ehliyetine sahip gerçek ve tüzel kişileri bir araya getirmek, Otomotiv Sanayii’nin gelişmesine hizmet etmek, üyelerinin ortak amaçlarını gerçekleştirmek ve sorunlarını topluca ele almak, üyeleri arasında işbirliği, dayanışma ve bilgi alışverişi sağlamak, uluslararası entegrasyon hedefleri doğrultusunda Türkiye’deki sanayi ve hizmet kesiminin rekabet gücünün arttırılarak, uluslararası ekonomik sistemde belirli ve kalıcı bir yer edinmesi için çalışma yapmak.

“Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri:

“Dernek, Türkiye’de üretilen kamyon, kamyonet, treyler çekicisi, traktör, otobüs, midibüs, minibüs ve otomobil gibi çeşitli motorlu kara taşıtlarının:

“Üretimi ve sanayiini geliştirmeye hizmet etmek,

“Otomotiv sektörüne ve yurt ekonomisine katkıda bulunmak ve otomotiv sanayiinde kullanılan her türlü parça ve aksam ile bunları yapacak araç ve gereçlerin Türkiye içinde yapılmasının sağlanması amacıyla çaba göstermek, Sektör sorunlarını ve bu arada taşıtların pazarlama safhasını da kapsayan ortak konuları etüd ve tespit etmek, bunlarla ilgili önerileri, üyeler adına ilgili resmi ve özel kuruluşlara intikal ettirmek ve takip etmek,

“Üyelerinin ayrı ayrı yapmak zorunda oldukları çeşitli işlemleri firma seviyesinde yürütmek yerine, toplu olarak sektör seviyesinde ele almak ve bu yolla zaman ve masraf tasarrufu sağlayarak, firma ve sektör faaliyetlerinde verimlilik ve etkinlik sağlamak,

“Üyelerinin faaliyet alanı ve otomotiv sektörü ile ilgili konularda üyelerini ve sektörü resmi kuruluşlar ile yurtiçi ve yurtdışında çeşitli kurum ve kuruluşlarda temsil etmek, bunların çalışmalarına katılmak ve üyelerinin hak ve menfaatlerini korumak için her türlü hukuk ve idare mahkemelerinde davalar açarak çaba gösterir.

“İkinci madde ile bu maddede belirtilen hedeflere ulaşmak için aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunur:

“Türkiye’de motorlu kara taşıtları üretimi ile iştigal eden kuruluşları bir araya getirir, bu firmalar arasında bilgi alışverişi yapılmasını sağlar, ortak amacı ve sorunları tespit eder,

“Gerek kendi üyesi bulunan firmalar, gerekse yurtiçi ve yurtdışında aynı ve benzeri alanlarda faaliyet gösteren diğer kuruluşlar arasında irtibat kurarak, organizasyon, planlama, standardizasyon sahalarında rasyonel çalışmalar yapılmasını ve prodüktivitenin arttırılması için iş birliği yapılması yolunda çaba gösterir,

“5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütür. Otomotiv Sanayii ve bu alanda faaliyet gösteren kuruluşlar ile ilgili olarak çıkarılmış veya çıkarılacak her türlü mevzuat ile kalkınma planları hakkında dernek görüş ve dileklerini üyeler adına ilgili mercilere duyurur. Bu amaçlarla her türlü toplantı ve ziyaretleri organize eder.

“Kendi bünyesi içinde kuracağı çeşitli komiteler yoluyla, otomotiv sektörünün belirli sorunları üzerinde, ayrıntılı etüd ve çalışmalar yapar, görüş ve önerilerini ilgili mercilere ulaştırır.

“Otomotiv Sanayii ile ilgili her türlü araştırma, geliştirme ve tanıtma işleri ile iştigal eder, üyeleri arasında beşeri münasebetlerin geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli toplantılar, sergi, kurs, açık oturum, fuar, seminer, panel, konferans, basın toplantısı düzenler, üyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlar ve bu gibi toplantılara katılır. Kendi alanı ile ilgili muhtelif gezi ve ziyaretler tertipler, halkla ilişkiler faaliyetlerini üyeler adına topluca yürütür, Yönetim Kurulu kararıyla burslar verilebilir. Araç test sahası (Test Field) ve test tesisleri yapabilir veya yapımına katkıda bulunabilir. Türkiye’deki Otomotiv Sanayii’nin başarı ve gelişmesi için ana ve yan sanayi firmaları ve ürünleri arasında her türlü yarışmalar düzenler, özendirici ödül törenleriyle, kazananlara armağanlar verir.

“Ana otomotiv firmaları ile yerli yan sanayi firmaları arasında iş birliği sağlar ve gerektiğinde müşterek faaliyetler organize eder.

“Üretici firmalar ile bu firmaların dağıtım ve pazarlama kuruluşlarını bir araya getirir. Dağıtımı da kapsayan müşterek sorunları tespit eder ve ortak faaliyetleri yürütür. Resmi kuruluşların üretim sonrası ile ilgili düşünce ve bilgilerini bu kuruluşlara aktararak koordinasyon sağlar.

“Türkiye’de ulusal, bölgesel, yerel veya sektörel düzeyde faaliyet gösteren, ortak ilke ve hedefleri benimseyen sanayici, iş adamları dernekleri ve sektörel kuruluşlar ile bir araya gelip bir federasyon kurulabilir; kurulmuş olan federasyona katılabilir. Yasal koşulları yerine getirmek kaydı ile yurtiçi ve yurtdışındaki benzer amaçlı dernek, birlik ve kuruluşlarla ilişki kurabilir, ortak çalışmalar yapabilir. Kanunun olanak tanıdığı aynı amaçla yurtdışında kurulmuş dernek ya da federasyonlara üye olabilir.

“Aynı amaç doğrultusunda faaliyet gösteren derneklerle veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir aracı gerçekleştirmek üzere girişim ve benzeri adlarla geçici olarak platform oluşturur, oluşturulan platformlarda yer alır.”

 TÜRKBEST Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği

İşverenlerin sektör dernekleri arasında önemli diğer bir örgüt, Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği’dir.

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği 1986 yılında Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (BESD) adıyla kuruldu. Derneğin adı 1999 yılında Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği olarak değiştirildi.

Derneğin günümüzdeki üyeleri şu şirketlerdir: Arçelik, B/S/H, Dyson, Electrolux, Haier Europe, Miele, Silverline, Vestel, Groupe SEB

Örgütün tüzüğünde derneğin amacı aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir:

“Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçin Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri İle Faaliyet Alanı

“Madde 2- Derneğin amacı, Türkiye’de beyaz eşya, küçük ev aletleri ve iklimlendirme ürünlerinin sanayisinin ve ticaretinin geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet kalitesinin yükseltilmesi, uluslararası ticaretin artırılması, markaların uluslararası yelpazede tanınmış markalar haline getirilmesi, teknik mevzuat, enerji verimliliği, çevre uyumu konularında çalışmalar yapılması, sektörün teknolojik gelişmelerinin takip edilmesi, üyelerin ticari faaliyetlerde bulunurken karşılaştıkları sorunlara ilişkin ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde girişimde bulunulmasıdır. Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunmak üzere çağdaş uygarlık hedefini esas alarak bölgesel ve sektörel potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmek; ulusal ekonomik politikaların oluşturulmasına ve ulusal kalkınmaya katkıda bulunmak; uluslararası sektörel entegrasyonu; özellikle Avrupa Birliği’ne sektörel entegrasyonu ve bölgesel, yerel gelişmeyi hızlandırmak için projeler geliştirmek; sorunları ve çözüm önerilerini kamuoyuna, yetkili kurumlara duyurmak ve sektörün enerji verimliliği, çevre uyum yasaları ve yönetmeliklerini üyeleri ve sektör adına yerine getirmek için gerekli çalışmaları yapmak.”

KAİSDER Kadın İşveren ve Sanayiciler Derneği

İşveren dernekleri arasında özel bir konumu olan bir örgütlenme, 21 Aralık 2016 tarihinde Ankara’da faaliyet gösteren 29 kadın işveren ve sanayicisinin kurduğu KAİSDER’dir.

KAİSDER’in amacı şu şekilde belirtilmektedir:

“KAİSDER, Kadın İşveren ve Sanayiciler Derneği olarak, Atatürk’ün öngördüğü hedef ve ilkeler doğrultusunda Türkiye’nin çağdaş uygarlık düzeyini yakalayarak, kadının özellikle ülke ekonomisindeki konumunu güçlendirmeye yönelik   destekte bulunmak, kadın girişimciliğini ve istihdamını arttırmak,  kadın-erkek eşitliğini, siyaset, ekonomi, eğitim ve hayatın her alanında benimsemek,  kadın hak ve özgürlüklerini savunarak, inanç ve düşünce özgürlüklerine saygılı, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş uygarlık hedef ve ilkelerine sadık ve laik kadınlar olarak iş dünyasındaki ülke ekonomisine katkı yaratmaktır.”

YASED Uluslararası Yatırımcılar Derneği

Yabancı sermayeli şirketler, Türkiye’de çeşitli sektörlerdeki işveren dernekleri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’na bağlı işveren sendikaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı odalara üyeliğin dışında özel bir dernekte de örgütlenmiştir.

Yabancı sermayeli şirketler ilk olarak 1980 yılında Yabancı Sermaye Koordinasyon Derneği’ni kurdular. 1996 yılında derneğin adı YASED Yabancı Sermaye Derneği olarak değiştirildi. Derneğin adı, 2006 yılında da Uluslararası Yatırımcılar Derneği oldu. YASED’in günümüzde 300 dolayında üyesi vardır.

YASED Tüzüğü’nde örgütün amacı şu şekilde ifade edilmektedir:

“Derneğin Amacı: Madde 3. Türkiye’nin uluslararası yatırımlardan aldığı payı ve bir cazibe merkezi olarak rekabetçiliğini arttırması için küresel standartlarda en iyi yatırım ortamının inşa edilmesinde ve korunmasında fikir önderi ve çözüm ortağı olarak ülkemizin Dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olma hedefinin gerçekleştirilmesine uluslararası yatırımlarla destek veren öncü bir sivil toplum kuruluşu olmaktır.”

YASED’e üyelik, bazı istisnalar dışında, yabancı sermayeli şirketlerle sınırlıdır. Tüzüğün ilgili maddesi aşağıda sunulmaktadır:

“Üye Olma Hakkı: Madde 5. Derneğe: (a) 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’nun 2/a maddesinde tanımlanan ‘Yabancı yatırımcı’ tarafından Türkiye’de Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş ve/veya yabancı yatırımcıların doğrudan ve dolaylı asgari %10 payına iştirak ettikleri tüzel kişiliği haiz kuruluşlar, (b) Yönetim Kurulu tarafından yapılacak değerlendirme sonucu uygun bulunan, bir uluslararası bağımsız denetim, hukuk veya danışmanlık firması ünvanı altında veya bu firmalarla organik ilişki içerisinde faaliyet gösteren bağımsız denetim kuruluşları, danışmanlık firmaları ve hukuk büroları, (c) Yürürlükteki kanun ve ilgili mevzuat kapsamında yetkilendirilmiş uluslararası şirketlerin Türkiye de faaliyet gösteren irtibat büroları, üye olabilir.”

Üyelerinin Türkiye Ekonomisine Katkısı

– YASED üyeleri, 2021 yıl sonu itibarıyla, Türkiye’de 94 milyar doların üzerinde öz sermaye yatırımı gerçekleştirmiş bulunmaktadır.

– YASED üyelerinin Türkiye ekonomisine katkısı, içerisinde bulundukları tedarik zincirleriyle kendi operasyonlarının ötesine geçmektedir. 2021 yıl sonu itibarıyla, YASED üyeleri ülkede 910.000’den fazla işin yaratılmasına yardımcı olmaktadır.

– YASED üyelerinin ihracatı, toplam ihracatlarının yüzde 85’ini temsil eden orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerden oluşmaktadır. YASED üyeleri, Türkiye’nin 2021’deki toplam orta-yüksek ve yüksek teknoloji ihracatının yüzde 26’sını gerçekleştirmektedir.

– YASED üyelerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tescil edilmiş 2022 sonu itibarıyla toplam 48 Ar-Ge Merkezi ve 5 Tasarım Merkezi bulunmaktadır.