Durdurulamayan hayat pahalılığı ve eriyen alım gücü karşısında vatandaş çözümü kredi kartında buluyor.

ENFLASYON ARTTIKÇA HARCAMA DA ARTIYOR

Merkez Bankası verilerine göre, banka kartı ve kredi kartı işlemler tutarı geçen hafta bir önceki haftaya göre yüzde 17 artışla 240 milyar TL seviyesine yükseldi. MB Başkanı Fatih Karahan’ın kartlara yönelik düzenleme sinyaline ise Topkapı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin’den itiraz geldi. Alkin “Millet zorunlu ihtiyacını kredi kartıyla karşılıyor. Bu yönde bir müdahale büyük hata olur” dedi.

Enflasyona değil kredi kartlarına kısıtlama geliyor

Ücretler enflasyon karşısında erirken, vatandaş çözümü kredi kartlarında buluyor. TCMB Başkanı Fatih Karahan, enflasyon raporu toplantısında kredi kartı harcamalarındaki yükselişi takip ettiklerini, bu konuda çalışmalarının olduğunu ve kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşündüklerini söyledi. Finansal İstikrar Komitesi’nde ise tüketici kredilerinin masaya yatırıldığı belirtilerek uygulanabilecek tedbirlerin tartışıldığı açıklandı. Uzmanlar müdahalenin büyük bir hata olacağını belirtti.

Artan enflasyon ve eriyen alım ‘LM gücüyle beraber vatandaş ay sonunu getirebilmek için kredi kartına sarıldı. Ücretler hızla erirken, vatandaş borçla geçimini sağlamaya çalışıyor. Reel gelir ile geçim maliyeti arasındaki makas vatandaşın aleyhine açılırken, vatandaşın kredi kartı kullanımı rekor kırdı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yeni Başkanı Fatih Karahan, kısıtlama sinyali verdi. Karahan, enflasyon raporu toplantısında kredi kartı harcamalarındaki yükselişi takip ettiklerini belirterek “Aralık ayında kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun geçici olup olmadığı henüz çok net değil. Asgari ücretin artacağı bekleniyordu. Bu nedenle bazı harcamalar öne çekilmiş olabilir ama bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Belirli bir aşamaya geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız” dedi. Karahan’ın ardından dün Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek başkanlığında toplanan Finansal İstikrar Komitesi’nden de tüketici kredilerime ilişkin benzer bir açıklama yapıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığından yapılan açıklamada, toplantıda, tüketici kredileri başta olmak üzere kredilerdeki son dönem gelişmeler ile bu gelişmelerin finansal istikrara etkilerinin ele alındığı belirtilerek uygulanabilecek önlemlerin tartışıldığı ifade edildi. Açıklamada, “Kredi büyümesi ve kompozisyonunun finansal istikrar ile uyumlu seyretmesi için atılması gereken adımlar detaylı olarak değerlendirilmiştir. Komite, dengeli ve sürdürülebilir yüksek büyümenin en önemli unsurlarından olan finansal istikrarın korunması için bütüncül bir yaklaşımla çalışmalarını sürdürmektedir” denildi.

SIKILAŞMA FRENLEMEDİ BORÇLAR KATLANDI

Seçim sonrası yeni ekonomi yönetimi para politikasını sıkılaştırdı. Yüksek faiz ve bazı sıkılaşma adımlarıyla birlikte kredi kullanımı azaldı. Ancak azalan kredilerin yerini kredi kartları aldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, kredi kartı borçluluğu 2023 yılında rekor seviyeye yükseldi. 2022 yılında 446 milyar lira olan toplam kredi kartı borcu miktarı, 2023 sonunda 2,5 kat artarak 1,1 trilyon lirayı aştı. Kart borçlarındaki artışa karşın ihtiyaç kredilerindeki azalma dikkat çekti. Bu dönemde tüketici kredileri yüzde 12 daraldı. BDDK’nın 2023 yılı verilerinde taşıt kredilerinde genişleme göze çarpıyor. Taşıt kredileri 2023’te yüzde 93 arttı. Aynı yıl konut kredileri ise adeta durma noktasına geldi. Yıl genelinde konut kredileri yalnızca yüzde 22 büyüdü. Enflasyondan arındırıldığında bu oran yüzde 26’lık daralma anlamına geliyor.

KULLANIM YÜZDE 124 ARTTI

Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM), aralık ayına ilişkin verilerine göre, aralık ayı itibarıyla Türkiye’de kredi kartı sayısı 117,7 milyon, banka kartı sayısı 189,5 milyon ve ön ödemeli kart sayısı 90,0 milyon oldu. 2022 yılının aralık ayı ile kıyaslandığında kredi kartı adedinde yüzde 18’lik, banka kartı adedinde yüzde 12Tik, ön ödemeli kart adedinde ise yüzde 26’lık artış yaşandı. Kart sayısı ise 397,2 milyona ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artış gösterdi. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde önceki yılın aynı dönemine göre büyüme oranı yüzde 124, banka kartı ile yapılan ödemelerde yüzde 78 olurken ön ödemeli kartlar ile yapılan ödemelerde ise bu oran yüzde 128 oldu. Kredi kartları ile yapılan ödeme adetlerinde büyüme oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24, banka kartları ile yapılan ödeme adetlerinde yüzde 15 olurken ön ödemeli kartlar ile yapılan ödeme adetlerinde ise bu oran yüzde 41 oldu.

‘HARCAMALARIN SEBEBİ YÜKSELEN FİYATLAR MÜDAHALE BUYUK HATA OLUR’

Uzmanlar kredi kartı harcamalarındaki artışın sebebinin yükselen fiyatlar olduğunu belirtti ve müdahalenin büyük bir hata olacağını söyledi. Topkapı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin, Merkez Bankası’nın (MB) kredi kartlarına yönelik müdahalelerinin büyük bir hata olacağını belirtti. Alkin, “Kredi kartları üzerinden yapılacak bir hamle hazırlığı, sadece bir kısmı talep kaynaklı enflasyonu sürekli talep cephesinden vurma alışkanlığının devam ettiğini gösteriyor. İnsanların zaruri ihtiyaçlarını kredi kartları üzerinden karşıladığını biliyoruz. Ancak, bazı harcama türlerini özel hayatında hiç atlamayanlar, devlette görev aldıkları zaman bunları “lüks” olarak tarif ediyorlar anlaşılan. Kredi kartı harcamalarının artışının yükselen fiyatlar olduğunu idrak etmeden atılacak adımların büyük bir hata ve doğal olarak büyük bir hoşnutsuzluk yaratacağını söylemem lazım. Gelirler ve hayat pahalılığı arasındaki dengeyi kuramadan aradaki makası daha da açmak hatalı olacaktır. Sadece vatandaş için değil kendileri için de” ifadelerini kullandı.