TÜİK’in yargı kararlarına rağmen açıklamadığı fiyat listesi milyonlarca çalışanı düşük maaşa mahkûm ederken, gazeteci Aktaş’ın hesaplamaları devlet eliyle yapılan haksızlığı gözler önüne serdi.

TÜİK’in kesinleşmiş yargı kararlarına rağmen açıklamadığı madde fiyat listesi, Ekonomim gazetesi yazarı Alaattin Aktaş’ın hesaplamasıyla bir kez daha gündem oldu.

Aktaş, Nisan 2022’de yayımlanan son verilerin endeksteki değişim oranları üzerinden güncel madde fiyatlarını hesapladı. Hesaba göre dana eti fiyatının Nisan 2022’de 111 TL iken Haziran 2024’te 433 TL’ye, süt fiyatlarının 10 TL’den 29 TL’ye, zeytinyağı fiyatlarının 64 TL’den 113 TL’ye, kira bedelinin bin 408 TL’den 5 bin 845 TL’ye, doktor muayene ücretinin 28,22 TL’den 33,69 TL’ye, taksi ücretinin ise 21 TL’den 75 TL’ye çıktığı kabul ediliyor. TÜİK, “Kamuoyu yanlış yorumluyor” gerekçesiyle Nisan 2022’de madde fiyat listesini açıklamayı bıraktı. Konuyu yargıya taşıyan DİSK, verilerin paylaşılmasını istedi ancak kesinleşmiş yargı kararları da TÜİK için bağlayıcı olmadı, verileri karartmaya devam etti.

AYLIKLAR MANİPÜLE EDİLDİ

TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamayı reddetti. Bu nedenle enflasyon oranının hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi TÜİK’in internet sitesinde görünmüyor.

Son olarak TÜİK Başkanlığı ve 22 sayılı TÜFE Kapsamındaki Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları Hakkında Kamuoyu Duyurusu başlıklı açıklamayla ortalama madde fiyat listesinin olmadığını itiraf etti.

Açıklanan enflasyon rakamları ise milyonlarca emekçinin ücretlerinde yapılacak artışı olumsuz etkiledi. Zam oranlarında belirleyici olan tüketici fiyatlarında haziranda bir önceki aya göre yüzde 1,64 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 71,60 artış olduğu açıklandı. 2024 yılının ilk altı ayında ortalama fiyat artış oranı ise yüzde 24,73 olarak hesaplandı. Düşük açıklanan enflasyon rakamları nedeniyle aylığı 8 bin liranın altında kalan emekliler zam alamadı. Ayrıca enflasyonun yarattığı gelir kaybını telafi etme amacıyla yapılan enflasyon farkı ödemesi de düşük kaldı.

TÜİK DENETİME AÇILMALI

Temmuz ayında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yüzde 24,73, emekli memur aylıklarına ve memur maaşlarına ise yüzde 19,31 oranında zam yapıldı. Resmi enflasyon oranın dahi altında yapılan zamlardan sonra en düşük emekli memur aylığı 14 bin 740 TL’den 17 bin 587 TL’ye çıktı.

TÜİK’in Türkiye’nin en önemli kurumlarından biri olduğunu belirten Doç. Dr. Serkan Öngel, “Ürettiği veriler uygulanan politikalar açısından yönlendirici bir özelliğe sahip. Kuruma uzun süredir siyasal iktidar tarafından müdahale edilmeye çalışıldığı biliniyor. Kurum kendi güvenirliğinin zarar görmesi pahasına bu müdahalelere karşı direnç gösteremiyor. Madde fiyatlarının açıklanmasından vazgeçilmesi başta olmak üzere, sahip olduğu kapasiteyi, açık ve şeffaf olarak kullanmayı reddetmesi kurumsal bir çürümedir” ifadelerini kullandı.

Öngel, TÜİK’in adeta geçmişinden kopmak istediğini belirterek şöyle konuştu: “Oysa süreklilik bu alanda yaşamsaldır. Kurum her şeyden önce topluma karşı sorumlu. Birtakım yöntem değişiklikleri ile yargı kararlarını hiçe sayarak, verileri gizleyerek varılacak bir yer yok. Bu ülkeye, bu ülke halkına zarar verirler. TÜİK bir an önce emek örgütlerinin denetimine açılmalıdır. Özellikle zam dönemlerinde geniş emekçi kesimlerini mağdur edecek yaklaşımlardan uzak durulmalı, daha önce gıda fiyatlarının enflasyon sepeti içindeki payının düşürülmesi için görev almış bir teknokratın öncülüğünde emek düşmanı politikalara ortak olmamalıdır.”