TAŞERON İŞÇİLERİ YAKLAŞAN BELANIN FARKINA VARIN
Kapitalist düzen, haklının değil, güçlünün hak aldığı bir sistemdir. Güçlü değilseniz, istediğiniz kadar haklı olun. Hak alamazsınız. Birilerinin size hak vermesini beklerseniz, hâlâ hayal dünyasında yaşıyorsunuz demektir.
Taşeron işçileriyle konuşmuşsunuzdur. Çok dertliler. Haklılar. Ancak haklılıkları onların haklarına kavuşmalarını sağlamıyor.
Haklı değil, güçlü olan hak alır
Kapitalist düzen, haklının değil, güçlünün hak aldığı bir sistemdir. Güçlü değilseniz, istediğiniz kadar haklı olun. Hak alamazsınız. Birilerinin size hak vermesini beklerseniz, hâlâ hayal dünyasında yaşıyorsunuz demektir. İşçi kiralama yetkisi olan özel istihdam büroları gündemde. Taşeron işçilerinin bilmedikleri veya kullanmaya cesaret edemedikleri önemli hakları var. Bu haklar hükümeti ve patronları çok rahatsız ediyor. Eğer taşeron işçileri bu haklarını öğrenir ve kullanma cesaretini gösterirlerse, bugün uygulandığı biçimiyle taşeron işçiliğinin büyük bölümünü engellemek mümkün olacak. Hükümet bu konuda yapacaklarını açık açık ifade ediyor. Gerçekten açık konuşmaları takdire değer. Herhalde işçilerin bilinçsizliğinden veya ürkekliğinden o kadar eminler ki, bu kadar açık tavır alabiliyorlar. Umarım Haziran Başkaldırısında yaşadıkları şaşkınlığı onlara işçi sınıfı ve özellikle taşeron işçileri de yaşatır. Hükümetin 2012 yılında gündeme getirdiği Ulusal İstihdam Stratejisi’nde bu konuda şu düzenleme yer alıyordu: "özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurabilmelerine yönelik yasal düzenleme yapılacaktır." "İş Kanunu’nda oldukça sınırlı düzenlenmiş olan geçici iş ilişkisinin özel istihdam büroları aracılığıyla da yapılabilmesine imkân tanınacaktır." 26-27 Eylül 2013 günleri toplanan 10. Çalışma Meclisi’nde de bu konu ele alındı.
İşçi simsarlığı kanunu geçmişte kabul edilmişti
Türkiye’ye işçi simsarlığını getiren, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren 5920 sayılı Kanun, TBMM’de 26 Haziran 2009 günü kabul edildi. 5920 sayılı "İş Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 1. maddesi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun kiralık işçilikle ilgili 7. maddesine bir ekleme yaparak, özel istihdam büroları aracılığıyla iş kiralanması düzenlemesini getirdi. Ancak Cumhurbaşkanlığı 9 Temmuz 2009 tarihinde 5920 sayılı Kanunun 1. maddesini bir kez daha görüşülmesi talebiyle TBMM Başkanlığı’na geri gönderdi. Bu maddenin bazı fıkraları şöyleydi: "Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi; özel istihdam bürosunun, geçici işgücü talebini karşılamak amacıyla iş sözleşmesi düzenlediği işçisini, iş görme edimini yerine getirmek üzere ücret karşılığında bir başka işverene devrini ifade eder ve bu faaliyet Türkiye İş Kurumu tarafından izin verilmiş özel istihdam büroları tarafından yerine getirilir… "Geçici iş ilişkisi sözleşmesine dayalı olarak çalıştırılan işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemez. (…) "Aynı işçi için, aynı işverenle yapılacak geçici iş ilişkisi sözleşmelerinin toplam süresi on sekiz ayı geçemez. (…) "Devredilen işyerinde grev ve lokavt olması ve özel istihdam bürosunun işçiyi bu süre içerisinde başka bir işyerinde istihdam edememesi halinde, özel istihdam bürosu işçinin asgari ücretten az olmamak üzere sözleşmede belirtilen ücretinin yarısını ödemek zorundadır. (…) " Yakında gündeme gelecek konulardan biri, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisinin verilmesi olacaktır. Taşeron işçileri bugün dertli. Hele bir bu kanun çıksın, taşeron işçiliğinin yerini köle kiralık işçilik alsın, o zaman AKP’ye umut bağlamanın sonuçlarını daha iyi öğrenecekler. Hayat en iyi öğretmendir. Akıllı insan ise, hayatın öğretmenliğine gerek bırakmadan bilimi kullanarak öğrenendir.