AKP 77 YILLIK HAKKI GASP EDİYOR
AKP Hükümeti, 1936 tarihli İş Kanunu ile işçiye tanınan kıdem tazminatına darbe vurmaya hazırlanıyor. Mevcut yasada, işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenirken, yeni taslakta bu sürenin 11-22 güne düşürülmesi ve 15 yılını dolduran işçinin fonda biriken paranın ancak yarısını alması planlanıyor
AKP Hükümeti, işçinin 77 yıllık kıdem tazminatı hakkına darbe vurmaya hazırlanıyor. 1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu’nda 5 yılını dolduran işçiye iş akdinin feshi halinde her yıla 15 günlük ücreti tutannda bir tazminat ödenmesi öngörülüyordu. 5 yıllık süre, zaman içinde önce 3 yıla, daha sonra da 1 yıla indirildi ve 15 günlük süre de 30 güne çıkarıldı. Yani mevcut durumda, iş akdinin feshi halinde işçiye 1 yılım doldurmak koşuluyla 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeniyor.
İKİ TASLAK HAZIRLANDI
AKP, hem 61. hükümet programında hem de Ulusal İstihdam Stratejisi adlı belgede, kıdem tazminatının bir fona devredilmesini öngörüyor. Kıdem Tazminatı Fonu ile ilgili olarak hazırlanan iki yasa taslağı söz konusu.
Bu taslaklar, resmi olarak sosyal taraflara iletilmese de kamuoyuna sızdırıldı. Her iki taslağın ortak özelliği şöyle: İşçinin oluşturulacak fondan kıdem tazminatını alabilmesi için öncelikle 15 yıllık sigortalılık süresini doldurması ve en az 3.600 gün (10 yıl) prim ödemesi gerekiyor.
Bu koşulu yerine getiren işçi, fonda biriken parasının ancak yarısını alabilecek. Taslağın birinde, işçinin geri kalan tazminatı alabilmesi için 1.800 gün, yani 5 yıl daha çalışması gerekiyor. Diğer taslakta ise, işçiye, ancak konut almak istediğinde fonda kalan paranın diğer yansının verilebileceği belirtiliyor.
İŞVERENİN PRİMİ YÜZDE 3’E DÜŞECEK
AKP’li Çalışma Bakanı Faruk Çelik, "İşçi bir gün çalışsa dahi kıdem tazminatına hak kazanacak" propagandasını yapmasına rağmen, "Bireysel Fonlu Kıdem Tazminatı Sistemi" adını taşıyan taslakta, işçinin 15 yıl çalışması gerekiyor. Oysa mevcut yasal düzenlemede bir yıl çalışması halinde 30 günlük tazminata hak kazanıyor.
Yeni taslakta bu 30 günlük sürenin 11 ile 22 gün arasında değişebileceği öngörülüyor. Yani mevcut duruma göre işçinin kıdem tazminatı üçte bir ile üçte iki oranında azalacak. Yine mevcut durumda 30 günlük kıdem tazminatının işverene maliyeti, brüt ücretin yüzde 8.3’üne karşılık geliyor. Taslakta ise, bu oranın yüzde 3’e düşürülmesi öngörülüyor. Yani işverenlerin prim yükü yüzde 3 oranına düşecek.
ESKİ TAZMİNAT DA TEHLİKEDE
Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatmlması Hakkındaki Kanun Taslağı’nda ise, prim miktan belli değil, taslağın o madde sindeki prim miktarı"…" şeklinde geçiyor.
Her iki fon taslağında, yasa çıkıncaya kadar geçen süredeki kıdem tazminatı, eski mevzuata tabi olacak. Yalnız işçi ve işverenin anlaşması halinde eski tazminatın işçinin fondaki hesabına yatırılması da söz konusu.
TÜRK-İŞ ve DİSK, kıdem tazminatının fona devredilmesine karşı çıkıyor.
DİSK, kıdem tazminatının her türlü gaspına karşı genel greve başvuracaklarını yeni başlayan eylemleriyle de ortaya koyuyor. TÜRK-İŞ’in Aralık 2011’de yapılan genel kurulunda kıdem tazminatı ile ilgili şöyle bir karar alınmıştı: "Kıdem tazminatı, Türkiye işçi sınıfının ve TÜRK-İŞ’in kırmızı çizgisidir. TÜRK-İŞ Genel Kurulu, bugün çalışanlar ve gelecekte çalışacak olanlar için kıdem tazminatının mevcut haliyle korunmasından yanadır. TÜRK-İŞ’in kıdem tazminatının fona devredilmesi, süresinin azaltılması gibi bu hakkın tasfiyesine ya da zayıflatılmasına yönelik her türlü girişimin karşısında cevabı genel grev olacaktır." Hak-İş ise, 30 günlük sürenin indirilmesine karşı çıkarken fon uygulamasına sıcak bakıyor.