ASGARİ ÜCRETLİYE ET DEĞİL DERT
ASGARİ ücretin et alma gücü 1 yılda 31 kg dan 27 kiloya indi. Son 1 yılda asgari ücret yüzde 12 artarken dana etinin kilosu yüzde 28 arttı.
Et fiyatlarında özellikle son bir yılda yaşanan fahiş artış, bir asgari ücretlinin alım gücünü önemli ölçüde geriletti. TÜİK verilerine göre, 2014 Temmuz ayında ortalama dana eti kilogram fiyatı 29 TL iken bu yılın temmuz ayında 37 TL’yi geçti ve yüzde 12,5 arttı. Temmuz ayının asgari ücreti 2014’te net 891 TL iken 2015’te net 1000 TL oldu ve artış yüzde 11,5 olarak gerçekleşti. Bu durumda 2014 temmuzunda asgari ücretli elindeki maaş ile 31 kilo dolayında et alabilirken bu yıl ancak 27 kilo alabiliyor.
4 kilo daha az…
Başka bir ifade ile asgari ücret, et fiyatlan karşısında 4 kilo et tutarında alım gücü kaybına uğradı. 2014 Temmuz’unda asgari ücretli günde 1 kilo dana etinin parasını kazanabilirken, bu yılın Temmuz ayında kazandığı ile ancak 870 gram dana eti alabiliyor. Asgari ücretlinin et alma gücünün artması, asgari ücretin daha adil bir düzeye çıkarılması ve aynı zamanda et fiyatlarının düşürülmesine bağlı. Et fiyatlarının düşürülmesi için et üretim arzının artırılması, bunun için de besiciliğin maliyetlerinin düşürülmesi ve desteklenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Yem fiyatları…
Hayvancılıkta girdi maliyetlerinin yüzde 65’ini yem oluşturuyor. Türkiye’nin yıllık kaba yem ihtiyacı ortalama 55 milyon ton iken, üretim 10 milyon tonda kalıyor.
Hükümet, hayvancılığa 2015’te 3 milyar lira destek ayırdı. Bu, yetersiz ve doğru kullanılmıyor. Uzmanlar yem bitkileri üretimi desteklenmesinin daha doğru olacağmı söylüyorlar. Daha da önemlisi, bu paranın yaklaşık 3 katı yani yaklaşık 3 milyar dolar hammaddeleri ithalatına ödeniyor. Bu kaynağın tamamı üretime yönlendirilse maliyet de düşer, fiyat da.
Türkiye’de kırmızı et üretiminin yüzde 90’ı sığırlardan elde ediliyor. Kalan yüzde 10 küçükbaş hayvanlardan sağlanıyor. Sığıra olan bağımlılık planlı bir şekilde azaltılarak küçükbaş etinin payı yüzde 20-25’lere çıkarılırsa et fiyatlarının düşürülebileceği bildiriliyor.
TUİK insanları kandırıyor!
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal kırmızı etteki fiyat artışları ve ithalat kararına ilişkin bir basın açıklaması düzenledi. Dünyadaki et fiyatlarının son bir yılda yüzde 16 oranında gerilemesine rağmen; Türkiye’de yüzde 28 oranında zamlandığına dikkat çeken Sarıbal, "Türkiye insanı Avrupa Birliği’ne oranla iki-üç kat daha pahalı et tüketmektedir. Avrupa Birliği’nde kesime gelmiş besilik dana fiyatı ortalama 2,ss4 avro/kg iken; Türkiye’de 5-5.5 avro/kg dolayındadır. Yunanistan’da orta gelirli bir ailenin maaşıyla 400-500 kg et alabilirken, Türkiye’de bu rakam 30 kiloya kadar düşmektedir" dedi. TÜlK’in 2014 yılında büyükbaş hayvan varlığını 14,5 milyon olarak açıklayarak insanları kandırdığını dile getiren Sarıbal şöyle konuştu: "TÜlK’in açıkladığı kadar hayvan olması mümkün değildir. Eğer bu kadar hayvan olsaydı bu sıkıntının yaşanması mümkün olmazdı. Üstelik son 5 yılda 3.6 milyar dolarlık ithalata rağmen… İthalat tartışmalarını bitirmek, ülkemizin kırmızı ette dışa bağımlılığının önüne geçmek ve sağlıklı bir toplum yaratmak için küçükbaş hayvan eti tüketimini artırmak gereklidir. Bu konuda kamu kuruluşları, kooperatifler, birlikler, küçükbaş hayvancılık şirketleri gerekli çabayı göstermelidirler.