Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla istihdam seferberliği başlatıldı. Türk iş dünyası çağrıya kulak verdi. Hatta gazetelere "Bu iş olur" diye ilanlar verildi. Fakat 2017’nin ilk dönemine ilişkin açıklanan işsizlik verileri "Bu da oldu" dedirtti. Ocak 2017’de işsizlik oranı yüzde 13 ile son 83 ayın en yüksek düzeyine, genç işsizlik de yüzde 24.5 ile son 94 ayın zirvesine çıktı.
İKİ KRİZDE BİLE GÖRÜLMEDİ
İşsizlikteki rekor düzeyler, oranlarla da sınırlı kalmadı. Ocak ayında Türkiye’deki resmi işsiz sayısı 3 milyon 985 bin ile TÜİK’in veri sistemine göre tüm zamanların rekoru olarak kaydedildi. Ne 2001 krizinde ne de 2009 krizinde böyle bir işsizlik görülmedi. İşsiz sayısı 2001 krizinde 2 milyonu bulmuyordu. 2009’da ise 3.8 milyonlardaydı. İşgücüne dahil olmayan nüfus içinde yer alan eli ekmek tutan ancak iş aramadığı için devlet tarafından işsiz sayılmayan 2 milyon 508 bin kişiyi de dikkate aldığımızda gerçek işsiz sayısı ise 6 milyon 493 bine ulaşıyor.
YÜZ KİŞİDEN 63’Ü İŞ BULAMADI
2017 Ocak döneminde 1 milyon 93 bin kişi iş gücüne katıldı. Yani bir milyonu aşkın yurttaş iş bulmak umuduyla kapı kapı dolaştı. Bunlardan ancak 397 bini iş bulabildi. Yaklaşık 695 bin kişi işsiz kaldı. Buna göre Ocak’ta iş arayan her yüz kişiden 63’ü işsiz kaldı. Pazar günü yapılan referandumda Ankara, İstanbul, İzmir gibi Türkiye’nin ekonomik ve kültürel açıdan gelişmiş şehirlerinde, hükümetin başkanlık dayatmasına "Hayır" mesajı verildi. Kırsalda ise "Evet" oyları baskın çıktı. Bu açıdan tarım dışı işsizliğe baktığımızda yüzde 15.2"lik yüksek bir oran karşımıza çıktı. Ekonominin kalbinin attığı şehirlerde aktivitenin yavaşlamasıyla artan işsizliğin sandığa da yansıdığı görüldü.
KAYIT DIŞI 8.6 MİLYONU AŞTI
Ocak verilerine göre Türkiye’de istihdam edilen kişi sayısı 26 milyon 672 bin, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı ise yüzde 32.5 oldu. Üstelik kayıt dışı çalışanların oranı 0.7 puan artü. Buna göre Türkiye’de istihdam edilen kişilerin 8.6 milyonu kayıt dışı çalışıyor. Diğer yandan son bir iki ayda işsiz kalanların sayısı da geçen yıla göre yüzde 10’a yakın artarak 1 milyon 478 bin oldu. Toplam 3.9 milyonluk işsiz içerisinde ilk kez iş arayan kişi sayısı 286 bin olarak kaydedildi.
İşsizlik verilerini değerlendiren Prof. Dr. Oğuz Oyan, yüzde 4’ün altında büyümenin yeni işsizler yaratacağını bildirdi, işsizlikte artış eğiliminin sürdüğünü vurgulayan Oyan şunları söyledi: "işsizlik ilk olarak geçen Kasım ayında yüzde 12’nin üstüne çıkmıştı. Sonrasında artış devam etti. Şu anda durgunluğu tersine çevirecek bir etken görünmüyor. Bu da işsizliğin artacağının göstergesi. Türkiye’de yüzde 3’ün altında her büyüme durgunluk demektir. Türkiye’de yüzde 4’ün altındaki büyüme oranları yeni işsizler yaratır. Önümüzdeki dönemde de bu görünüyor. Açıklanan rakamlar TÜİK rakamları. Gerçek işsizlik rakamları açıklanan rakamların çok üstünde."