ÇALIŞANIN KIDEMİNE AMBARGO
Kıdem tazminatını bir fonda toplayıp ödemelerin bu fondan yapılmasına yönelik kanun taslağı hazılandı. Taslağa göre işçiler işten atılsa da kendi ayrılsa da 15 yılı doldurmadan kıdem tazminatına dokunamayacak.
İŞVEREN BELGE DÜZENLEMEK ZORUNDA
Kıdem tazminatını bir fonda toplayıp ödemelerin bu fondan yapılmasına yönelik kanun taslağı hazılandı. Taslağa göre işçiler işten atılsa da kendi ayrılsa da 15 yılı doldurmadan kıdem tazminatına dokunamayacak. Artık askere giden erkekler veya evlenen kızlara da kıdem tazminatı ödenmeyecek. 15 yıl sigortalılık süresini dolduran ve adlarına 3 bin 600 gün (10 yıl) prim yatırılanlar ise tazminatın yarısını istedikleri zaman çekebilecek. îkinci ve sonraki kullanımlarda ise bin 800 gün prim yatırılması zorunlu. Tazminatın tamamına ise emekli olanlar ve malullük aylığı bağlananlar sahip olacak, işçinin ölümü halinde fonda biriken tutarın tamamı mirasçılarına ödenecek.
YARISI İŞSİZLİK SİGORTASI’NDAN
Taslağa göre Kıdem Tazminatı Fonu’nun geliri çalışanların brüt maaşı üzerinden işverenlerin ödeyeceği yüzde 4’lük paydan oluşacak, işçilerden herhangi bir kesinti olamayacak. Devlet de herhangi bir pay koymayacak. Ancak yüzde 4’lük pay işverenlere ağır yük getireceği için bu payın neredeyse yarısı işsizlik Sigortası Fonu’ndan kaydırılacak. Şimdiye kadar Işiszilik Fonu’na işçiler adına
yüzde 2’lik pay yatırılan işverenin bu payıyüzde yarıma inecek. Böylece Kıdem Tazminatı Fonu’nun işverene maliyeti gerçekte işçinin maaşının yüzde 2.5’i düzeyinde’ olacak. Bu ise işsizlik Sigortası Fonu gelirlerini önemli ölçüde azaltacak.
Taslağa göre Kıdem Tazminatı Fonu, Bireysel Emeklilik Sistemi’ni de (BES) yöneten Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından yönetilecek.
FON SEÇİMİ ÖZGÜR
Fon emeklilik şirketlerine yatırılacak. Fonları ise BES’i de yöneten portföy yönetim şirketleri yönetecek. Fon seçimini işçi özgürce yapabilecek, işveren fonun yatırılacağı emeklilik şirketini seçecek.
15 yıldan öncesi için
TEK YOL EV SATIN ALMAK
Çalışanlar ev satın almak için fonda biriken parasının ı çekebilecek. Birçok çalışanın fondaki paraya dokunabilmesinin tek yolu da ev satın almak olacak. Ev satın alırken çekilen paranın faizi için de vergi kesintisi yapılacak.
1. Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçinin tazminatını şirket ödemezse fon ödeyecek
2. Birden çok işyerinde çalışan işçinin kıdem primleri ayrı hesaplarda takip edilecek
3. İşçiler, tahakkuk eden kıdem primleri ile ilgili bilgileri her an kontrol etme hakkına sahip olacak
4. Fonda biriken paranın faizi de emeklilik hakkı kazanılsa bile vergiye tabi olacak
VERGİSİZ TAZMİNAT DÖNEMİ BİTİYOR
Taslağa göre kıdem tazminatının yarısının ya da tamamının çekilmesi halinde yapılan ödemeler içinde fonda binken paranın faizi menkul sermaye iradı sayılacak ve vergi kesintisi yapılacak. Taslakta işverenin ödediği prim vergi dışı bırakılırken, fonda değerlenen paranın faizi veya getirişi vergi dışı bırakılmıyor. Gelir Vergisi Yasası’nın 94’üncü maddesine göre bu oran yüzde 25. oranı Bakanlar Kurulu’nun indirme veya yükseltme hakkı var. Böylece şimdiye kadar ihbar tazminatında olan vergi kıdem tazminatına da getirilmiş olacak.
İŞVEREN BELGE DÜZENLEMEK ZORUNDA
* Şirket, talep etmeleri ve şirket tarafından belirlenecek işlem ücretini ödemeleri şartıyla işçi veya işverene tahakkuk eden prim ve buna ilişkin nema geliri, tahsil edilen prim ve buna ilişkin nema geliri ile aradaki farkların gösterildiği bir belge düzenlemekle yükümlü olacak.
* İş sözleşmesinin, işçinin hak kazanma sürelerini doldurmadan sona ermesi halinde işçi, varsa tahakkuk eden prim ile tahsil edilen prim farkını ve bu farka ilişkin nema gelirini bireysel kıdem hesabına yatırılması şartıyla işvereninden talep edebilecek.
İşçi isterse borsada değerlenecek
Bireysel kıdem hesabındaki birikimlerin hangi yatırım aracı vasıtasıyla değerlendirileceğine işçi karar verecek. Örneğin isterse borsa ağırlıklı bir fonda veya altın ağırlıklı fonda değerlenecek. İşçinin, bu yönde bir tercih beyan etmemesi halinde söz konusu birikimler, asgari yüzde 40 oranında Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen kamu borçlanma araçlarını veya kira sertifikalarını içeren, bir fonda değerlendirilecek.
10 yıl boyunca unutanın hakkı yanacak
Kıdem tazminatı tutarının tamamının çekilmesine hak kazanıldığı tarihten itibaren 10 yıl içinde şirkete başvurarak kıdem tazminatının ödenmesini talep etmeyen işçi veya kanuni mirasçılarının hakkı zamanaşımına uğrayacak. Zamanaşımına uğramış tutar şirket tarafından 15 işgünü içinde MALİye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılacak.