Ulusal Bayram ve Genel tatil ücretine hak kazanabilmek bakımından işçi ve işveren arasında iş sözleşmesi ve çalışma ilişkisinin mevcut olması gerekir.

Soru: Doğum sonrasında 6 aylık ücretsiz izin hakkımdan yararlanırken bayram ve resmi tatil ödemeleri işveren tarafından yapılmak zorunda mı? Yoksa ücretsiz izin dilekçesi verdiğim için 6 ay süresince resmi tatile denk gelen günler de her hangi bir ücret alacak hakkım olmuyor mu?

Cevap: Öncelikle belirtmeliyiz ki Ulusal Bayram ve Genel tatil ücretine hak kazanabilmek bakımından işçi ve işveren arasında iş sözleşmesi ve çalışma ilişkisinin mevcut olması gerekir. Bununla birlikte kadın işçiye talebi halinde verilmesi gereken 6 ay ücretsiz izin süresi iş ilişkisinin geçici olarak askıda olduğu bir dönemdir. Bu dönemde işverenin ücret ödeme zorunluluğu olmadığı gibi, 6 aylık ücretsiz izin süresi kıdem hesabı ve yıllık ücretli izine hak kazanma bakımından da çalışılmış süreler olarak kabul edilmez. Dolayısı ile şayet işverenle aranızda konuya ilişkin bir sözleşme maddesi ve/veya toplu sözleşme de yine bu konuya ilişkin bir madde yoksa ücretsiz izinde olduğunuz süreye isabet eden Ulusal Bayram ve Genel tatil günleri için işverenin size ücret ödeme zorunluluğu yoktur.

İŞVEREN YILLIK İZNE ENGEL ÇIKARIYOR

Soru: Askere gideceğim ama sevk belgesin son 10 gün kala çıkıyor. Bende 25 gün önceden çıkmak istiyorum iş yerine diyorum ki yıllık iznimi kullanayım yıllık izin bittikten sonra sevk belgesini verip öyle işten çıkayım diyorum iş yeri bana sen işten çıkacağın için yıllık iznini sana öyle kullandırtmayız diyor ne yapmam gerekiyor.

Cevap: Yıllık ücretli iznin kullanım tarihi konusunda işveren yönetim hakkı çerçevesinde yetkisini kullanabilir. Yani bir başka deyişle işçiden gelen izin kullanım tarihi talebine tarih bakımından mutlak onay vermek zorunda değildir. Ancak işveren bu hakkını kullanırken iyi niyet kuralları çerçevesinde davranmalıdır. Sizin sorunuzdan anladığımız işvereniniz pek iyi niyetli davranmıyor. Bu konuda ne yazık ki çok fazla yapılacak bir şey yok. Önerim askere sevk belgenizi aldıktan sonra işten ayrılın. Kullanmadığınız Yıllık ücretli iznin karşılığı size son ücretiniz üzerinden nakden ödenmek zorundadır. Hiç değilse kıdeminizle birlikte bu ücrette size ekonomik bir katkı sağlar.

KIDEM TAZMİNATI NEYE GÖRE HESAPLANIYOR?

Soru: Kıdem tazminatı neye göre hesaplanıyor acaba ve beş yıllık sendikali bir personel ortalama ne kadar kıdem tazminatı alır veya bu hesap nasıl yapılır bilgi verir misiniz?

Cevap: Kıdem tazminatı işçinin işyerindeki kıdem (çalışma süresi) ve en son brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Ancak kıdem tazminatı hesap edilirken işçiye en son ödenen brüt ücrete kendisine sağlanmış devamlılık arz eden yani her ay ve/ veya belirli aralıklarla düzenli olarak ödenen ayni ve nakdi (malsal ve parasal) haklar da eklenir. Buna uygulamada giydirilmiş ücret diyoruz. Sendikalı bir işyerinde muhtemelen toplu sözleşme ile sağlanmış ilave sosyal haklar mevcuttur. Hesaplama yapılırken bunların da kıdem tazminatına esas olacak ücrete giydirilmesi gerekir. Sorunuza gelecek olursak bir çalışanın kıdem tazminatını hesaplayabilmek bakımından çalışma süresi, işçinin ücreti ve yukarıda belirttiğimiz kendisine sağlanmış sosyal haklar ve ek ödemeleri de bilmek gerekir. Bunlar bilinmeden ortalama da olsa hesaplama yapılamaz. Bu arada internet üzerinden kendi kıdem tazminatınızı hesaplayabileceğiniz pek çok web sitesi bulunmaktadır. Bu konuda söz konusu sitelerden yararlanabilirsiniz.