TÜİK’in açıkladığı veriler de gösterdi, enflasyonun etkisini dar gelirliler daha fazla hissediyor.

Prof. Dr. Tosun enflasyon rakamlarının da ülkede büyük bir sınıfsal ayrışma yaşandığını gösterdiğini ifade etti.

Resmi enflasyon yoksulların yaşadığı büyük yıkımı yansıtmıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilerde gelir gruplarının alım gücü yoksulların ve giderek yoksullaşanların yaşadıklarını daha net ortaya koyuyor. Bu konuda en sağlıklı verilerden biri de DİSK-Ar’ın yaptığı değerlendirme. DİSK-AR tarafından yapılan gıda enflasyon hesaplamalarına göre emekliler yüzde 131, en yoksul ikinci yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 132, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 151 olarak gerçekleşti.

DÜŞÜK GELİRLİLERDE GIDA TEMEL BELİRLEYİCİ

Ege Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Aydoğuş, enflasyonun dar gelirlilere etkilerini BirGün’e değerlendirdi. Prof. Dr. Aydoğuş, “Düşük gelir gruplarında gıda harcamalarının toplam harcamaları içinde payı daha yüksektir. Yüksek gelir gruplarında ise bu pay daha düşüktür. Lüks olarak ifade edilen başka harcamalarda vardır. Gıda fiyatlarındaki artış genel enflasyonun çok üzerinde olduğu için, düşük gelirli gruplar yüzde 40’lık grup oldukça olumsuz etkileniyor. Günümüzde en yoksul gruplarında işsizler, asgari ücretliler, emekliler, kayıt dışı çalışan işçiler, küçük esnaflar, küçük üreticiler var” dedi.

Asgari ücretin belirlenirken bu yoksulluk hususunun dikkate alınmasının önemine vurgu yapan Prof. Dr. Aydoğuş, “İki farklı Türkiye çok doğru bir söylem. 2011’de başlayan süreç özellikle 2018 yılından itibaren iyice hissedildi. İlk grupta yer alan süper zenginler enflasyondan etkilenmiyor ve bunlar asıl olarak rant üzerinden hayatlarını sürdürüyor. Nüfusun yaklaşık yüzde 90’ına denk gelen büyük kısmı ise çok yoksullaştı. Esnaf, çiftçi, işçi ve düşük gelirli memurlar ciddi bir gelir kaybına uğradı. Milyonlarca işçinin gelirleri, Türkiye’de toplam gelirlerinin yüzde 26’sına kadar indi. Geçtiğimiz yıl yüzde 30’un üzerindeydi. Önceki yıllarda daha yüksekti. Bu hem gelir dağılımının çok bozulduğunun hem de yoksulluğun çok fazla arttığının bir göstergesi” diye konuştu. Öte yandan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) da bir enflasyon değerlendirmesi yayımladı. Değerlendirmede kasım ayında gıda grubu yıllık enflasyonundaki yükselişte taze meyve ve sebze ile süt ürünlerinin öne çıktığı belirtildi. TCMB’nin yaptığı değerlendirmede, “Bu dönemde tüketici yıllık enflasyonundaki gerilemeyi enerji ve temel mal grupları sürüklerken, aylık bazda gıda grubu fiyat gelişmeleri öne çıkmıştır” denildi. Enerji yıllık enflasyonunun baz etkisiyle gerilediğini, bu grupta aylık artışın da nispeten ılımlı seyrettiğini bildiren TCMB metninde, “Gıda grubu yıllık enflasyonundaki yükselişte taze meyve ve sebze kaleminin yanı sıra süt ve süt ürünleri fiyatları öne çıkmakla birlikte grup geneline yayılan artışların devam ettiği izlenmiştir” ifadelerine yer verildi.

SINIFSAL BÖLÜNME YAŞANIYOR

CHP Genel Kemal Kılıçdaroğlu’nun bu düzenin yarattığı iki Türkiye olduğu söylemini değerlendiren Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, “Bütçedeki paylaşımına bakıldığında sınıfsal bir tercih görülüyor. Bir tarafta AKP’nin gözden çıkardığı ama siyasal destek anlamında yanında tutmaya çalıştığı orta, orta alt ve alt sınıf ile diğer tarafta kendisinin güçlendirdiği burjuvazi var. 2010’lardan itibaren yeni bir sınıfsal bölünme yaşıyor. Bu bölünme 80’lerde de yaşanmıştı ancak o dönemde devlet ve sermaye ilişkileri birtakım kurallar üzerinde işliyordu. Bugün bu ilişkiler tamamen parti üzerinden işliyor. İktidarın yanında olanlara bütçe aktarılırken karşıt olanlar ise saf dışı bırakılıyor. Orta altı ve alt sınıf ise sosyal yardımlarla yanında tutulmaya çalışılıyor” ifadelerini kullandı.

MEMURLARIN ZAM BEKLEYİŞİ

Enflasyon oranının belli olmasıyla birlikte kasım ayı enflasyon farkı ortaya çıktı. Enflasyon farkı aralık ayında açıklanacak olan rakamların ardından kesinleşecek, memur ve memur emeklilerin zammı belirlenecek. Enflasyondaki artış yılın sonuna kadar aynı şekilde devam ederse memur ve memur emeklileri yüzde 17,35 işçi, esnaf ve çiftçi emekliler ise yüzde 16,27 oranında zam alacak. MB’nin yıl sonu tahmini de zamların sırasıyla yüzde 17,13 ve yüzde 16,05 şeklinde gerçekleşeceğini işaret etmişti.