Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayı enflasyon rakamlarını dün açıkladı. Buna göre tüketici fiyatları temmuzda yüzde 1,36 artarken, yıllık enflasyon ise Temmuz 2018’deki yüzde 15,72 düzeyinden yüzde 16,65’e yükseldi.
Tüketici fiyatları, bu yılın ilk 7 ayında yüzde 6,44 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 19,91 yükseliş kaydetti. Temmuz ayındaki enflasyon artışında KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi ve elektrik zammı etkili oldu.
EN YÜKSEK ARTIŞ ULAŞTIRMADA
Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında, temmuzda aylık bazda en yüksek artış, yüzde 4,46 ile ulaştırmada görüldü. Ev eşyasında yüzde 4,24, konutta yüzde 3,1, eğlence ve kültürde yüzde 1,6, lokanta ve otellerde yüzde 1,42 artış kaydedildi.
Endekste temmuz ayında en çok düşüş gösteren grup ise yüzde 3,2 ile giyim ve ayakkabı olurken, bunu yüzde 1,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti.
TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 26,93 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Bunu yüzde 25,41 ile ev eşyası, yüzde 19,85 ile lokanta ve oteller, yüzde 19,23 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,21 ile gıda ve alkolsüz içecekler izledi.
264 MADDEDE FİYAT ARTTI
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de, temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 2,04, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 6,72, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,53 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 19,07 artış gerçekleşti.
Öte yandan geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 264’ünün ortalama fiyatlarında artış görülürken, 106’sında düşüş gözlendi, 48 maddede ise değişim olmadı.
ÜRETİCİ ENFLASYONU
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0,99 düşerken, Temmuz 2018’e göre yüzde 21,66,12 aylık ortalamalara göre yüzde 32,34, geçen yılın aralık ayına göre ise yüzde 7,02 artış kaydetti.
Yİ-ÜFE, temmuzda bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,43, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,84, elektrik, gaz üretim ve dağıtımı sektöründe yüzde 3,36, su temini sektöründe de yüzde 0,67 düşüş gösterdi.
Geçen ay bir önceki aya göre en fazla düşüş yüzde 12,73 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 3,36 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 3,30 ile ana metallerde oldu. Buna karşılık mobilya yüzde 1,57, içecekler 1,52, kömür ve linyit yüzde 1,02 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayıtlara geçti.
Ana sanayi gruplarında temmuzda aylık en fazla düşüş enerjide görüldü.
EKONOMİSTLER: BEKLİYORDUK
Mustafa Sönmez: Temmuzda fiyatların 1,36 artmış olması, yıllığın da yüzde 16,7’ye gelmesi beklenir bir seviyeydi. İstanbul seçimleri nedeniyle yapılmayan zamların temmuz ayında yapılması önemli bir etken. Detaylara baktığımızda gıdada ve giyimde aylık düşüşler var. Buna karşılık beyaz eşya ve ev eşyası, otomobil sektöründe yüzde 4 buçuğa varan artışlar var. Dolayısıyla hükümetin iddiası enflasyonun düşeceği yönündeydi. Ona göre de faiz indirdiklerini düşünüyorlardı, bu iddia da çökmüş oldu. Faizleri indirdiler ama enflasyonu indiremediler. O nedenle temmuz ayında bu fiyat artışını bekliyorduk. Ağustos ayının bir kısmı bayrama denk geliyor, gıda fiyatları gevşek gidebilir ama doğalgazdan sigaraya kadar pek çok ürüne ağustos ayından itibaren geçerli olacak zamlar yapıldı. Ağustos ayında da aylık artış görebiliriz.
Uğur Gürses: Yapılan zamlardan dolayı enflasyonda artış olacağını bekliyorduk. Tekel zamlarından dolayı ağustosta enflasyon normalden de yüksek olabilir. Eylül geldiği zaman ‘Biz faizi düşürdük enflasyon da düşüyor’ denecek. Bu şekilde bir illüzyon olacak. Gelecek dönemde de enflasyonun artmasını bekliyorum. Gelişen ülkelerdeki kurların değer kaybedeceğini ve bunun enflasyona yansıyacağını düşünüyorum.