GENEL SAĞLIKSIZLIK SİGORTASI
Herkesi sağlık güvencesine alacağı iddia edilen Genel Sağlık Sigortası (GSS) yurttaşları borçlandırıyor. 7 milyon yurttaş 9 milyar borçla mağdur ediliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) internet sitesine girip kimlik numaranızı yazdığınızda yüklü miktarda prim borcuyla karşılaşabilirsiniz. Türkiye’de 2008 yılında uygulanmaya başlanan ve 2012 yılında Yeşil Kartlıların da dahil edilmesiyle bütün nüfus için zorunlu hale Genel Sağlık Sigortası (GSS) "Herkesi sağlık güvencesine alacağı" iddiasıyla 7 milyon yurttaşı 9 milyar borçla mağdur ediyor.
Milyonlarca yurttaş prim borçları yüzünden sağlık hizmetinden faydalanamıyor. Sağlık hizmetinden faydalanabilmek için ise yurttaşların gelir testi yaptırmaları gerekiyor. Gelir testi sonucu GSS primleri, kişilerin gelirine göre kademeli olarak belirleniyor.
18 yaşını doldurmuş, liseyi bitirmiş ancak üniversiteye giremeyen ya da üniversitede okuyup 25 yaşını doldurmuş yurttaşlar eğer prim ödemiyorlarsa biriken pirim borçları yüzünden sağlık hizmetinden faydalanamıyor.
Üst kademeden borçlandırma
Gelir tespiti, valilik ve kaymakamlıklardaki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından yapılan testlerle belirleniyor. Bu testlere göre aile içinde kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların, yani 400 liradan az gelir elde edenlerin primini devlet ödüyor. Ailedeki kişi başına gelir asgari ücretin üçte biri olan 400 liradan fazla ise kademeli sağlık primi ödemesi gerekiyor. Uygulamadan haberi olmayan ya da gelir testi yaptırmamış olan yurttaşlara en üst kademeden borç çıkarılıp aylık 288 TL olarak borç kaydediliyor. Sağlık sigortası borcu olan yurttaşlar, hem sağlık hizmeti alamıyorlar hem de prim borçları ödeme yükümlülüğü devam ediyor.
Başvuru çok az
GSS’nin en büyük mağdur grubunu ise uygulamadan habersiz olan nüfusun genç kesimi oluşturuyor. Bu gençler ancak ailelerinden ayrı başka bir adreste tek başına yaşıyorsa geliri olmadığı kabul edilip sağlık primi devlet tarafından üstleniliyor, aileleriyle birlikte yaşıyorlarsa kendilerinin herhangi bir geliri olmadığı halde ailenin aylık geliri göz önünde bulundurularak prim borcu çıkarılıyor.
Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre genç işsizliğin yüzde 19 civarında olduğu, her 5 gençten birinin işsiz olduğu dikkate alınınca gençlerin mağduriyeti daha büyüyor. İş arayan ya da üniversiteye hazırlanan bu kitlede gelir testine başvuru da çok az.
2015 fili gelir testi GSS prim tutarları
01/01/2015-30/06/2015
Aylık Geliri 400,50 TL’den Az Olanlar (Primleri devlet tarafından ödenir)
Aylık geliri 400,50 TL’den 1.201,50 TL’ye kadar olanlar: 48,06 TL
Aylık geliri 1.201,50 TL’den 2.403 TL’ye kadar olanlar: 144,18 TL
Aylık geliri 2.403 TL’den fazla olanlar: 288,36 01/07/2015-31/12/2015
Aylık geliri 424,50 TL’den az olanlar: (Primleri devlet tarafından ödenir)
Aylık geliri 424,50 TL’den 1.273,50 TL’ye kadar olanlar: 50,94 TL
Aylık geliri 1.273,50 TL’den 2.547 TL’ye kadar olanlar: 152,82 TL
Aylık geliri 2.547 TL’den fazla olanlar: 305,64 TL