Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarını değerlendirdi.

Girdi fiyatlarındaki artışların raflara yansımasıyla üretici ile market arasındaki fiyat farkının 9 kata kadar çıktığına dikkat çeken TZOB Başkanı Bayraktar, “Girdi fiyatları üretim sezonu boyunca var olan yüksek seviyesini sürdürüyor. Yüksek fiyatlar yeni üretim sezonuna hazırlanacak çiftçilerimizi düşündürüyor” dedi.

Üretici ile markette en yüksek fiyat farkı elmada

Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 766,5 ile elmada görülürken, bunu yüzde 325,5 ile marul, yüzde 304,8 ile kuru fasulye, yüzde 274,8 ile maydanoz, yüzde 267,4 ile yeşil mercimek, yüzde 243,8 ile kuru incir ve yüzde 238,6 ile nohut takip etti.

Elma 8,7 kat, marul 4,2 kat, kuru fasulye 4 kat, maydanoz 3,8 kat, yeşil mercimek yüzde 3,7, kuru incir ve nohut 3,4 kat ve kuru üzüm 3 kat fazlaya tüketiciye satıldı.

Market ve üretici fiyatlarındaki değişimler

Temmuz ayında markette 36 ürünün 25’inde fiyat artışı, 11’inde ise fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 72,7 ile limon iken, fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 16,8 ile ıspanak oldu.

Temmuz 2022’de üreticide 29 ürünün 17’sinde fiyat artışı olurken, 6’sında fiyat düşüşü görüldü. 6 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 16,7 ile kuru kayısı, en fazla fiyat artışı yüzde 89,7 ile kuru soğanda görüldü.

Üretici fiyatlarında elma, nohut, fındık, pirinç, kuru üzüm ve kuru incirde fiyat değişimi olmadı.

“Tüketici fiyatlarının düşmesi için üretici maliyetlerinin aşağı çekilmesi gerekiyor”

En son yayınlanan TÜİK Mayıs ayı girdi fiyat endeksi rakamlarının, mazot, gübre, elektrik, tohum, ilaç ve yem endeksindeki anormal artışları gösterdiğinin altını çizen TZOB Başkanı Bayraktar, şöyle devam etti:

“Bu durum, üretici fiyat artışlarının nedenine işaret ediyor. Çünkü üretici fiyatları endeksi yüzde 155 artarken, TÜİK verilerinde yer alan gübre endeksindeki artış yüzde 237’yi, mazot endeksindeki artış yüzde 184’ü buluyor. Girdi fiyatlarındaki artış ise raflarda fiyatları yükseltiyor. Üreticilerimizin maliyetlerini düşürmeden tüketicilerin de ucuz gıdaya ulaşması mümkün değildir.

Ürünlerdeki fiyat artışlarına rağmen üreticilerimiz zor durumdadır. Çünkü girdi fiyat endeksindeki artışlar ile tarımsal üretici fiyat endeksi arasında ki artışlar, üretici aleyhine giderek artan büyük farklar oluşturuyor. Üreticilerimiz maliyet artışlarını fiyatlara yansıtamıyor.

Üreticilerimize verilecek destek, aynı zamanda tüketiciye verilecek destektir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım. Üretimden kopmasına izin vermeyelim.”

Girdi Fiyatlarındaki Değişim

Temmuz ayında, Haziran ayına göre gübre fiyatları amonyum sülfatta yüzde 5,2 ve kalsiyum amonyum nitratta yüzde 2,7 azalırken, DAP gübresinde yüzde 6,8, 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 3,2, üre gübresinde yüzde 2,3 artış gösterdi.

Geçen yılın temmuz ayına göre ise son bir yılda, üre gübresi yüzde 229, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 217, DAP gübresi yüzde 194, amonyum sülfat ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 190 oranında arttı.

Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 10,8 azalırken, son bir yıla göre ise yüzde 235 oranında arttı.

Besi yemi Haziran ayına göre yüzde 4,3, süt yemi ise yüzde 2,4 azalırken, son bir yılda ise besi yemi yüzde 116,6, süt yemi ise yüzde 125,2 oranında arttı.

Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 129,4 oranında arttı. Zirai ilaç fiyatları ise yüzde 300’e varan oranlarda artış gösterdi.

Üreticilerimizin geleceği görmelerini, üretimde kalmalarını sağlamak için girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulaştırılmalı, girdi destekleri artırılmalı, ekimden önce destekler açıklanmalı ve en kısa sürede üreticilerimize verilmelidir.”