GÜNÜMÜZDE TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE GENEL TATİLLERDE ÇALIŞMA
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre, aşağıda belirtilen günler “genel tatil”dir:

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ
A) Resmi bayram günleri şunlardır:
23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır.
19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür.
30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.
B) Dini bayramlar şunlardır:
Ramazan Bayramı; Arife günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gündür.
Kurban Bayramı; Arife günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gündür.
C) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir.
D) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir.
Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre, Ulusal Bayram, 29 Ekim’dir. “1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır.”
Ulusal Bayram günü özel işyerlerinde çalışılması yasaktır. 17.3.1981 gün ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2. maddesine göre, “29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur.” Ancak bu yasağın ihlalinin yaptırımı bulunmadığından, toplu iş sözleşmelerinde bile Ulusal Bayram günü çalışma konusunda peşin onay verilebilmektedir.
Genel tatil günleri çalışma da işçinin onayına bağlıdır. Bu onay, bireysel iş sözleşmeleriyle ve/veya toplu iş sözleşmeleriyle peşin olarak verilebilmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu’nda Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışma konusunda aşağıdaki düzenlemeler yer almaktadır:
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma
Madde 44 – Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Bu günlere ait ücretler 47’nci maddeye göre ödenir.
Genel tatil ücreti
Madde 47 – Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.
Günümüzdeki toplu iş sözleşmelerinde Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışma konusunda aşağıdaki düzenlemeler bulunmaktadır.
Tekgıda-İş Sendika Akademisi’nin günümüzdeki toplu iş sözleşmelerinde çeşitli düzenlemelere ilişkin raporlarında sendikanın ve işyerinin adı belirtilmemektedir. Bunun nedeni, bazen işçi aleyhinde olan düzenlemeler söz konusu olduğunda, sendikanın adının belirtilmesinin yaratabileceği sakıncalardır. Her toplu iş sözleşmesine ilişkin kodda işyerinin özel sektör (Ö) veya kamu sektörü (K) olduğu ve toplu iş sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu yıllar belirtilmektedir.
(V-01,Ö,2011-2014)
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işverenin isteği halinde işçiler çalışmakla yükümlüdürler; ancak dini bayramlarda ilk iki gün işçiler çalıştırılamazlar.
(V-06,K,2011-2013)
Ulusal bayram ve genel tatil günleri ilgili kanunlarda belli edilen günler olup, işçilerin bu güne ait ücretleri çalıştırılmadıkları takdirde bir iş karşılığı olmaksızın tam yevmiye, tatil yapmayarak çalıştırıldıkları takdirde ise bir misli fazlasıyla ödenir. Ayrıca, bu iki misli ücretin % 50’si tutarı tazminat olarak ödenir. Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde işverence işin icabına göre işçi çalıştırılabilir. (…) Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde fazla mesai yaptırılan işçilerin fazla çalışmalarının ilk üç saate kadar olan kısmının ücreti, bu iki misli ücretin esas alınması ve % 75 arttırılması, 3 saati aşan kısmının ücreti ise, 2 misli ücretin esas alınması ve % 100 arttırılması suretiyle, hafta tatili dinlenmesi verilmesi gereken günde çalıştırılan işçilerin 7,5 saati aşan çalışmalarından 3 saate kadar olan kısmının ücreti, 2 kat ücretinin % 75 arttırılması, 3 saati aşan kısmının ücreti ise iki misli ücretin % 100 arttırılması suretiyle ödenir.
(V-09,Ö,2008-2010)
İşyerinin kapanmasına kesin kanuni zaruret bulunmayan Bayram ve Genel Tatil günlerinde işverenin işyerinin çalıştırılmasını istediği takdirde; işçiler, bu karara uymak ve söz konusu günde çalışmak zorundadırlar (tevsik edilen meşru mazeret halleri hariç). Dini bayramlarda çalışmak üyelerin isteğine bağlıdır. Ancak, özelliği itibariyle durmadan devamlı çalışması gereken işlerde çalışma muvafakate bağlı olmayıp, işveren tarafından düzenlenir.
(V-31,Ö,2013-2015)
İşyerinde devamlılık arzeden üretim ve buna bağlı işlerde çalışmalarına ihtiyaç duyulan işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışırlar.
(VI-177,Ö,2021-2024)
Genel Tatil
Acil hallerde işçiler işverenin talebi üzerine genel tatil günleri de çalışırlar.
(VI-178,Ö,2023-2025)
Genel Tatil
İşçiler genel tatil bakımından mevzuat hükümlerine tabidir. Çalışılmayan genel tatil günleri için işçilere normal bir günlük ücreti ödenir. İşveren talep ederse genel tatil günlerinde çalışmaya işçiler peşin muvafakat vermişlerdir. Genel tatil günü, ücretinden ayrı olarak çalışılan saatlerin ücreti % 100 zamlı olarak ödenir.
(VI-176,Ö,2023-2025)
Genel Tatil
Acil hallerde işçiler işverenin talebi üzerine genel tatil günlerinde de çalıştırılırlar.
(VI-173,Ö,2023-2024)
Ulusal Bayram, Resmi Bayram, Dini Bayram ve Genel Tatil Günleri
Acil hallerde işçiler bu günlerde de çalıştırılırlar.
(VI-180,K,2023-2024)
Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde, işçiler rızaları alınmak suretiyle çalıştırılabilirler. Ancak, bu gibi hallerde işçilerden rızaları 48 saat önceden alınır. İşyerlerinde tatil günü çalışacağını bildirmek suretiyle muvafakat veren işçi, o gün çalışmak zorundadır.
Ramazan Bayramı ile Kurban Bayramının ilk iki gününde ve 31 Aralık tarihinde saat 18:00 ‘den sonra işyerinde çalışma olmayacaktır.
(VI-166,K,2024-2026)
Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçinin onayı alınarak fazla çalışma yaptırılabilir.
(VI-165,K,2014-2025)
Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde fazla çalışma yaptırılamaz.
İşçinin, tatil günlerinde çalıştırılmaması esastır.
Ancak zorunlu hallerde işçiye:
En az 3 gün önceden duyurulmak (bu duyurunun onaylı bir örneği işyeri baştemsilcisine verilir),
Bu maddede sözü edilen tatil günlerinde normal ücretin 3 (1+2) katı uygulanmak koşulu ile çalışma yaptırılabilir.
Şu kadar ki; her durumda işçiye, Şeker ve Kurban Bayramlarında (bayramın son günü olmamak üzere) birer gün tatil verilir.
(VI-055,Ö,2017-2019)
Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde, işçiler rızaları alınmak suretiyle çalıştırılabilirler. Ancak, bu gibi hallerde işçilerden rızaları 24 saat önceden alınır. Fabrikada tatil günü çalışılacağını bildirmek suretiyle muvafakat veren işçi, o gün çalışmak zorundadır. Ancak Şeker Bayramının 1. günü, Kurban Bayramının 1. ve 2. günleri işyeri çalışmayacaktır.
(VI-058,Ö,2017-2018)
İşyeri; 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda 1 gün, Şeker ve Kurban Bayramının ilk 2 günü kapalıdır. Ancak; zorunluluk nedeniyle çalışma yapılması gerekirse işveren, durumu, en az 2 gün önceden ilan eder.
(VI-063,Ö,2017-2018)
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyeri ilke olarak kapılıdır. Ancak işveren açısından zorunlu görülen durumlarda, belirtilen günlerde çalışma yapılacağı, işyerinde en az iki gün öncesinden ilan edilir. Bu halde mazeretini beyan eden üyeler dışında kalanlar çalışmak zorundadırlar.
(VI-065,Ö,2014-2017)
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işverenin isteği halinde işçiler çalışmakla yükümlüdürler; ancak dini bayramlarda ilk iki gün işçiler çalıştırılamazlar.
(VI-073,Ö,2008-2010)
İşyerinin kapanmasına kesin kanuni zaruret bulunmayan Bayram ve Genel Tatil günlerinde işverenin işyerinin çalıştırılmasını istediği takdirde; işçiler, bu karara uymak ve söz konusu günde çalışmak zorundadırlar (tevsik edilen meşru mazeret halleri hariç). Dini bayramlarda çalışmak üyelerin isteğine bağlıdır. Ancak, özelliği itibariyle durmadan devamlı çalışması gereken işlerde çalışma muvafakate bağlı olmayıp, işveren tarafından düzenlenir.
(VI-095,Ö,2013-2015)
İşyerinde devamlılık arzeden üretim ve buna bağlı işlerde çalışmalarına ihtiyaç duyulan işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışırlar.
(VI-109,Ö,2016-2017)
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde, işçilerin çalışacağı mücbir sebepler dışında 48 saat evvel haber verilmesi şartıyla çalışma yaptırılabilir. Ancak Ramazan ve Kurban Bayramlarının birinci ve ikinci günleri işyeri çalışmayacaktır.
(VI-131,Ö,2017-2019)
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçinin çalışması muvafakatine bağlıdır. Ancak, koruma görevlerinde ve işin devamında teknik zaruret olan işlerde çalışanlar için bu muvafakat aranmaz.
(VI-145.Ö.2024-2025)
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işveren açısından zorunlu görülen durumlarda, belirtilen günlerde çalışma yapılacağı, işyerinde en az iki gün öncesinden ilan edilir. Bu halde mazeretini beyan eden üyeler dışında kalanlar çalışmak zorundadırlar.
(VI-053,Ö,2023-2024)
Ramazan Bayramı ile Kurban Bayramının birinci günlerinde işyerlerinde çalışma yapılmayacaktır.
(VI-006,Ö,2024-2025)
Ulusal bayram ve genel tatillerde, işçiler onayları alınmak suretiyle çalıştırılabilirler. Ulusal bayram ve dini bayram günlerinde, çalıştırılacak işçilere, bu durum en az 3 gün öncesinden bildirilir. Fabrikada tatil günü çalışacağını bildirmek suretiyle onay veren işçi, o gün çalışmak zorundadır.
Dini bayramların arife günü tam gün tatil yapılır ve ücreti tam ödenir. Ramazan Bayramı’nın arife ve birinci günü ile Kurban Bayramı’nın birinci ve ikinci günlerinde işyerinde çalışma yapılmaması esastır.
(VI-024,Ö,2024-2025)
Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde, işçiler rızaları alınmak suretiyle çalıştırılabilirler. Ancak, bu gibi hallerde işçilerden rızaları 48 saat önceden alınır. Fabrikada tatil günü çalışacağını bildirmek suretiyle muvafakat veren işçi, o gün çalışmak zorundadır.
Ramazan Bayramı ile Kurban Bayramının ilk iki gününde mücbir sebepler dışında işyerinde çalışma olmayacaktır.
(VI-150,Ö,2019-2022)
Tatiller ve Ücretleri
İşyerinin kapanmasına kesin kanuni zaruret bulunmayan bayram ve genel tatil günlerinde işveren, işyerinin çalıştırılmasını istediği takdirde işçiler bu karara uymak ve mezkur günde çalışmak zorundadırlar (Tevsik edilen meşru mazeret halleri hariç).
Dini bayramlarda çalışmak üyelerin isteğine bağlıdır. Ancak, özelliği itibariyle durmadan devamlı çalışması gereken işlerde çalışma muvafakate bağlı olmayıp, işveren tarafından düzenlenir. Çalışacak işçiler bir hafta önceden ilan edilir.
(VI-049,Ö,2023-2024)
Ulusal bayram ve genel tatillerde işyerinin çalışacağı, işçilere mücbir sebepler dışında, işyerinde en az 48 saat evvel ilan edilir. İşçiler bu karara uyarak çalışırlar. Ancak, mücbir sebepler hariç, Şeker ve Kurban Bayramlarının arife günü, birinci ve ikinci günleri işyerleri çalışmayacaktır. Ancak işin ve işyerinin emniyeti ile güvenliği için, gerekli kadronun münavebeli çalıştırılması sürdürülür.
(VI-050,Ö,2023-2024)
Ulusal Bayram ve Genel Tatillerde, işçiler 24 saat önceden rızaları alınmak suretiyle çalıştırılabilirler. Ancak, bu gibi hallerde işçilerden rızaları önceden alınır. Fabrikada tatil günü çalışacağını bildirmek suretiyle muvafakat veren işçi, o gün çalışmak zorundadır.
(VI-018,Ö,2022-2023)
Tatil Günlerindeki Çalışma
Bankacılık mesleğinin özellikle ve gerekleri nedeniyle İşveren Banka Genel Müdürlüğü’nden önceden izin alınmak koşuluyla ulusal bayram, genel tatil günleri ve hafta tatili günlerinde işyerlerinde çalışma yapılabilir.
(VI-144.Ö.2023-2024)
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyeri ilke olarak kapalıdır. Ancak işveren açısından zorunlu görülen durumlarda, belirtilen günlerde çalışma yapılacağı, işyerinde en az iki gün öncesinden ilan edilir. Bu halde mazeretini beyan eden üyeler dışında kalanlar çalışmak zorundadırlar.
(VI-181,Ö,2024-2025)
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller
Ulusal bayram ve genel tatiller, yasada belirlenen günlerdir. Bu günlerde işçiler çalıştırılamazlar. Çalışılması halinde, çalışma yapacak üyelerin listesi çalışma uygulamasından en az 6 gün önce işyerinde ilan tahtasına asılır. Üyenin duyurulan çalışma gününden en az 3 işgünü önce çalışamayacağını işverene bildirme hakkı saklıdır. Üyenin böyle bir başvuruda bulunmaması durumunda, listede belirtilen günde çalışma için olur vermiş sayılır. İşçilere çalıştıkları tatil günlerine ait ücretleri, toplam 4 yevmiye olarak ödenir.
(VI-186,Ö,2024-2025)
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller
Ulusal bayram ve genel tatiller, yasada belirlenen günlerdir. Bu günlerde işçiler çalıştırılamazlar. Çalışılması halinde, çalışma yapacak üyelerin listesi çalışma uygulamasından en az 3 gün önce işyerinde ilan tahtasına asılır. Üyenin duyurulan çalışma gününden en az 2 gün önce çalışamayacağını işverene bildirme hakkı saklıdır. Üyenin böyle bir başvuruda bulunmaması durumunda, listede belirtilen günde çalışma için olur vermiş sayılır. İşçilere çalıştıkları ulusal bayram ve genel tatil günlerine ait ücretleri, toplam 4 yevmiye olarak ödenir.