İşyerlerinde işçilerin işe geç kalması bazen önemli sorunlar yaratmaktadır. En önemli sorun da geç kalınan sürenin çalışılmamış olarak kabul edilmesi durumunda, işçinin 45 saatlik haftalık çalışma süresini doldurmadığında hafta tatili ücretine hak kazanamamasıdır.

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ

Toplu iş sözleşmelerinin önemli bir bölümünde, işçilerin işe geç kalmaları durumunda yaşayabilecekleri sorunları önlemeye yönelik hükümler bulunmaktadır. Bazı toplu iş sözleşmelerinde bu konuda bulunan hükümler aşağıda sunulmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/III. maddesine göre, işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla bir süre işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa, işçi kıdem tazminatını alarak işyerinden ayrılabilmektedir. Ayrıca, bu bir haftalık süre boyunca da işçinin çalışmamasına karşın işçiye yarım ücret ödenmesi gereklidir. Toplu iş sözleşmesine konan hükümlerle işçinin bu hakları kullanması engellenebilir.

İşçinin çalışma koşullarında önemli bir değişiklik yapılması da işçiye kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı vermektedir. İşçinin tam zamanlı çalışma yerine kısa süreli çalışmaya zorlanması da bu niteliktedir. Ancak toplu iş sözleşmeleriyle işverene bu tür değişiklik yapma hakkı tanınabilir.

Bu konuda bazı toplu iş sözleşmelerinde yer alan hükümler de aşağıda sunulmaktadır:

Tekgıda-İş Sendika Akademisi’nin günümüzdeki toplu iş sözleşmelerinde çeşitli düzenlemelere ilişkin raporlarında sendikanın ve işyerinin adı belirtilmemektedir. Bunun nedeni, bazen işçi aleyhinde olan düzenlemeler söz konusu olduğunda, sendikanın adının belirtilmesinin yaratabileceği sakıncalardır. Her toplu iş sözleşmesine ilişkin kodda işyerinin özel sektör (Ö) veya kamu sektörü (K) olduğu ve toplu iş sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu yıllar belirtilmektedir.

(V-02,K,2009-2011)

Mazereti uygun olmak kaydıyla, ayda 3 defayı ve toplam 1 saati geçmemek şartıyla geç gelen işçiyi işveren işe başlatır; işçi bu süre için ücretli izinli sayılır.

(V-04,Ö,2013-2015)

Bir takvim ayı içerisinde mazeretine dayalı yalnız iki defa ve 30 dakikayı geçmeyen gecikmelerde, İşveren işçiye işbaşı yaptırır ve ücretinden kesinti yapmaz.

(V-06,K,2011-2013)

Bir maaş ayında 4 defaya kadar 10 dakikayı geçmeyen gecikme süreleri iş müddetinden sayılır. Sözü geçen 10 dakikaya kadar olan gecikmeler dışında, ayda 2 defa yarım saate kadar gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından mahsup edilir. İşyerine bir saatten fazla gecikerek gelenlere yarım gün için iş verilmeyebilir. (…) Ücreti kesilmeyen 10 dakikalık süre ile ücretsiz izinli sayılan süreler sebebiyle işçilerin hafta tatili ücretlerinden kesinti yapılamaz.

(V-12,K,2006-2008)

İşçinin saatinde işe gelmesi esastır. 30 günlük süre içinde 3 defa 1 saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmeden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılamaz.

(VI-171,K,2024-2026)

İşe Geç Gelme

İşçinin saatinde işe gelmesi esastır. 30 günlü süre içinde 3 defa bir saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmeden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılamaz. 30 günlük süre içinde (3 defadan) fazla bir saati aşan geç gelmede, işçiyi işveren tam veya yarım gün için işe başlatıp başlatmamada serbesttir. 30 günlük süre işçinin işe geç geldiği günden itibaren hesaplanır.

(VI-180,K,2023-2024)

İşyerinde çalışan bütün işçilerin, işbaşına geliş ve gidişleri, işyerindeki usullere göre, taraflarca tespit edilir. Her işçi, işe başlama saatinde işinin başında bulunmaya ve bu hususta işyeri yönetimince belirlenmiş yoklama esaslarına uymaya mecburdur.

İşe başlama saatinden en çok 15 dakika geç işe gelen işçilere bu durumu alışkanlık haline getirmemiş olmak kaydıyla işbaşı yaptırılır. İşçilerin paydos saatinden önce işyerinden ayrılmaları yasaktır.

(VI-055,Ö,2017-2019)

İşe başlama saatinden en çok 20 dakika geç işe gelen işçilere bu durumu alışkanlık haline getirmemiş olmak kaydıyla işbaşı yaptırılır. Geç kalınan 20 dakika için ücret kesintisi yapılamaz.

(VI-063,Ö,2017-2018)

Üyelerin kesinleşmiş işbaşı zamanında saat kartlarını basmış olarak kendi kısımlarında hazır bulunmaları şarttır. İşyerinde ayda bir defa bir saate kadar geç gelinmesi halinde ücret kesintisi yapılmaz.

(VI-066,K,2017-2019)

Mazereti uygun olmak kaydıyla, ayda 3 defayı ve toplam 1 saati geçmemek şartıyla geç gelen işçiyi işveren işe başlatır; işçi bu süre için ücretli izinli sayılır.

(VI-068,Ö,2013-2015)

Bir takvim ayı içerisinde mazeretine dayalı yalnız iki defa ve 30 dakikayı geçmeyen gecikmelerde, İşveren işçiye işbaşı yaptırır ve ücretinden kesinti yapmaz.

(VI-070,K,2011-2013)

Bir maaş ayında 4 defaya kadar 10 dakikayı geçmeyen gecikme süreleri iş müddetinden sayılır. Sözü geçen 10 dakikaya kadar olan gecikmeler dışında, ayda 2 defa yarım saate kadar gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından mahsup edilir. İşyerine bir saatten fazla gecikerek gelenlere yarım gün için iş verilmeyebilir. (…) Ücreti kesilmeyen 10 dakikalık süre ile ücretsiz izinli sayılan süreler sebebiyle işçilerin hafta tatili ücretlerinden kesinti yapılamaz.

(VI-076,K,2006-2008)

İşçinin saatinde işe gelmesi esastır. 30 günlük süre içinde 3 defa 1 saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmeden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılamaz.

(VI-098,Ö,2017-2018)

30 dakikaya kadar gecikmelerde, işçi işe alınır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz. 90 dakikaya kadar gecikmelerde işçi işe alınır, ancak, ücretinden, geç kaldığı süre kadar ücret kesilir. Bu durumda, hafta tatili yevmiyesinden kesinti yapılamaz. Yukarıdaki fıkradaki gecikmeler, yılda toplam 12 defadan fazla olamaz. 90 dakikadan fazla gecikmelerde, işveren o gün için işçiyi işe alıp almamakta serbesttir. İşçi işe alındığı takdirde çalıştığı saatlerin ücreti ve hafta tatili yevmiyesi kendisine ödenir.

(VI-102,K,2018-2019)

30 günlük süre içinde 3 defa bir saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmeden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılamaz.

(VI-113,K,2018-2019)

30 günlük süre içinde 4 defa bir saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmenin 1 saati aşması halinde geç kaldığı süre için işçinin ücretinden orantılı olarak kesinti yapılır. Bir saate kadar olan gecikmelerden dolayı işçinin ücretinden bir kesinti yapılmaz. 30 günlük süre içinde 4 defadan fazla bir saati aşan geç gelmede, işçiyi işveren tam veya yarım gün içinde işe başlatıp başlatmamada serbesttir.

(VI-149,K,2023-2024)

İşe Geç Gelme ve erken Ayrılma

Mazereti uygun olmak kaydıyla, ayda 3 defayı geçmemek suretiyle 1 saat geç gelen işçiyi işveren işe başlatır; işçi bu süre için ücretli izinli sayılır.

3 defayı aşan gecikmelerde, işveren işçiyi işe başlatıp başlatmamakta serbesttir. İşe başlattığı takdirde geç kaldığı süreler izinli sayılır. İşe başlatılmadığı takdirde, işçinin disiplin kuruluna başvurma hakkı saklıdır.

Yangın, deprem, su baskını, yoğun kar yağışı gibi sebeplerle mahalli vasıtaların duraksamaya uğradığı hallerde o gün işine geç gelen işçi bunu ispat etmek şartıyla işe başlatılır.

İş yerinden erken ayrılması ve geç gelmesi nedeniyle o günkü yevmiyesi kesilen işçi disiplin kurulunda haklılığını 15 gün içinde ispat ederse kesilen yevmiyesi iade edilir.

(VI-013,Ö,2022-2023)

Geç Kalma

(a) 30 dakikaya kadar gecikmelerde, işçi işe alınır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz. 90 dakikaya kadar gecikmelerde işçi işe alınır, ancak ücretinden, geç kaldığı süre kadar ücret kesilir. Bu durumda, hafta tatili yevmiyesinden kesinti yapılamaz.

Yukarıdaki fıkradaki gecikmeler, yılda toplam 12 defadan fazla olamaz.

(b) 90 dakikadan fazla gecikmelerde işveren o gün için işçiyi işe alıp almamakta serbesttir. İşçi işe alındığı takdirde çalıştığı saatlerin ücreti ve hafta tatili yevmiyesi kendisine ödenir.

(VI-014,K,2021-2023)

İşe Geç Gelme

30 gün içinde 3 defa yarım saate tadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır. Bu gecikmenin yarım saati aşması halinde geç kaldığı süre için işçinin ücretinden orantılı olarak kesinti yapılır. 30 günlük süre içinde (3 defadan fazla) yarım saati aşan geç gelmede, işçiyi işveren tam veya yarım gün içinde işe başlatıp başlatmamakta serbesttir. 30 günlük süre işçinin işe geç geldiği günden itibaren hesaplanır. Yangın, deprem, su baskını, yoğun kar yağışı gibi nedenlerle mahalli vasıtaların gecikmeye uğradığı hallerde o gün işine geç gelen işçi işe başlatılır. Geç kaldığı saatler ücretli izinli sayılır. Bunun dışında birim amirince mazeretleri meşru kabul edilenler geç kaldıkları sürelerce ücretli izinli sayılır.

(VI-145,Ö,2024-2025)

İşe Geç Kalma

İşletmeye bağlı işyerlerinde, işçi ayda bir defa 15 dakikaya kadar geç kaldığı takdirde işveren işçiyi işe alır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz, ancak bu şekilde geç kalmak yılda 5 defadan fazla olamaz.

Geç kalma 15 dakikadan fazla olduğu takdirde işe geç kalan işçiyi idare ve ünite amirleri işe alıp almamakta serbesttir. İşe kabul edildiği takdirde işe geç kalan işçinin geç kaldığı süreler ücretsiz izinli sayılır ve bu süreler tam saate iblağ edilerek ücretinden kesilir.

(VI-144,Ö,2017-2020)

İşbaşı Zamanı

İşyerinde belirlenmiş bulunan işbaşı saatinde kendi kısımlarında işe hazır bulunmaları zorunludur. İzin almadan özrünü belgelemek kaydı ile işyerine bir ayda 3 defa 15 dakika geç gelenlerin ücretlerinden bir kesinti yapılmaz. Bir ayda 1 defa 1,5 saat geç gelenler o günler için 1,5 saat ücretsiz izinli sayılır ve işe alınırlar. Gecikme 1,5 saatten ve yukarıda sözü edilen 15 dakikalık gecikmeler ayda 3 defadan fazla olursa veya bir özde dayanmazsa bu gibileri işveren o gün işe alıp almamakta serbesttir.

İşe geç gelmeyi alışkanlık haline getirenler hakkında disiplin hükümleri uygulanır.

(VI-147,Ö,2016-2019)

Günlük İş Aksamaları

(a) İşe başlama saatinden 20 dakika sonra gelen işçiyi işveren çalıştırıp çalıştırmamakta serbesttir. Çalıştırdığı halde ücret kesintisi yapamaz.

(b) fıkrasındaki gecikmelerden ötürü, işveren işçinin ilgili Yasa gereğince hiçbir iş karşılığı olmaksızın hak ettiği Pazar günlerinin yevmiyesini ve sosyal haklarını kesemez. Ayda üç defadan fazla vuku bulan gecikmelerden çalıştırıldığı takdirde Pazar yevmiyesi kesilir.

(VI-152,Ö,2022-2024)

Normal Çalışma

Ayda 3 defayı geçmeyen 10’ar dakikalık gecikmelerde veya toplam olarak ayda bir defaya mahsus olmak üzere 1 saatlik gecikmelerde işçinin ücretinden kesinti yapılmaz ve çalışılmış sayılır.

(VI-148,K,2023-2024)

İşe Geç Gelme

Mazereti uygun görülmek kaydıyla, yangın, sel, deprem gibi genel zorlayıcı nedenler ya da ortak hayat deneyimlerine göre kabul edilebilir özürleri nedeniyle işe gelemeyen veya geç gelen işçiler, bu durumlarını amirlerine uygun yollarla bildirmek kaydıyla, ayda 3 defayı ve her defasında 1 saati aşmayan geç gelmelerde, işe başlatılır ve genç kaldığı süre için ücretinden kesinti yapılmaz.

(VI-151,Ö,2021-2024)

Ayda 2, yılda 6 defayı geçmemek kaydıyla işe yarım saate kadar geç kalanların ücretinden bir kesinti yapılamaz.

(VI-145.Ö.2024-2025)

İşe başlama saatinden en çok 20 dakika geç işe gelen işçilere, gecikmeler 1 ayda 2 defayı aşmaması halinde, işbaşı yaptırılır. İşçilerin paydos saatinden önce işyerinden ayrılmaları yasaktır. (Geç kalınan 20 dakika için ücret kesintisi yapılamaz.)

(VI-150,Ö,2019-2022)

İşe Geç Kalma

İşçilerin muayyen işbaşı vaktinde saat kartlarını basmış olarak kendi kısımlarında hazır bulunmaları şarttır. Ancak, ayda 2 kere 10 dakikaya kadar geç kalanlar ile meşru mazeretine binaen ayda bir defa iki saate kadar geç kalanlar işe alınarak ücretlerinde bir kesinti yapılamaz. Bunun dışındaki geç kalmalarda işveren üyeye o gün için işbaşı yaptırıp yaptırmamakta serbesttir. Bu halde üyeye işe alınmadığı günün ücreti ödenmeyeceği gibi, işçi hafta tatili ücretine de hak kazanamaz.

İşe geç kalma işverenin kusurundan kaynaklandığı takdirde üye işe alınır ve haklarından hiçbir kesinti yapılamaz. Bu hükmün uygulanmasında işçi hiçbir şekilde iyi niyet kurallarına aykırı davranışta bulunamaz.

(VI-052,Ö,2023-2024)

Geç Kalma

Her işçi işe başlama saatinde işinin başında bulunmak ve kapı kontrol kartını okutmak zorundadır. İşe başlama saatinden en çok 30 dakikaya kadar işe geç gelen işçilere ayda iki defayı geçmemek şartıyla, çalışmalarının ilk yarım saatinde ücretsiz izinli sayılarak işbaşı yaptırılır. Yarım saate kadar gecikmeler bir iş ayı içinde 2 defa tekrarlandığı takdirde sözlü uyarı, 3 defa tekrarlandığı takdirde yazılı ihtar cezası uygulanır. 4 defa tekrarlanması durumunda ise o gün içerisinde işbaşı yaptırılmaz ve ücretsiz izinli sayılır.

(VI-004,K,2022-2025)

İşe Geç Gelme

İşveren geçerli bir özrü olmak kaydıyla 30 gün içinde 3 defa 1 saate kadar işe geç gelen işçiyi işe başlatır. İşçi geç kaldığı sürece ücretli izinli sayılır. Bunun dışında yangın, deprem, su baskını ve başka nedenlerle yerel araçların gecikmesi yüzünden işe geç gelen işçi işe başlatılır.

(VI-156,Ö,2022-2025)

İşe Geç Kalma

İşçilerin belirli işbaşı zamanında saat kartlarını basmış olarak kendi kısımlarında hazır bulunmaları şarttır. Ancak, ayda iki defa 15 dakikaya kadar geç kalanlar işe alınır ve ücretlerinden bir kesinti yapılamaz.

İşe geç kalma ayda 2 defayı geçerse işveren o gün için işbaşı yaptırıp yaptırmamakta serbesttir. (Zorunlu sebepler hariç.) Bu durumda işe alınmadığı günün ücreti ödenmeyeceği gibi işçi hafta tatili ücretine de hak kazanamaz.

(VI-020,K,2023-2025)

İşveren/işveren vekili meşru bir mazereti olmaksızın işe geç gelen işçiyi tam veya yarım gün işe başlatıp başlatmamakta serbesttir.

İşçinin Disiplin Kuruluna başvurma hakkı saklıdır.

İşveren tarafından 30 günlük süre içerisinde iki defa veya bir saate kadar işe geç gelen işçiyi işveren işe başlatır, ancak işçinin geç kaldığı sürede izinli sayılır, 30 günlük süre içinde işçinin işe geç geldiği günden itibaren hesaplanır.

(VI-001,K,2023-2025)

İşe Geç Gelenlere Uygulanacak Hükümler

İşçiler, işyerinde ilan edilmiş olan işe başlama, dinlenme ve paydos saatlerine uymak zorundadır.

a) Bir maaş döneminde 4 defaya kadar 10 dakikayı geçmeyen gecikme süreleri iş süresinden sayılır. Bunun dışında, ayda 2 defa yarım saate kadar gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından düşülür. İşyerine bir saatten fazla gecikerek gelenlere yarım gün için iş verilmeyebilir.

b) Bu maddenin (a) fıkrasında sayılan hallerin dışında işe geç gelen işçiler ücretsiz izinli sayılarak öğleye kadar iş verilmez. Bu izinler yıllık ücretsiz izin haklarından düşülür.

c) Yol bakım onarım çalışmalarında, ekibin çalışma yerine hareketinden sonra, işyerine geç gelen işçiler o gün işe başlatılmazlar. Ancak, bu işçilerden ekibin çalışmakta olduğu yere bir saate kadar gecikme ile gelenlere iş verilir. Aylık 8 saate kadar olan bu gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından düşülür.

(2) Olumsuz hava koşulları nedeniyle deniz araçlarının çalışmaması, toplu taşım işletmelerinde genel grev, banliyö trenlerinin tehir yapması nedeniyle bir saate kadar işe geç kalınan süreler ve doğal afetler nedeniyle işe geç kalınan süreler, iş süresinden sayılır.

(3) Yukarıda sayılan işe geç gelmeler nedeniyle işçilerin hafta tatili ücretlerinden kesinti yapılamaz.

(VI-002,K,2023-2024)

İşe Gelişte Gecikme

İşçilerin belirli işbaşı saatinde barkotlu kimlik kartını okutmuş olarak kendi kısımlarında hizmete hazır bulunmaları şarttır.

Bir ayda iki ve toplu iş sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yılda altı defayı geçmemek kayıt ve şartıyla 15 dakikaya kadar geç kalanlar o gün için işyeri amirlerine haber vermek suretiyle işbaşı yaptırılırlar.

Belirli tarifeli trenlerle işe gelişlerde bu trenlerin işçiden kaynaklanmayan zorunlu nedenlerle en çok 4 saate kadar gecikmelerde işçi işbaşı yaptırılır ve o güne ait ücretinden bir kesinti yapılmaz.

Aynı trenin 4 saati aşan gecikmelerinde ise işçi 4 saat ücretli izinli sayılır ve o gün işbaşı yaptırılmaz.

Bu hükmün uygulanması nedeniyle hafta tatili ücretinden kesinti yapılmaz.

Bu hükümden yararlanabilmek için gecikme nedeninin belgelenmesi zorunludur.

(VI-009,K,2023-2025)

İşe Geç Gelme

Meşru bir mazereti olmaksızın işe geç gelen işçiyi, tam veya yarım gün için işe başlatıp başlatmamakta işveren vekili serbesttir.

Ancak bir takvim yılı içinde toplam 12 defayı geçmemek üzere bir ay içinde 2 defa ve 45 dakikaya kadar geç gelen işçiyi, işveren vekili işe başlatır. İşçi bu süre içinde 15 dakikaya kadar geç kalmışsa ücretli, 15 dakikadan fazla geç kalmışsa yarım saat, yarım saatten fazla geç kalmışsa bir saat ücretsiz izinli sayılır (engelli ve mamul gazi işçiler için bu süreler iki katıdır). Bir aylık süre her ayın 15’inde başlar.

(VI-050,Ö,2023-2024)

Her işçi işe başlama saatinde iş başında bulunur. Alışkanlık haline getirilmemiş olmak şartı ile ayda üç defayı geçmeyen ve en çok 15 dakikaya kadar gecikmeler için ücretten kesinti yapılmaz.

(VI-007,K,2023-2025)

Geç Kalma

İşçilerin muayyen işbaşı vaktinde kendilerine puante ettirmiş olarak kendi kısımlarında veya o gün için görevlendirildikleri işlerinin başında hazır bulunmaları şarttır. Mücbir sebepler hariç 10 dakikadan fazla geç kalanları iş amirleri işe alıp almamakta serbesttir. Ancak, ayda iki defaya mahsus olmak üzere 30 dakikaya kadar geç kalanlar işe alınırlar.

(VI-162,Ö,2022-2025)

 İşe Geç Kalma

İşçilerin muayyen işbaşı vaktinde saat kartlarını basmış olarak kendi kısımlarında hazır bulunmaları şarttır. Ancak, ayda 2 kere 10 dakikaya kadar geç kalanlar ile meşru mazeretine binaen ayda bir defa iki saate kadar geç kalanlar işe alınarak ücretlerinde bir kesinti yapılamaz. Bunun dışındaki geç kalmalarda işveren üyeye o gün için işbaşı yaptırıp yaptırmamakta serbesttir. Bu halde üyeye işe alınmadığı günün ücreti ödenmeyeceği gibi, işçi hafta tatili ücretine de hak kazanamaz.

İşe geç kalma işverenin kusurundan kaynaklandığı takdirde üye işe alınır ve haklarından hiçbir kesinti yapılamaz. Bu hükmün uygulanmasında işçi hiçbir şekilde iyi niyet kurallarına aykırı davranışta bulunamaz.

(VI-187,Ö,2024-2025)

Geç Kalma

30 dakikaya kadar gecikmelerde, işçi işe alınır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz. 90 dakikaya kadar gecikmelerde işçi işe alınır, ancak, ücretinden, geç kaldığı süre kadar ücret kesilir. Bu durumda, hafta tatili yevmiyesinden kesinti yapılamaz.

Yukarıdaki fıkradaki gecikmeler, yılda toplam 12 defadan fazla olamaz.

90 dakikadan fazla gecikmelerde, işveren o gün için işçiyi işe alıp, almamakta serbesttir. İşçi işe alındığı taktirde çalıştığı saatlerin ücreti ve hafta tatili yevmiyesi kendisine ödenir.

(VI-163,Ö,2023-2025)

Saat Kartları ve İşe Geç Kalma

Bir takvim ayı içerisinde mazeretine dayalı yalnız iki defa ve 30 dakikayı geçmeyen gecikmelerde, işveren işçiye işbaşı yaptırır ve ücretinden kesinti yapmaz. Alışkanlık halinde bu hüküm uygulanmaz.

(VI-144.Ö.2023-2024)

İşyerinde ayda bir defa bir saate kadar geç gelinmesi halinde ücret kesintisi yapılmaz.

(VI-181,Ö,2024-2025)

Geç Kalma

a) 30 dakikaya kadar gecikmelerde, işçi işe alınır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz. 90 dakikaya kadar gecikmelerde işçi işe alınır, ancak, ücretinden, geç kaldığı süre kadar ücret kesilir. Bu durumda, hafta tatili yevmiyesinden kesinti yapılamaz.

Yukarıdaki fıkradaki gecikmeler, yılda toplam 12 defadan fazla olamaz.

b) 90 dakikadan fazla gecikmelerde, işveren o gün için işçiyi işe alıp, almamakta serbesttir. İşçi işe alındığı taktirde çalıştığı saatlerin ücreti ve hafta tatili yevmiyesi kendisine ödenir.

(VI-182,K,2021-2023)

İşe Geç Gelenlere Uygulanacak Hükümler

(1) İşçiler, işyerinde ilan edilmiş olan işe başlama, dinlenme ve paydos saatlerine uymak zorundadır.

a) Bir maaş döneminde 4 defaya kadar 10 dakikayı geçmeyen gecikme süreleri iş süresinden sayılır. Bunun dışında, ayda 2 defa yarım saate kadar gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından düşülür. İşyerine bir saatten fazla gecikerek gelenlere yarım gün için iş verilmeyebilir.

b) Bu maddenin (a) fıkrasında sayılan hallerin dışında işe geç gelen işçiler ücretsiz izinli sayılarak öğleye kadar iş verilmez. Bu izinler yıllık ücretsiz izin haklarından düşülür.

c) Ekip çalışmalarında, ekibin işe başladığı yerden hareketinden sonra, işyerine geç gelen işçiler o gün işe başlatılmazlar. Ancak, bu işçilerden ekibin çalışmakta olduğu yere bir saate kadar gecikme ile gelenlere iş verilir. Aylık 8 saate kadar olan bu gecikmeler işçinin ücretsiz izin hakkından düşülür.

(2) Olumsuz hava koşulları nedeniyle deniz araçlarının çalışmaması, toplu taşım işletmelerinde genel grev, banliyö trenlerinin tehir yapması nedeniyle bir saate kadar işe geç kalınan süreler ve doğal afetler nedeniyle işe geç kalınan süreler, iş süresinden sayılır.

(3) Yukarıda sayılan işe geç gelmeler nedeniyle işçilerin hafta tatili ücretlerinden kesinti yapılamaz.

(VI-184,K,2023-2024)

İşe Geç Kalma

İşçilerin, belirli iş başı saatinde kartlarını basmış, pul veya markalarını asmış olarak kendi kısımlarında hizmete hazır bulunmaları şarttır.

Bir ayda iki defayı geçmemek kayıt ve şartı ile 45 dakikaya kadar geç kalanlar o gün için işyeri amirini haberdar etmek suretiyle işbaşı yaptırılırlar.

İşveren, işçileri oturdukları yerlerden işyerlerine tek tek veya toplu bir halde nakletmek zorunda olmamakla beraber, sırıf bir kolaylık olarak işçilerin işveren tarafından toplu ve belirli bir zamanda götürülüp getirilmeleri halinde yolda geçen zamanın iş süresine ilavesinin gerektiği iddia olunmayacaktır.

Zorunlu nedenlerle zamanında getirilmeyen işçinin gecikmesi, vardiya başlangıcından itibaren ilk 4 saatin içinde kalırsa, o günlük yevmiyesi tam olarak, gecikmesi ilk 4 saatin üzerine çıktığı veya hiç getirilmediği takdirde ½ yevmiye olarak ödenir ve kalan ½ yevmiye için işçi ücretsiz izinli sayılır. Ancak, işçinin ikametgahı ile işyeri arasındaki işe geliş-gidiş yolunun, vilayet sınırları içerisinde ise valilikten, ilçe sınırları içerisinde ise kaymakamlıktan alınacak bir belge ile trafiğe kapalı olduğunun belgelenmesi halinde, vardiya saati içerisinde vardiyasına getirilemeyen işçinin o günlere ait ücreti tam olarak ödenir.

(VI-186,Ö,2024-2025)

Geç Kalma

30 dakikaya kadar gecikmelerde, işçi işe alınır ve ücretinden bir kesinti yapılmaz. 60 dakikaya kadar gecikmelerde işçi işe alınır, ancak, ücretinden, geç kaldığı süre kadar ücret kesilir. Bu durumda, hafta tatili yevmiyesinden kesinti yapılamaz. Yukarıdaki fıkradaki gecikmeler, yılda toplam 12 defadan fazla olamaz.

60 dakikadan fazla gecikmelerde, işveren o gün için işçiyi işe alıp, almamakta serbesttir. İşçi işe alındığı taktirde çalıştığı saatlerin ücreti ve hafta tatili yevmiyesi kendisine ödenir.

(V-09,Ö,2008-2010)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya tekstil sektöründe olağanüstü döneme girilmesi hallerinde, taraflar arasında mutabakata varılması koşulu ile haftalık çalışma süresi kısaltılabilir ya da ücretsiz izin uygulamasına geçilebilir.

(V-31,Ö,2013-2015)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya çimento sektörünün olağanüstü bir döneme girmesi hallerinde taraflar bir araya gelerek; işyerinin bütününde veya belli ünitelerde çalışan işçilerin günlük veya haftalık çalışma sürelerini kısaltabilir ya da işçilerin tamamını veya bir kısmını önce yıllık ücretli izne, bu dahi yetmezse ve ücretli izin hakkı da yoksa ücretsiz izne çıkartabilirler. Kısa çalışma süresi, günlük çalışma sürelerinin azaltılması şeklinde veya haftanın bazı günleri çalışılmayacak şekilde düzenlenebilir. İşçi kısa süreli çalışmada ancak çalıştığı sürenin ücretini hak eder ve bu nedenle veya ücretsiz izin nedeniyle bir hak ve alacak talebinde bulunamaz.

(V-21,Ö,2012-2014)

Kısa süreli çalışma ve ücretsiz izin.

Ülke genelinde ekonomik kriz doğması ve/veya perakendecilik sektörünün/şirketin olağanüstü bir döneme girmesi hallerinde işveren, sendikaya bilgi vererek işyerinin bütününde veya belli ünitelerinde çalışan işçilerin günlük veya haftalık çalışma sürelerini kısaltabilir ya da işçilerin tamamını veya bir kısmını önce yıllık ücretli izne gönderebilir. Bu yeterli olmadığı takdirde sendikaya bilgi vererek ücretsiz izin uygulaması yapabilir. İşçi kısa süreli çalışmada ancak çalıştığı sürenin ücretini hak eder ve bu nedenle veya ücretsiz izin dönemi için ücret talebinde bulunamaz.

(VI-073,Ö,2008-2010)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya tekstil sektöründe olağanüstü döneme girilmesi hallerinde, taraflar arasında mutabakata varılması koşulu ile haftalık çalışma süresi kısaltılabilir ya da ücretsiz izin uygulamasına geçilebilir.

(VI-083,Ö,2016-2019)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya tekstil sektöründe olağanüstü döneme girilmesi hallerinde, taraflar arasında mutabakata varılması koşulu ile haftalık çalışma süresi kısaltılabilir, telafi çalışması yapılabilir ya da ücretsiz izin uygulamasına geçilebilir. Bu konudaki uygulama usul ve esasları taraflar arasında bir protokol ile düzenlenir.

(VI-126,Ö,2016-2019)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya tekstil sektöründe olağanüstü döneme girilmesi hallerinde, taraflar arasında mutabakata varılması koşulu ile haftalık çalışma süresi kısaltılabilir, telafi çalışması yapılabilir ya da ücretsiz izin uygulamasına geçilebilir. Bu konudaki uygulama usul ve esasları taraflar arasında bir protokol ile düzenlenir.

(VI-085,Ö,2012-2014)

Kısa süreli çalışma ve ücretsiz izin. Ülke genelinde ekonomik kriz doğması ve/veya perakendecilik sektörünün/şirketin olağanüstü bir döneme girmesi hallerinde işveren, sendikaya bilgi vererek işyerinin bütününde veya belli ünitelerinde çalışan işçilerin günlük veya haftalık çalışma sürelerini kısaltabilir ya da işçilerin tamamını veya bir kısmını önce yıllık ücretli izne gönderebilir. Bu yeterli olmadığı takdirde sendikaya bilgi vererek ücretsiz izin uygulaması yapabilir. İşçi kısa süreli çalışmada ancak çalıştığı sürenin ücretini hak eder ve bu nedenle veya ücretsiz izin dönemi için ücret talebinde bulunamaz.

(VI-095,Ö,2013-2015)

Ülke genelinde ekonomik bir kriz doğması veya çimento sektörünün olağanüstü bir döneme girmesi hallerinde taraflar bir araya gelerek; işyerinin bütününde veya belli ünitelerde çalışan işçilerin günlük veya haftalık çalışma sürelerini kısaltabilir ya da işçilerin tamamını veya bir kısmını önce yıllık ücretli izne, bu dahi yetmezse ve ücretli izin hakkı da yoksa ücretsiz izne çıkartabilirler. Kısa çalışma süresi, günlük çalışma sürelerinin azaltılması şeklinde veya haftanın bazı günleri çalışılmayacak şekilde düzenlenebilir. İşçi kısa süreli çalışmada ancak çalıştığı sürenin ücretini hak eder ve bu nedenle veya ücretsiz izin nedeniyle bir hak ve alacak talebinde bulunamaz.