Madenciler devlet işçisi olmasına rağmen geriye dönük hakları verilmiyor. İşçi başına 60-90 bin lira gaspediliyor

Sayıştay’ın 2012 Raporu, Eynez ocağı için Soma AŞ. ile yapılan sözleşmenin "alt işverenlik", yani "taşeronluk" olduğunu açıkça yazmaktadır. İş Kanunu, "Asıl iş taşerona verilemez, ancak yardımcı işler verilebilir" der. Bunun aksi saptandığında hizmet alım sözleşmesi yok sayılır.
Bu durumda madenciler Ege Linyitleri İşletmesi’nin (ELİ) işçisidir. Madenciler artik sendikanın Soma A.Ş. ile değil, ELİ ile yaptığı sözleşmeden yararlanır. Maaşları, ikramiyeleri vb. bu sözleşmeye göre hesaplanır. Geriye dönük olarak 5 yıllık tutarı hesaplanıp ödenmek zorundadır. Bu da işçi başına 60-90 bin lira tutmaktadır.
Ölenlerin yakınları ve yaralananlar da tazminatlarını bu hesaba göre almalıdır.

Soma A.Ş. işgalcidir, ölenler TKFnin ve hükümetin işçisidir
"Eynez’de taşeron yok" dediler. Hükümette paniğe yol açan, gerçeğin ortaya çıkmasıdır. T.C. Sayıştay Başkanlığı’nın, "Türkiye Kömür İşletmeleri Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi 2012 Raporu" Eynez ocağı için Soma AŞ. ile yapılan sözleşmenin "alt işverenlik ilişkisi olduğunu, hizmet alımı olduğunu", taşeronluk olduğunu açıkça yazmaktadır.
Eynez ocağının ruhsat numarası İR: 75153. TKİ’ye bağlı Ege Linyitleri İşletmesi (ELİ), ocakta taşeronluk için ilk olarak 2006 tarihinde Park Teknik A.Ş. ile sözleşme yapıyor Park Teknik AŞ. ise ne hikmetse, 2009 yılında TKİ’ye başvurarak, Eynez ocağı için yaptığı ocaktaki taşeronluk sözleşmesini "Soma Kömür İşletmeleri AŞ.’ye devretmek istediğini" belirtiyor.
Suç tespiti Sayıştay raporundan okuyalım.
"30.10.2009 tarihi itibariyle geride kalan 14,2 milyon ton kömürün üretilmesi işini aynı şartlarla Soma Kömür İşletmeleri A. Ş. firmasına devretmek istediğini talep etmiş, bu talep TKİ Yönetim Kurulu’nun 20.10.2009 tarih ve 33/359 sayılı kararı ile kabul edilmiştir." Böylece altın tepside ikram edilen Eynez Ocağı için Soma AŞ. ile 15 milyon ton kömür üretmek için taşeron sözleşmesi yapılıyor. Ve azgın bir sömürüsü başlıyor
2011’de, planlanandan 519 bin ton, 2012’de 1,2 milyon ton daha fazla üretim yapılıyor. 2012’de planlanan, 2,6 milyon ton iken, 3,8 milyon ton üretiliyor. Planlanandan yüzde 47 daha fazla. 2010 yılma göre ise iki katı.
Bu azgın sömürü Sayıştay raporuna da yansımış. "Sözleşme kapsamında 2012 yılı içerisinde 1.513 bin ton program üretime karşılık 2.674 kcal/kg kalori değerine sahip 3.816 bin ton kömür üretimi gerçekleştirilmiş.” Bu kadarla da kalınmıyor. Taşeron Soma AŞ.’ye yeni ihaleler veriliyor.
"Soma kömürleri A.Ş. firmasıyla söz konusu ruhsat alanı içerisindeki kömürlerin üretilmesi ile ilgili muhtelif tarihlerde bir dizi protokol yapılarak ek sözleşmelerle yeni kömür panolarının üretime katılması amaçlanmıştır
" Sayıştay diyor ki, "Kamu İhale Kanununun 4’üncü maddesinde dekapaj ve benzeri işler yapım işi olarak tanımlanmasına rağmen, kömür kazı yükleme ve taşıma işi TKİ’ce sunulan raporlarla Hazine Müsteşarlığı’na hizmet olarak bildirilmektedir. Halbuki mahiyet olarak, yapılan işler arasında hiçbir fark bulunmamaktadır.
Zira dekapaj da kömür rezervi üzerindeki örtü tabakası (toprak, taş vb.) kazılarak, patlatılarak, gevşetilerek öngörülen alanlara taşınmakta, kömür kazı yükleme işinde de kömür kazılarak, patlatılarak, ayıklama, yıkama tesislerine ve öngörülen stok yerlerine taşınmaktadır Bu itibarla kömür kazı işi de yapım işidir."
Sayıştay raporu, suçu tespit etmektedir. Eynez’de yasadışı sözleşme Eynez sözleşmesi yasadışıdır. Bu durumda, Eynez ocağının taşerona verilmesi yasal mıdır? 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 2. Maddesi, "Asıl iş taşerona verilemez. Ancak yardımcı işler verilebilir" der. Yasa, asıl işin bir bölümünün taşerona verilebilmesi için, "teknolojik olarak uzmanlık gerektiren bir durumun olmasını" şart koşar.
Teknolojik uzmanlık gerektirse bile, asıl işin tamamı taşerona verilemez. Eynez’de, bırakalım asıl işin bir bölümünü, işin tamamı taşerona verilmiştir. Kanunun yasakladığı suç burada başlamaktadır Peki, maden çıkarılması için gerekli olan teknolojik uzmanlık TKİ’de ve ELİ’de yok mudur? Güldürmeyin beyler.
TKİ ve ELİ, devletin kömür çıkaran kurumlarıdır. Soma AŞ., TKİ’de ve ELİ’de mevcut olmayan teknolojik bir uzmanlık mı getirmiştir? Böyle bir durum da söz konusu değildir. O halde, Eynez taşerona verilemez. Asıl işin tamamının verildiği ve teknolojik uzmanlığın söz konusu olmadığı saptandığında ise, Soma AŞ.’nin ELİ ile yaptığı hizmet alımı sözleşmesi, hukuken yok sayılmakta, hukukun diliyle "mülga" kabul edilmektedir.
Yani Soma AŞ.’nin Eynez’deki taşeronluğu son bulmaktadır. Hükümeti ürküten ne? Soma A.Ş.’nin işçileri, gerçekte ELİ’nin işçisidir. Peki, mülga sayılan sözleşmenin taşeron işçileri ne olacak?
Hukuk diyor ki, "Muvazaalı, yani kanuna karşı hileli sözleşmenin taşeron işçisi, işin başından itibaren asıl işverenin işçileri olur." Bu durumda Eynez’deki Soma AŞ.’nin işçisi, gerçekte ELİ’nin kadrolu işçisidir. Birinci olay bu…
İkincisi, işin başından itibaren ELİ’nin işçisi olduklarında ise, sendikanın Soma AŞ. ile değil, ELİ ile yaptığı sözleşmeden yararlanırlar Maaşları, ikramiyeleri, diğer ödenekleri, fazla mesai ücretleri ve de kıdem tazminatları, bu sözleşmeye göre hesaplanır.
Üçüncüsü, ELİ işçisi olma hakkını kazanan Soma A.Ş. işçisine, ELİ’nin kadrolu işçisi ile arasındaki ücret, ikramiye, diğer ödenekler ve fazla mesai ücret farklarının tamamının, geriye dönük olarak 5 yıllık tutarı hesaplanıp ödenmek zorundadır Bu da işçi başına 60 ile 90 bin lira tutmaktadır.
Dördüncüsü, ölenlerin yakınları ve yaralananların, kaza ve ölüm için alacakları tazminat, kadroluların ücretine göre hesaplanacak ve çok yüksek olacaktır. Sağ kalan madenciler ve ölenlerin yakınları, hukuk yoluyla muvazaayı tespit ettirirlerse, Soma A.Ş.’nin ocakla ilgisi kesilmiş, işçiler ise işin başından itibaren asıl işverenin işçisi olacaktır.
Böylece de, hukuken ELİ’nin olan ocaktaki katliamın asıl sorumlusunun ELİ, TKİ ve hükümet olduğu tespit edilmiş, yandaş şirketin yağması kesilmiş, vatandaşı avlamakta kullanılan bedava kömürün temin edildiği ocak kamuda denetim altına alınmış olacak, işçiler ise TKİ’nin kadrolu işçisi olacak. İşte hükümeti ürküten budur.