Dünyadaki 10 kuruluştan 9 tanesi, yapılan son araştırmaya göre, koronavirüs salgını sonrası uzaktan çalışma ve işyerinde çalışmanın karma bir modelini sunan ‘hibrit’ çalışmaya geçme niyetinde. Bu durum iş hayatını nasıl etkileyecek, birlikte inceleyelim…

Küresel düzeyde faaliyet gösteren yönetim danışmanlığı firması McKinsey & Company’ye bağlı McKinsey Global Enstitüsü tarafından hazırlanan ‘Kovid- 19 Sonrası İşimizin Geleceği’ başlıklı rapora göre, 10 kuruluştan 9’u uzaktan çalışma ve işyerinde çalışmanın karma bir modelini sunan hibrit çalışmaya geçiyor.

McKinsey tarafından Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Japonya, İspanya, İngiltere ve ABD’den oluşan ve küresel işgücünün neredeyse yarısına ev sahipliği yapan ülke kapsamında gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, firmaların önemli bir bölümü uzaktan çalışmayı benimsedi, uzaktan çalışma sürecinde üretken olmaya devam etti, müşteri memnuniyeti arttı ve uzaktan çalışma sayesinde daha esnek davranılabildiği için çalışan memnuniyeti de yükseldi.

Araştırma sonuçları, aynı zamanda Kovid- 19 salgınının firmaların işe alım süreci ve yönetim konusundaki kararlarını değiştirmiş olduğunu da ortaya koyuyor.

Uzaktan çalışma ne?

Uzaktan çalışma, geleneksel anlamdaki işyeri dışında yapılan ve çoğunlukla akıllı telefonlar, tabletler veya bilgisayarlar gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanıldığı işlerdeki çalışma biçimini tanımlıyor. Bu çalışma biçimi, işçi ve işveren arasında gönüllü olarak kurulan bir iş ilişkisine dayanıyor.

İş seyahati salgın sonrası azalır mı?

Uzaktan çalışmanın ofis / işyeri kullanımında getirdiği değişimin yanı sıra bir diğer önemli etkisi, çevrimiçi toplantıların yaygınlaşmasıyla iş seyahatleri de azalacak olması.

McKinsey’in tahminlerine göre, sanal toplantılar iş seyahatlerinin yüzde 20’sinin yerini alabilir. Bu durum, aynı zamanda, restoranlar, oteller, havayolları veya diğer ulaşım yolları için zincirleme etkiler ortaya koyabilecektir.

Sosyal taraflar harekete geçmeli

Önümüzdeki- oldukça belirsiz- dönemde çalışma hayatının sosyal tarafları, yeni normların şekillendireceği yeni bir çalışma ve yaşam biçimine zorunlu olarak uyum sağlamak durumunda kalacaklar.

Kovid- 19 salgını kontrol altına alınsa bile hibrit çalışma modelinin devam ettirilmesi muhtemel. Öyle ki, salgın sürecinde Türkiye’nin de aralarında olduğu dünyanın farklı ülkelerinden çok sayıda işletme salgın sonrası dönemde de uzaktan çalışma modelini sürdüreceklerini açıkladı.

İşte bu noktada, gelecekteki çalışma modeli açısından işçi ve işveren taraflarının uzaktan çalışma deneyimlerini şimdiden düzenli olarak değerlendirmeleri ve değişen ihtiyaçları izlemeleri gerekiyor. Bu bakımdan, değerlendirmeye esas olacak hususlar; yapılan işin doğası, ofis alanının kullanılabilirliği, tercih edilen çalışma biçimleri, evden ya da tele çalışma seçeneğinin mevcudiyeti ve iş-yaşam dengesinin kurulması.

Trafikten yeme-içmeye her şeyi etkileyecek

Kovid- 19 salgını döneminde çalışmanın ‘Merkezi’nin işyerinden eve kaymasına ilişkin olarak yapılan araştırmalar, bize geleceğin işgücü piyasasının daha hibrit olacağını gösteriyor.

Kovid- 19 krizinden önce, firmaların çoğu çalışanların zamanlarının çoğunu işyerinde veya sahada geçirmesini şart koşuyordu.

Ancak Kovid- 19 salgını döneminde yaşanan kapanmalar ve alınan fiziki mesafe önlemleri işi büyük ölçüde eve taşıdı. Bugün gelinen noktada ise salgın hafiflese dahi pek çok yönetici, çalışanların hem uzaktan hem de işyerinde çalıştığı hibrit modelin çok daha yaygın hale geleceğini ifade ediyor.

Bu bağlamda, çok sayıda yönetici, işyerinde gerçekleştirilmesi zorunlu olmayan tüm rol ve pozisyonlar için çalışanların zamanlarının yüzde 21 ila 80’ini, başka bir ifadeyle haftada 1 ila 4 günü, işyerinde / sahada geçirmelerini bekliyor.

Bu durumun, özellikle trafik, toplu taşıma ve ulaşım ile yeme içme sektörü üzerinde doğrudan etkilerinin olacağı kuşkusuz. Bu bakımdan, ofiste / iş çalışan sayısındaki düşüş, toplu taşıma araçlarının, ofislerin / işyerlerinin bulunduğu bölgelerdeki restoranların ve mağazaların kullanım oranlarının da azalmasına neden olacaktır.

Bağımsız çalışan sayısı artacak

McKinsey’in araştırmasına göre uzaktan çalışmanın kalıcı hale gelmesinin bir diğer sonucu, firma bünyesine girmeden dışarıdan bağımsız (freelance) çalışanların sayısının artırması olacak. Bu anlamda, McKinsey tarafından Temmuz 2020’de yapılan bir diğer araştırma kapsamında, 800 küresel yöneticinin yaklaşık yüzde 70’inin, gelecek dönemde yürütecekleri projeler için daha fazla bağımsız çalışan istihdam edebileceklerini ifade ettikleri görülüyor.

İşin coğrafyası

Uzaktan çalışma, sadece ofis / işyeri ortamını etkilemekle kalmayacak, aynı zamanda çalışanların konut tercihinde de değişime neden olacaktır. Bilgi iletişim teknolojileri sayesinde kolaylaşan uzaktan çalışma, bir yandan çalışanların istedikleri herhangi bir yerde yaşamalarına izin verirken, diğer yandan firmaların da daha geniş çapta bir coğrafi alandan işe alım yapmalarına imkân tanıyor.