İŞ GÜVENCESİ KALKACAK, TAZMİNAT BUHARLAŞACAK
Çalışma Bakanı Süleyman Soylu kıdem tazminatını fona devredeceklerini açıkladı. Bakan Soylu, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi vereceklerini, esnek çalışmayı da yaygınlaştıracaklarını söyledi
ÇALIŞMA Bakanı Süleyman Soylu, milyonlarca işçinin iş güvencesi olan ve sendikaların dokunulması halinde genel grev nedeni sayacağı kıdem tazminatıyla ilgili yapacakları değişikliklerin bazı ayrıntılarını açıkladı. Milliyet’e konuşan Bakan Soylu, kıdem tazminatını fona devredeceklerini net olarak belirtti. İşverenlerin “kıdem tazminatı yükü” nedeniyle istediği zaman işçiyi işten atamadığını söyleyen Soylu, bu nedenle çalışma barışının ortadan kalktığını da ileri sürdü. Soylu, sendikaların “kölelik büroları” olarak ifade ettiği özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi verilmesine yönelik de “Doğum izninde, doğum sonrası yarı zamanlı çalışmada, mevsimlik çalışanlarda, askere gidenlerde veya iş hacmi arttığında ortaya çıkan işgücü açığında geçici iş ilişkisi kurulacak” diye konuştu. Ayrıntılar şöyle:
İTİRAF: İŞVEREN İSTEDİĞİNDE İŞÇİYİ İŞTEN ÇIKARABİLMELİ
ÇALIŞMA Bakanı Süleyman Soylu, işverenlerin “kıdem tazminatı yükü” nedeniyle işçiyi istediği zaman işten çıkaramadığını şu sözlerle itiraf etti: “Mevcut sistem çalışma hayatımız açısından ciddi riskler taşıyor. Mesela işten çıkmak isteyen bir kişi ‘kıdem tazminatımı alamayacağım’ diye çıkmıyor. İşveren de ‘kıdem tazminatı yükünü nasıl karşılayacağım’ diye işten çıkarmıyor. Çalışma ahengi, uyum ve çalışma barışı ortadan kalkıyor.”
‘ÖZEL ŞİRKETLER YÖNETEBİLİR’
Bakan Soylu, fon yönetiminin özel şirketlerin elinde olacağının sinyalini de verdi. Kıdem tazminatında yapılacak değişiklikle işsizlik sigortasına benzer bir fon sistemi kurabileceklerini ifade eden Bakan Soylu, “Fonun bir yönetimi muhakkak olacak. Fondaki birikimleri özel şirketler yönetebilir ama yönetimin üzerinde sosyal taraflar olmalı. Onlar tarafından şeffaf bir şekilde görülebilecek. Tamamen gelir endeksli bir fon olmalı. İşsizlik sigortası ile farkı bu olabilir. Kişi 1 gün çalışıyorsa, 1 günlük kıdemi ödenecek” dedi.
İSTEYEN FONA GEÇECEK
İşçilerin bireysel emeklilik gibi bir sisteme geçmesinin alternatifler arasında olduğunu da söyleyen Bakan Soylu, fona katılımın da isteğe bağlıolacağını belirterek, yeni sisteme girmek isteyen işçinin fona geçeceğini, istemeyenin geçmeyeceğini söyledi. Bakan Soylu, kıdem tazminatına ilişkin detayların önümüzdeki günlerde belli olacağını ifade etti.
ŞİRKET İFLASINDA TAZMİNAT BELİRSİZ
İŞÇİ işten çıkmak istediğinde ya da işveren işçiyi işten çıkarmak istediğinde, işçinin çalışmış olduğu süreye karşılık gelen kıdem tazminatı primi fona yatırılacak. Ancak işçinin fondan kıdem tazminatını alabileceği koşullar belli değil. Fon yönetiminin özel şirketlerin elinde olması ise ciddi sorunları beraberinde getirecek. Bireysel emeklilik sistemine benzetilen kıdem tazminatı fonunu işleten şirketlerin iflası durumunda kıdem tazminatını güvenceye alacak bir düzenleme yok. Fona kıdem tazminatı primi yatırılmaması durumunda işverenler aleyhinde ciddi yaptırımlar olup olmayacağı da net değil. Bakan Soylu, yeni sistemin hayata geçmesinin ardından işverenlerin bugüne kadarki kıdemlerin karşılığını fona koyup koymayacağına da netlik kazandırdı. Soylu, “İşveren, bu güne kadarki kıdemlerin karşılığını fona koyabilir de, koymayıp zamanı geldiğinde de ödeyebilir” dedi. Ancak “zamanı gelmediği” için kıdem tazminatı primini fona yatırmayan işverenin iflası halinde işçinin kıdem tazminatını nasıl alacağı belirsiz kaldı. Bakan Soylu, yeni sistemde kıdem tazminatının hesaplanmasında 30 günlük kıdemden geriye gitmeyeceklerini de söyledi.
KÖLELİĞİN YENİ ADI: KİRALIK İŞÇİLİK
ÇALIŞMA Bakanı Süleyman Soylu çalışma hayatını altüst edecek özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi verilmesi ve esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Soylu, Türkiye’de bulunan 450’yi aşkın özel istihdam bürosunun aracılığıyla çalışan ile işveren arasında geçici iş ilişkisi kurulacağını söyledi.
Esnek çalışmanın tüm dünyada özel istihdam büroları aracılığıyla kurulduğunu belirten Soylu, “Doğum izninde, doğum sonrası yarı zamanlı çalışmada, mevsimlik çalışanlarda, askere gidenlerde veya iş hacmi arttığında ortaya çıkan işgücü açığında geçici iş ilişkisi kurulacak. Bunlar da özel istihdam bürolarıyla gerçekleşecek” dedi.
Bakan Soylu, esnek çalışma sistemiyle çalışanın işiyle güvencesini kuvvetlendireceklerini savundu.
‘ESNEKLİKTE KARARLIYIZ’
2023 için hedeflerinin genel istihdam oranında yüzde 55, kadın istihdamında yüzde 41 ve kayıt dışı istihdam için yüzde 15 olduğunu hatırlatan Soylu, “Bu hedeflere ulaşabilmek için altyapıyı kurmak zorundayız. Bunun için de güvenceli esnekliğe ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı. Esnek çalışma, evden çalışma ve tele çalışmayı kapsayan uzaktan çalışmayı da hayata geçirmekte önemli bir kararlılık içinde olduklarının altını çizen Soylu, ortaya çıkacak ve halen var olan işgücü açığını esnek çalışma ile kapatacaklarını savundu. Süleyman Soylu, evden çalışanların da kayıt altına alınacağını söyledi.
İŞÇİ SİMSARI BÜROLAR!
ESNEK çalışmanın yaygınlaştırılması ve özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi verilmesi halinde çalışanları bekleyen hak kayıpları şunlar olacak:
* Düzenlemenin yasalaşması halinde, özel istihdam büroları işyerlerine işçi kiralayabilecek.
* Kiralanan işçi, özel istihdam bürolarından belirli bir ücret alacak; işçi kiralayan şirketin alacağı para ile kiralanan işçiye ödeyeceği ücret arasındaki fark, özel istihdam bürolarının kârı olacak.
* Kiralık işçi ile özel istihdam büroları arasındaki ilişki, belirli süreli iş sözleşmesi olacağından kiralık
işçinin özel istihdam bürolarıyla ilişkisinin kesilmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacak!
* Kiralık işçi geçici olarak çalıştığı işyerine bir aidiyeti olmadığından sendikalı olamayacak, toplusözleşmeden yararlanamayacak, greve katılamayacak, yıllık ücretli izin gibi haklardan da mahrum kalacak.
* Esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasıyla işverenlerin işçiler üzerindeki keyfiyeti artacak. İşgücü piyasalarında var olan, düzenli gelir ve iş garantisi olmayan, güvencesiz çalışma biçimleriyle çalışma hayatının kalitesi bozulacak, sendikal örgütlülük gerileyecek, taşeron çalıştırma uygulamasında görüldüğü gibi yasaların uygulanması zorlaşacak.