KAROSHİ ´Aşırı, yoğun ve fazla çalışmaktan kaynaklanan ölüm´ olarak tanımlanan ´karoshi´ nedeniyle, son 40 ayda 392 işçi yaşamını yitirdi

Aşırı, yoğun ve fazla çalışmaktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanan ‘karoshi’ nedeniyle yüzlerce insan hayatını kaybediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin hazırladığı rapora göre, Türkiye’de son 40 ayda ‘olası karoshi’ nedenli en az 392 iş cinayeti yaşandı.

İSİG Meclisi, Türkiye’deki ağır çalışma koşulları ve bu koşulların işçi sağlığına etkileri üzerine çarpıcı bir rapor hazırladı. Raporda, "Türkiye’de haftalık çalışma saati ‘ortalama’ 50 saatin üzerinde. İzin hakları kullanılamıyor. Üç işçinin yapacağı iş bir işçiye yaptırılıyor. İşyerlerinde sağlık ekibi ve ambulans yok. Soma’daki maden işçilerinden mevsimlik tarım işçilerine kadar işçilerin başında ‘hadi hadi’ diyen dayıbaşları, çavuşlar, taşeronlar var. Bu süreç bugün kiralık işçilik, özel istihdam büroları, kıdem tazminatının kaldırılması, iş mahkemeleri kanununun değiştirilmesi gibi birçok saldırı ile derinleştiriliyor. İşte tam da bu noktada aşırı, yoğun ve fazla çalışma nedeniyle işçiler çalışırken aniden yaşamını yitiriyor" denildi.

Olası karoshi ölümleri

Literatüre Japonca adıyla "karoshi" olarak geçen ve aşırı, yoğun ve fazla çalışmaktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanan hastalıklara ilişkin çarpıcı örneklerin verildiği raporda, ‘Yasalarımıza göre işyeri içinde gerçekleşen her ölüm, nedeni ne olursa olsun ‘iş cinayeti’ kapsamındadır. Ancak aşırı, yoğun ve fazla çalışmaya bağlı ölümler incelenmemiştir. Bizler de hem yasal mevzuata uyarak hem de iş süreçlerinin bütününe bakış anlayışımızla gerçekleşen bütün kalp krizi ve beyin kanamasına bağlı işçi ölümleriYıllara göre kalp krizi ve beyin kanaması nedeniyle yaşamını yitiren işçiler ni raporumuza aldık. Ancak bütün bu ölümlerin karoshiye bağlı olup olmadığını bilmiyoruz. Yukarıda da belirttiğimiz gibi her işçi ölümü tek tek incelenmelidir. Bu yüzden tespit ettiğimiz 392 işçi ölümünü ‘olası karoshi’ olarak değerlendiriyoruz" ifadelerine yer verildi.

Son 4 yıldır artıyor

Rapora göre, 2013 yılında en az 48, 2014 yılında en az 121, 2015 yılında en az 155, 2016 yılının ilk dört ayında ise en az 68 işçi kalp krizi ya da beyin kanaması geçirerek yaşamını yitirdi. Toplamda yaşanan 392 işçi ölümünün yüzde 71’i kalp krizi sonucu meydana geldi. Raporda, bu verilere göre son dört yıldır ‘olası karoshi’ nedenli ölümlerin hızla arttığına dikkat çekildi.

RAPORDAN NOTLAR…

KAROSHİ; ilk kez 1970’li yılların sonlarında Japonya’da, haftada 60-65 saat ve üzeri çalışan işçilerde kalp krizi, kalp yetmezliği ve beyin-damar hastalıkları sonucu ölüm ya da kalıcı sakatlık durumu olarak tanımlandı.

Cinsiyet, beyaz/mavi yaka ayrımı gözetmeksizin tüm işçiler benzer karoshi riskine sahip. Sağlık çalışanları, metal ve kimya işçileri, restoran-otel çalışanları, banka-reklam-gazete-büro çalışanları, öğretmenler, kamyon şoförleri, çağrı merkezi çalışanları vb. önemli risk grubu olarak kabul ediliyor.

Japonya’da 2005 yılında 328 Japon işçi karoshi sebebiyle can verdi. ABD’nin New York şehrinde, karoshiden kaynaklanan tazminat davalarının sayısı her yıl 200 ila 300 civarında. Güney Kore’de ise 2 binin üzerinde dava var.