İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) mart ayı olağan meclis toplantısı “Sanayi perspektifinden Türkiye nüfusu” ana temasıyla toplandı. Meclis toplantısının açılış konuşmasını gerçekleştiren İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, TÜİK tarafından son açıklanan nüfus verilerine göre Türkiye’nin; yaşlanan nüfusu, doğum hızlarındaki ürkütücü düşüş, ekonomi, iş gücü, istihdam, kentlerin sosyal yapısı gibi konularda kritik bir süreçte olduğunu söyledi. Nüfus konusunda gidişatın iyi olmadığını 2021 yılındaki meclis toplantısında dikkat çektiğini hatırlatan Bahçıvan, “Yıllık nüfus artış hızımız 2022 yılında binde 7,1 iken, 2023 yılında çok dramatik bir şekilde binde 1,1’ düşmüş. Durum ciddi” dedi.

“Gençler evde ve kafelerde vakit öldürüyor”

Son 5 yılda yaşlı nüfusunun da yüzde 21,4 artarak 8 milyon 722 bin olduğunu, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının ise 2018 yılında yüzde 8,8 iken, 2023 yılında yüzde 10,2’ye yükseldiğini aktaran Bahçıvan, şöyle devam etti:
“Dünya nüfusundaki yıllık artış hızının gerilemesi ve yaşlanma eğilimi, ülkemiz için de belirgin bir şekilde geçerli. TÜİK verilerine göre, 2000 yılında genç nüfusumuzun toplam nüfusa oranı yüzde 20 iken bu oran 2022 yılı itibarıyla yüzde 15’e düşmüş durumda. ILO’nun Genç İstihdamında Küresel Trendler 2020 Raporu’na göre, küresel genç işsizlik oranı yüzde 13’ün üzerinde seyrediyor. Türkiye’de ise bu oran maalesef yüzde 25’in üzerinde. Daha çarpıcı bir veriyi paylaşacak olursam; 15-29 yaş aralığındaki 6,7 milyon genç ne eğitimde ne de istihdamda. Bu ne demek? AB üyesi komşumuz Bulgaristan’ın nüfusu kadar genç evde ve kafelerde oturup vakit öldürüyor.”

Tarımsal üretim de tehlike altında

İşgücü piyasasında öne çıkan pozitif gelişmenin, özellikle kadınlarda iş gücüne katılma ve istihdam oranlarının, halen düşük de olsa, 2024 başında rekor seviyelere çıkması olarak gösteren Bahçıvan, bu durumun sürdürülebilirliğinin tartışmalı olduğunu, zira gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğini ifade etti. “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” diyen Bahçıvan, “Tarım istihdamındaki daralma da sektörün faaliyet koşullarındaki sorunlara ve gıda enflasyonuna ilişkin risklere dikkat çekiyor. Nüfusumuzun sadece yüzde 7’sinin kırsal kesimde yaşadığını düşünürsek tarımsal üretimin geleceğinin tehlike altında olduğu da önemle üzerinde durmamız gereken bir nokta” diye konuştu.

Beyin göçü büyüme potansiyelimize zarar veriyor

Konuşmasında beyin göçüne ilişkin riskleri de paylaşan İSO Başkanı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yurtdışına yönelik göç hareketlerinde; ne yazık ki giderek yüksek eğitimli, genç ve üretken nüfusumuz ağırlık kazanmaya başladı. Özellikle Avrupa ülkeleri, bu topraklarda adeta İK Avcılığı yapmaktadır. Bu durum, bir türlü önüne geçilemeyen ve yıllardır çözüm bekleyen, büyüme potansiyelimize zarar veren bir olgu. Bu göçü tersine çevirmek konusunda hepimizin üzerine büyük görevler düşüyor. Bu anlamda, insan kaynakları yönetimi anlayışımızı inovatif bir perspektifle yeniden düşünmemiz ve yapılandırmamız gerekiyor. Diğer yandan farklı beklentilerle gelen Z kuşağını iyi anlamalıyız. Bu kuşağı sadece yargılamakla bir yere varamayız. Onlarla birlikte üretken bir çalışma hayatının nasıl kurgulanacağına daha fazla kafa yormalıyız.“

Bahçıvan’ın açılış konuşmasının ardından İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Şeker moderatörlüğünde, İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Levent Şahin, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İsmet Koç, M GEN Teknoloji Danışmanlık Başkanı Ufuk Tarhan ve Egon Zehnder Kıdemli Ortağı Murat Yeşildere’nin katılımıyla bir de panel düzenlendi.