Kadın işçinin evlilik sebebiyle fesih hakkı, evlilik tarihinden itibaren başlar.

SORU: Ben bugün evlilik sebebi ile işimden ayrıldım. Bankada çalışıyordum ve biraz sıkıntılı bir süreç için yaklaşık 10 gün önce evlenip bugün istifa ettim. Evlilik tazminatı ödemem daha yapılmadı ve ay sonunda alacağım. Bu pazartesi yeni bir ise başlayacağım ama şimdi internetten okuduğum birkaç yazıya kafam takıldı. Yeni bir işe başlamam evlilik tazminatı ödememi yapmamalarına sebep olabilir mi?

CEVAP: Eski İş kanununun 14. maddesi halen yürürlükte ve buna göre evlilik kadın çalışanlar bakımından (evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılmak koşulu ile) kıdem tazminatına hak kazandıran bir işten ayrılma türüdür. Çalışmak Anayasal bir haktır ve işten evlilik sebebi ile ayrılıp kıdem tazminatı alan bir kadın çalışanın daha sonra çalışmasında yasal bakımdan bir engel olmadığından eski işyerinizin kıdeminizi ödemesi gerekiyor. Konuya ilişkin bir Yargıtay karar özeti aşağıda yer almaktadır:

“4857 Sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte olan mülga 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesinin birinci fıkrasında, bayan işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanabilecek şekilde feshedebileceği hükme bağlanmıştır. Kadın işçinin evlilik sebebiyle fesih hakkı, evlilik tarihinden itibaren başlar. Bu hak, sadece bayan eşe tanınmış olup, resmi evlilik işleminin tamamlanmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmalıdır. Kadın işçinin evlilik öncesinde bu hakkını kullanması da olanaksızdır. Kadın işçinin yasanın tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez. Aynı zamanda işçinin işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu da bulunmamaktadır. Evliliğin kadına yüklediği toplumsal sorumluluğun bir gereği olarak yasada belirtilen fesih hakkı tanınmıştır. Çalışma hayatının evlilikle birlikte gereği gibi yürütülemeyeceği düşüncesi, aile birliğinin korunması ve kadının aile ile ilgili görevleri, yasa koyucuyu bu doğrultuda bir düzenlemeye yöneltmiştir. Bununla birlikte Anayasal temeli olan çalışma hak ve hürriyetinin ortadan kaldırılması düşünülemez. Kadın işçinin evlilik nedenine bağlı feshinin ardından kısa bir süre sonra yeniden çalışmasının gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Hatta kadın işçi evlilik nedenine dayalı feshin ardından ara vermeksizin başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir ve bu durum evliliğin kadına yüklediği görevlerin yerine getirilmesi noktasında daha olumlu sonuçlar doğurabilir.” (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2016/32300, K. 2020/4173, T. 4.3.2020)

ANALIK İZNİ SONRASI ÜCRET

SORU: Ben analık iznindeyim. 8 Haziran’da iznim bitmiyor. Özel sektörde izne ayrılmıştım fakat şu anda (4 Mart) sözleşmeli olarak devlete atandım. Doğum parasını almak için ne yapmalıyım? Özel sektörden ne zaman istifa edip, devlete evraklarımı teslim etmem gerekiyor? Devlete geçtiğimde direk maaş alabilir miyim? Sözleşmeli olduğumdan dolayı toplu mu alacağım? Bilgilendirme yaparsınız çok sevinirim.

CEVAP: Analık izni (istirahat) kadın işçinin doğum yapması öncesinde 8 hafta, doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftadır. Bu süre içerisinde kadın işçinin çalıştırılması yasaktır. Yani siz kamu sektöründe bir işe atansanız dahi bu süre sona erdikten sonra çalıştırılabilirsiniz. Dolayısı ile doğum izninizin sona ermesi sonrasında özel sektördeki işinizden ayrılıp yeni işinize başlayabilirsiniz. Doğum istirahatiniz sona erdiğinde raporunuzun doktorunuzca kapatılması sonrasında geçici iş göremezlik ödeneğiniz (doğum parası) banka veya PTT aracılığı ile size ödenecektir.

Kamu sektöründe ücret konusunda aşağıdaki bilgiler yer almaktadır:

-Personel açıktan atama veya yeniden açıktan atama ile göreve başladı ise göreve başladığı tarihten ayın 14’üne (dahil) kadar maaşını çalışıp hak eder.

-Göreve başladığı tarihten sonra aybaşında (15’inde) maaşı peşin ödenir. (657 S. DMK-Madde 164) (Ücretsiz izin dönüşü göreve başlayan personel için de aynı işlem uygulanır.)

-Örnek: 1 Ocak’ta göreve açıktan atanarak göreve başlayan personel 15 Ocakta peşin maaş ve 14 günlük kısıt maaş hak eder.