TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) yılın birinci ve ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verileri yüzde 5’in üzerinde seyretti. Bu arada hükümetin istihdam paketleri devreye girdi. İş dünyası ile istihdam kampanyası başlatıldı. Bütün bunlara rağmen işsizlik oranlarında değişiklik olmadı. Haziran ayı işsizlik oranı yüzde 10.2 olarak gerçekleşti.
TUİK işsizlik rakamlarını açıkladı. Raporda yine genç işsizlik oranındaki artış dikkat çekti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2017 yılı Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 124 bin kişi artarak 3 milyon 251 bin kişi oldu. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı da değişim göstermeyerek yüzde 12.2 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1.2 puanlık artış ile yüzde 20.6’ya yükselirken, 15-64 yaş grubunda bu oran değişim göstermeyerek yüzde 10.4 olarak gerçekleşti.
KATILIM ORANI YÜZDE 53.4
İş gücü 2017 yılı Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 176 bin kişi artarak 31 milyon 954 bine ulaştı. İşgücüne katılma oranı ise 1 puan artarak yüzde 53.4’ü buldu. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.7 puanlık artışla yüzde 73, kadınlarda ise 1.1 puanlık artışla yüzde 34.1 olarak gerçekleşti. Bu arada, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 97 bin kişi artarak 28 milyon 17 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0.1 puanlık artış ile yüzde 46.8 oldu.
İSTİHDAM ORANI 48
İstihdam edilenlerin sayısı 2017 yılı Haziran döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 52 bin kişi artarak 28 milyon 703 bin kişi, istihdam oranı ise 0.9 puanlık artış ile yüzde 48’e ulaştı. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 180 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 872 bin kişi arttı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0.1 puan, sanayi sektörünün payı 0.5 puan azalırken, inşaat sektörünün payı 0.1 puan, hizmet sektörünün payı 0.5 puan arttı.
OĞUZ OYAN: RAKAMLAR KUŞKULU
İktisatıçı Prof. Dr. Oğuz Oyan büyüme ve işsizlik rakamları arasında yaşanan uyumsuzluğu Aydınlık’a değerlendirdi. Türkiye’de ilginç bir dönem yaşandığını, büyüme ile işsizlik rakamları arasındaki bağın koptuğunu kaydeden Oyan, "İstatistiklerde gariplikler var. Çıklanan yüzde 5’in üstündeki büyümede inşaat sektörü öne çıkıyor. Ama büyümeyi sırtlayan inşaat sektöründe istihdam azalıyor. Bu durumu izah etmek çok zor" dedi.
Büyüme rakamları ile ilgili yabancı kuruluşların da kuşkulu olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Oğuz Oyan şunları söyledi:
"Büyüme rakamları olduğundan yüksek gösteriliyor. İstihdam rakamlarında ise tam tersi yapılıyor. Gerçekte işsiz sayısı çok daha yüksek. Bu durumu da herkes biliyor. Büyüme hormonlu, işsizlik rakamları ise bastırılmış. Açıklanan rakamlar gerçeği yansıtmadığı için bu rakamlara göre alınacak tedbirler de sakat oluyor. Oysaki gerçek rakamlar üzerinden ekonomide yaşanan olumsuzluklara çare aransa Türkiye açısından çok daha sağlıklı olacak."
Şüpheli İstihdam
Haziran dönemi işgücü verileri akıllarda soru işareti bıraktı. İstihdam 1 milyonun üzerinde arttı. Ancak rekor düzeydeki istihdam artışının yüzde 53’ünü yani 558 binini kayıt dışı istihdam oluşturdu.
Böylece kayıt dışı istihdam edilen kişi sayısı 9 milyon 959 bine çıktı. TÜİK’in yeni milli gelir verilerine göre, sanayi yatırımlarının gerilediği, inşaat yatırımlarının ise yüzde 25 gibi sorgulanacak düzeyde artış gösterdiği dönemde bir milyonun üzerindeki istihdam artışının yarısından fazlasının kayıt dışı olarak gerçekleşmesi büyüme ve istihdamın yapısını sorgulatıyor.
558 binlik kayıt dışı istihdam artışının 48 binini ücretli/yevmiyeli çalışanlar, 258 binini kendiri hesabına çalışanlar, 190 binini ücretsiz aile işçileri oluşturdu.
Toplam kayıt dışı artışta tarımın payı yüzde 38’de kaldı.
Diğer yandan mevsim etkilerinden arındırılmış istihdama baktığımızda Aralık 2016-Haziran 2017 döneminde 702 binlik artış söz konusu. Sanayid 118 bin, inşaatta 74 bin, hizmetlerde ise 520 binlik artış var. Tarım ise 11 bin azalmış. İlaveten inşaatın büyüğünde istihdamdaki etkisinin (Artış yüzde 3.75) düşük kaldığı görülüyor.