KAYITDIŞILIKLA MÜCADELE BU MU
BAKAN ÇELİK, KAYITDIŞILIĞA KARŞI ÇALIŞMALARI ANLATA ANLATA BİTİREMEDİ
Kayıtdışılıkla mücadele bu mu?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, bir soru önergesi üzerine kayıt dışı istihdam ile ilgili Mecliste bilgi verdi. Bakan Çelik’in açıklamasına göre; 2011 verileriyle kayıt dışı istihdam oranı yüzde 42.80, kayıt dışı çalışanlann sayısı ise 10 milyon 600 bin kişi. Çelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bu rakamın 2013 yılma kadar aşağılara çekilmesi için bir yol haritası belirlediğini söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik, AKP’nin iktidara geldiği 2003 yılında kayıt dışı istihdam oranının yüzde 51.74 olduğunu belirterek, her geçen yıl bu rakamın daha da düştüğünü ve 2011 yılında yüzde 42.80 olduğunu ifade etti.
KAYIT DIŞILIK YAYGIN
Çelik’in kayıt dişiliği azaltma ve kayıt dışılığa karşı mücadele iddiasına rağmen, kayıt dışı çalışma Türkiye’de çalışma yaşamının temel bir özelliği olmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumunun 2011 yılı Ekim dönemi istatistiklerine göre, kayıt dışı istihdam toplam istihdamın yüzde 41.8’ini oluşturuyor. Ekim ayında istihdam edilen 24 milyon 486 bin kişiden 10 milyon 236 bin’i kayıt dışı çalıştırılıyor.
Kaytıdışılık özellikle kadın işçilerde yaygın. Son bir yılda istihdam edilen iki kadından biri sosyal güvencesi olmadan yani kayıt dışı çalıştırıldı. Son bir yılda istihdam edilen 1 milyon 776 bin kişinin yüzde 28’ini kayıt dışı istihdam edilenler oluşturdu.
KAYITDIŞILIK BÖYLE BİTİRİLMEZ
DİSK-AR’m TÜİK’in istihdam verileri üzerine yaptığı değerlendirme raporuna göre; hükümetin kayıt dışı ile mücadele konusunda karnesi oldukça zayıf. Kayıt dışı ile mücadele, cezai yaptırımlarda, sendikal örgütlenmenin önünün açılmasında değil, özel sektörü teşvikte aranıyor. ‘Ne kadar az vergi alırsak, istihdam maliyetlerini ne kadar aşağı çekersek, patronlar da o oranda kayıt dışı işçi çalıştırmaktan vazgeçer’ anlayışı ile kayıt dışı ile mücadele daha en başından sakatlanıyor. Oysa ki, kayıt dışı ile mücadele aktif bir biçimde, sendikaların örgütlenmelerinin yaygınlaşması, sıkı denetimler ve cezai yaptırımların etkinleştirilmesi ile verilebilir. Türkiye’nin kanayan yarası haline gelen, taşeronlaşmanm yaygınlaştırılması gibi kayıt dışını teşvik eden uygulamalar kaygı vericidir. Kayıt dışı istihdam edilenlerin sayısı giderek artmaktadır. 2005 yılı nisan ayında kayıt dışı istihdam edilenlerin sayısı 9 milyon 689 bin iken bu sayı 2012’de 11 milyona yaklaşmaktadır.
SİGORTALILIK KONTROLÜ
Çelik kayıt dışılıkla ilgili açıklamasında şunları ifade etti: "Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı 2011-2013 yılları arasını kapsıyor, ilk adımda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılarak, bankalarda işlem yaptıran kişilerin sigortalılık kontrollerinin yapılması ve sigortasız olanların SGK’ya bildirilmesine imkan sağlandı.Yapılan başka bir değişiklik ile de bankalarla, resmi kurumlarda işlem yaptıran vatandaşların kimlik I numarası, mesleki bilgileri, işyeri unvanı ve adres bilgileri alınarak SGK il müdürlüklerine iletilmesinin önü açıldı."