Yaklaşan buğday hasadı dönemi dolayısıyla Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Fehmi Kiraz, değerlendirmelerde bulundu.

Kuraklık nedeniyle hububat hasadı tehlikeye girerken, salgın nedeniyle başta Çin olmak üzere ülkelerin buğday stoklaması ve Rusya’nın ihracatta gümrük vergilerini yükseltmesi gelecek aylar için Türkiye’nin gıda güvenliğini tehdit eder noktaya geldi.

Pandemi sürecinde tarım ve gıda sektöründeki gelişmeler daha yakından izleniyor. Kısıtlamalar, artan fiyatlar, iklim ve kuraklık kaynaklı birçok sorun yaşanıyor.

Market ve üretici fiyatları arasındaki makas kapanmıyor. Girdi fiyat artışlarının etkisine dikkat çekilirken; verimde ve üretimde düşüş bekleniyor. Maliyetlerin daha da artacağı kaydedildi, sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılması talep ediliyor.

TÜİK verilerine göre, Mart’ta; yumurtaya yüzde 63, tavuk etine yüzde 44, Ayçiçek yağına yüzde 59, mercimeğe yüzde 44, domates ve ekmeğe ise en az yüzde 20 oranında yapılan zam, vatandaşın sofradaki lokmasını azalttı.

Salgında 1 yıllık süre içerisinde en az 861 emekçinin Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitirdiği, bu nedenle Kovid-19’ün çalışanlar adına meslek hastalığı kabul edilmesi ve işçilerin aşıda öncelikli olması talep edildi.

Yeni yılda süt ve süt ürünlerine gelen zamla beraber, şarküterilerde kilosu 80 TL’nin altına peynir bulmak neredeyse imkânsız. Müşteriler artık peynir yemenin lüks olduğunu ifade ediyor. Marketlerde ise gramajla değil 5 liralık peynir, 10 liralık zeytin alınıyor.

Pandemi koşulları ve artan döviz kurlarıyla beraber, tüketici fiyatları yurttaşın cebini yakmaya devam ediyor.

Gıda ürünlerinde üretim maliyeti bir yıl içerisinde yüzde 26’dan fazla arttı. Temel girdilerdeki maliyet yüksekliği, gıda fiyatlarını ithalatla düşürme politikası ülkedeki gıda fiyatı artışının en önemli nedeni. 1 liraya üretilen patates 30-40 kuruşa zor alıcı buluyor, depolarda bekleyenler ise çürümeye yüz tuttu.

Enflasyon 2019’dan bu yana ilk kez yüzde 16’nın üzerine çıktı. 10 milyon işsiz artan fiyatlarla mücadele ederken iktidar kısa çalışma ödeneğini kaldırıyor. Aylık 1500 TL ile izne gönderilen yüz binlerin açlık sınırının altındaki geliri günbegün eriyor.

Tüketici fiyatlarındaki aylık artış son altı yılın en yüksek mart ayı enflasyonuna işaret etti. Yıllık enflasyon yüzde 16’yı aştı. Aylık en çok zamlanan ürün grubu sağlık oldu. Temel gıda maddelerinin fiyatındaki artış genel enflasyonu aştı. Üreticideki maliyet enflasyonu ise çarşı pazarda yangının süreceğinin göstergesi oldu.

Pandemi sürecinde tarımsal ürün sıkıntısı olmadığı halde ülkelerin kotalara, ihracat yasaklarına yöneldiğine dikkat çeken eski Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, “Ülkelerin tedirginlikleriyle fiyatlar uçuyor. Uluslararası bir mekanizma kurularak bu suni refleksler engellenmeli. Dünyada 50 civarında ülke gıda desteğine ihtiyaç duyarken, ülkeler ihraç edecek malı olmasına rağmen, ihraç etmiyor” diye konuştu.