PEKİYİ’ ALAN BÜTÇENİN YAMASI İŞSİZLİK SİGORTASI VE ÖZELLEŞTİRME
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek´in önceki gün açıkladığı 2010 yılı merkezi yönetim bütçe sonuçları, gerçekten de başarılı bir performansa işaret ediyordu.
MALİye Bakanı Mehmet Şimşek’in önceki gün açıkladığı 2010 yılı merkezi yönetim bütçe sonuçları, gerçekten de başarılı bir performansa işaret ediyordu.
Beklentilerin üzerinde artan vergi gelirleri… Önemli oranda azalan faiz giderleri… Faiz dışı fazlada 20 kata ulaşan büyüme vb… Bu başarılı sonucu, "beklenenden çok daha iyi" diyerek Avrupa Birliği Komisyonu da takdir etti. Ancak, bir de tabii madalyonun arka yüzü vardı… Her ne kadar çıplak gözle görülmese de arka yüzün derinlerinde kimi "başarılı" operasyonların bulunduğu göze çarpıyor.
Bunlar arasında öne çıkan önemli bir kalem, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan bütçeye aktarılan kaynak… Açıklanan bütçe rakamları içinde görünmeyen bu kaleme İşsizlik Sigortası Bülteni’nden ulaştık. İşsizlik Sigortası Fonu’nun çalışmaya başladığı 2000 yılından 31 Aralık 2010 tarihine kadarla özet mali tablosu şöyle:
Fon girişleri toplamı 60 milyar 605 milyon TL.
Fon çıkışlarının toplamı (ödeme harcama transfer) 14 milyar 666 milyon TL.
Fon mevcudu 45 milyar 939 milyon TL.D Fon çıkışlarının ayrıntısına gelince;
Yüzde 26’sını oluşturan 3.8 milyar TL’lik bölümü amacı doğrultusunda kullanılmış. Yani işsizlik sigortası ve kısa çalışma ödeneği olarak ödenmiş. ? Yüzde 64’ünü oluşturan 9 milyar 344 milyon TL’lik bölümü 2008,2009 ve 2010 yılı bütçesine aktarılmış. 2010 yılında bütçeye aktarılan tutarın toplamı 3 milyar 761 milyon TL. Bütçeyi iyileştiren bir diğer rakam ise özelleştirme gelirleri…
Çoğunluğunu elektrik dağıtım özeleştirmelerinin oluşturduğu 3.1 milyar TL tutarında da özelleştirme geliri bütçe dengesini hayli olumlu yönde etkiledi. Netice… İşsizlik Fonu ile özelleştirme gelirleri, 2010 yılında bütçeye 6.8 milyar TL tutarında bir yama oluşturdu. İşin özeti, çıkarılan torba yasalarla İşsizlik Sigortası Fonu’ndan üç yıldan bu yana bütçeye yama ya da teknik ifadeyle transfer yapılıyor.
Eğer 3.7 milyar TL fon transferi yapılmamış olsaydı ve bir kerelik gelir türü olan 3.1 milyar TL tutarındaki özelleştirme geliri olmasaydı, bütçe açığı 39.6 milyar TL değil 46.4 milyar TL olacak, bütçe açığının 1.1 trilyon TL olarak tahmin edilen GSYH’ye oranı yüzde 3.6 yerine yüzde 4.2 düzeyine çıkacaktı…? Bütçe gelirleri içinde kazançtan alınan (gelir ve kurumlar vergisi) verginin payı ne oldu? %24.1 Doğrudan vergi gelirlerinin toplam vergi gelirleri içindeki payı gelişmiş ülkelerde hangi düzeyde? Gelişmiş ülkeler ortalaması yüzde 60 düzeyinde.
(a) Bütçede dolaylı vergilerin oranı hangi düzeye ulaştı? Yüzde 68.1 Gelişmekte olan ülkelerde dolaylı vergilerin oranı ne? AB ve 0ECD ülkeleri ortalaması yüzde 35-40 arasında. İthalattan alınan KDV’nln toplam gelirler içindeki payı ne oldu? Yüzde 14.2
Kaynak: Dünya Gazetesi