Yoksulluğun vurduğu çocuklar saatler boyu okullarda aç kalmak zorunda kalıyor. Ne evden yiyecek götürebiliyor ne de paraları olmadığı için kantinden bir şey alabiliyor.

Yetersiz beslenme

Türkiye; 37 OECD ülkesi arasında yüzde 19,2 ile haftada en az bir kez yiyecek parası olmadığı için yemek yiyemeyen öğrenci oranının en yüksek olduğu ülke oldu. TÜÎK verilerine göre de üç çocuktan biri ciddi maddi yoksulluk, yetersiz beslenme ile karşı karşıya. Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu temsilcileri de CHP’li TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca’yı ziyaret ederek okullarda çocukların bir simit bile alamadığını, derslere aç girdiğini söyledi.

Bir oruç hali var

Sadece anaokullarında ya da kısıtlı bölgelerde desteklerle bu işin yürümeyeceği belirtilen görüşmede karşılaştıkları olaylardan örnekler verdiler: Okullarda her kademede bir öğün yemek şart. Liselerde zaten beslenme alışkanlığı yok. Çocuklar yemek getirmiyor, getiremiyor. Bir oruç hali var. Okul dönemi 8-9 ay oruç tutar haldeler. Çocuklara soruyorum. Yemeğini yedin mi? Hocam yok biz buna alıştık diyor. Çocuklar okulda aç kalmamalı.

Bu insan hakkı ihlali

Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu temsilcileri, “Okul terklerinin maddi yoksulluktan kaynaklandığı açıktır, diğer bir deyişle neden yoksulluk sonuç okul terkidir” derken, Karaca da “Yoksulluk insan hakları ihlalidir. Beslenmeden tasarruf olmaz. Tüm kamu kurumlan ve TBMM’nin çocuk yoksulluğu ve beslenmeyi birincil gündem yapıp somut adım atması taleplerinin takipçisi ve sözcüsüyüz. Bir an önce sorun çözülmeli” ifadelerini kullandı.

Gıda sepeti, üç yılda yüzde 800 zamlandı!

Türkiye’nin, bugünkü yüksek enflasyon sürecine sürüklendiği Eylül 2021’de 100 liraya satın aldığı bir gıda sepeti için vatandaş, bu ay 845 lira ödemek zorunda kaldı.

Dünya genelinde gerileyen gıda fiyatları, konjonktürel olarak son aylarda artış hızı yavaşlasa da Türkiye’de aralıksız 48 aydır artıyor. Bu yıl Mayıs ayında gıda fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 0,8 oranında artış yaşandı. Yılın ilk beş aylık döneminde yüzde 26 oranında yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 92,7 olarak hesaplandı. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın fiyatlarım Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir gıda sepetini esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Mayıs 2024 sonuçları açıklandı.

TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6’smı, en yoksul yüzde 20’lik kesim ise yüzde 35,8’ini gıda için yapıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 48 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul kesimleri etkiliyor. Açıklanan enflasyon bu nedenle bu kesimin gerçek hayatta yaşadığı enflasyonu tam olarak yansıtmıyor. Zira TÜİK enflasyonu hesaplarken gıda harcamalarının ağırlığını yaklaşık yüzde 25 olarak esas alıyor.

İktidarın daha soma “akıl dışı ilan ettiği” ancak yerel seçimlerden önce yeniden uygulamaya başladığı yanlış ekonomik politikaların tetiklediği yüksek enflasyon sürecinin en ağır faturasını gıda fiyatları yüzünden yoksullar ödüyor. Türkiye’nin, iktidar eliyle bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 743 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alman bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl Mayıs ayında 845 lira ödemek zorunda kaldılar. Gıda fiyatlarındaki artış, mevsimlik etkilerle son aylarda yavaşlasa da ücretli ve emekli gibi sabit gelirliler her geçen ay gelirlerinin daha büyük bir kısmını gıdaya ayırmak zorunda kalıyorlar.

Mayıs’ta et, sebze ve meyve grubu dışındaki gıda harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre arttı. Süt ve süt ürünleri, yağ ve diğer işlenmiş gıda maddelerinde fiyat artışı devam etti. Mayısta, ekmek-pirinç-un-bulgur fiyatları önceki aya göre ortalama yüzde 0,4 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 0,2 oranında azalış yaşandı. Et ve balık fiyatları geçen yılın aynı ayma göre ise yüzde 83,8 oranında arttı. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 3,2 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 5 olarak gerçekleşti. Meyve fiyatlarının yüzde 1,9 oranında gerilediği Mayıs ayında sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre ortalama yüzde 1,9 oranında düşüş yaşandı. Mayıs’ta bakliyat fiyatları önceki aya göre değişmedi. Salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatları ise yüzde 2 oranında zamlandı. Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Mayıs’ta, bir önceki aya göre yüzde 0,6 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.