10 aylık enflasyon yüzde 22.5 artarken, 1.603 liralık asgari ücretin 360.6 lirası yüksek enflasyon karşısında eridi. Yılbaşında 370.2 ekmek alabilen asgari ücretlinin sofrasından 44.4 ekmek eksildi.
 

Ekonomik krizde alım gücü eriyen dar gelirliler asgari ücret tartışmalarını yakından izliyor. Ekim ayında enflasyonun yüzde 25.2’ye yükselmesiyle birlikte geçim sıkıntısı Türkiye’nin en önemli gündemi oldu. Yüksek enflasyon özellikle dar gelirlerinin mutfağını vurdu. Yılın ilk 10 ayında enflasyon vatandaşın gelirlerinin 4’te birini silerken, gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 29’u aştı.

 

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ocak ayında dana etinin kilogram fiyatı 40 liraydı. 1.603 lira maaş alan bir asgari ücretli maaşı ile 40 kilogram et alabiliyordu. Ekim ayında dana etinin fiyatı 45.3 liraya ulaştı. Asgari ücretlinin alabildiği et miktarı yaklaşık 5 kilogramlık kayıpla 35.3 kilograma geriledi. Aynı şekilde, asgari ücretli maaşı ile TÜİK verilerine göre kilogram fiyatı 4.33 liradan 370.2 ekmek alabiliyordu. Ekim ayında ise ekmeğin fiyatı 4.92 liraya yükselirken, asgari ücretlinin sofrasından da 44.4 ekmek eksilmiş oldu. Asgari ücretlinin alabildiği ekmek miktarı da 325.8’e geriledi.

 

 

Merkez Bankası’nın 2019 yılı için enflasyon beklentisi yüzde 15.2, Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) göre hükümetin beklentisinin ise yüzde 15.9 seviyesinde bulunduğu dikkate alındığında çalışanlar için asgari ücretin kaç lira olacağı hayati bir öneme sahip olacak. Çalışanlar kayıplarını telafi edecek ve gelecek yılın enflasyon oranlarını karşılayacak bir zam bekliyor.

 

TÜİK’e göre aralık ayından bu yana enflasyonun 22.5 arttığı dikkate alındığında net 1.603 liralık asgari ücretin 360.6 lirası enflasyon karşısında eridi. Yani, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) asgari ücretin net 2.000 lira olması yönündeki talebi dikkate alındığında dar gelirliler bu ücreti aldığında ancak enflasyon karşısındaki kayıplarını telafi ederken, 36.4 liralık da bir fark almış olacak. Net 2.000 lira asgari ücret talebinde bulunan Türk-İş bu durumu göz önünde bulundurarak asgari ücretten vergi alınmaması çağrısı yaptı. Ücretli çalışanlar üzerinde ağır vergi yükü bulunduğunu açıklayan Türk-İş, kazanç üzerinden alınan verginin yaklaşık üçte ikisini ücretlilerin ödediğine dikkat çekti. Türk-İş’in açıklamasında “Yılbaşında yüzde 15 olarak kesilen vergi miktarı, iki kattan daha fazla artarak yıl sonunda yüzde 35’e çıkmaktadır” sözlerine yer verildi.

 

 

Türk-İş’in her ay düzenli olarak yayınladığı açlık ve yoksulluk sınırı verilerine göre ocak ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırı 1.615 TL, yoksulluk sınırı 5.262 liraydı. Ocak ayında bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 1.998 TL olarak gerçekleşti. Ekim ayında ise açlık sınırı 304 liralık artışla 1.919 TL’ye yoksulluk sınırı 990 liralık artışla 6.252 liraya yükseldi. Evli olmayan çocuksuz bir çalışanın yaşam maliyeti de 362 liralık artışla aylık 2.360 TL olarak hesaplandı. Yine Türk-İş’in verilerine göre 12 aylık dönemde mutfak enflasyonundaki artış yüzde 24.28 liraya ulaştı.