Tütün üretiminin geçmişten günümüze Ege’de ve Egelinin ekonomik ve sosyal yaşamında derin izleri vardır. Tütün ve tütüncü, Ege’nin ekonomik, sosyal ve kültürel tarihi ile bütünleşmiştir.

Bizim geçmişimizde ve anılarımızda da tütünün, tütüncülüğün önemli etkileşimleri var.

Çocukluğumuzun geçtiği yörede, özellikle muhacir aileler tütüncülükle uğraşırlardı. Tarlada tütüncülük çok zor ve meşakkatli bir tarımsal uğraşıydı. Sabaha karşı tarlaya giden tütüncü aileler, ya ay ışığında ya da kandil ışığında yanık türküler söyleyerek tütün kırarlardı. Onların, emeği, alınteri, yanık türküleri, adeta silinmezcesine belleğimize ve yüreğimize kazınmıştı.

TÜTÜN BALYASI VE PİYASASI

Bizim ilk resmi sigortalı işimiz, 1970’li yılların ortalarında Tekel’in tütün alım piyasasında, mevsimlik işçi statüsünde ‘tütün yazıcılığı’ oldu. Bu görevle, o dönemdeki tütün üretim yörelerini dolaştık ve çok ilginç gözlemler yaptık.

O dönemlerde tütün piyasasının açılışı, Ege ve Egeli ekici aileler için adeta düğün bayram demekti. Piyasanın açılışı ve başfiyatın ilanı, tütün üretiminin en yaygın olduğu, ya İzmir’de Gavurköy mıntıkasında ya da Manisa’nın Akhisar ilçesinde yapılırdı. Tütün başfiyatı ekiciyi memnun ederse kasketler havaya fırlatılır; eğer hoşnut etmezse de protesto edilirdi.

TEKEL TÜTÜN İŞLETMELERİ

Tabii tütünün bir de depolanması ve işlenmesi işlemleri vardı. İzmir’de Tekel’e bağlı yaprak tütün bakım ve işleme atölyeleri, bunun için kurulmuştu. Ayrıca, Alsancak’taki tarihi sigara fabrikasında çok sayıda emekçi istihdam edilirdi. Bu fabrikalarda çalışıp emekli olmuş pek çok işçi ailesi vardır. Tıpkı Tarişçilik gibi Tekel kardeşliği de İzmir’in emekçi semtlerinde önemli bir gelenek oluşturur. Nice emek mücadelesine ve emekçi hikâyesine ev sahipliği yapmıştır bu fabrikalar ve semtler…

Yıllar sonra bütün bunları hatırlamamıza ve yazmamıza, İzmir’de yaşanan tütüncü grevleri neden oldu. İzmir’de 3 ayrı işletmede 1700’ü aşkın tütün işçisi, bayrama grevde giriyor. Türk-İş’e bağlı Tekgıda-İş Sendikası üyesi emekçiler, daha insanca bir yaşam talebi ve daha iyi çalışma hakları için grevdeler. Biz de taleplerinin dikkate alınarak, bir an önce sorunun çözülmesini bekliyor ve bunu içtenlikle diliyoruz.